Sayt test holatida ishlamoqda!
04 Iyun, 2025   |   8 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:08
Quyosh
04:51
Peshin
12:26
Asr
17:35
Shom
19:55
Xufton
21:31
Bismillah
04 Iyun, 2025, 8 Zulhijja, 1446

Ayollarning hajarul asvadni o'pishi

16.04.2024   263   3 min.
Ayollarning hajarul asvadni o'pishi

Cavol: Hozirgi kunda umrada odam ko'paygani uchun Hajarul asvad oldida odamlar ko'payib ketdi. Ular ichida Hajarul asvadni o'paman deb, ayollar ham tiqilinchga kirishmoqda. Ularning bu ishlari xato emasmi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohim. Bunday tiqilinch paytlarda ayol kishi aslo Hajarul asvadga yaqinlashmasligi kerak.  Bu haqda “Durrul muxtor” kitobida bunday deyilgan: “Ayol kishi tiqilinchda Hajarul asvadga yaqinlashmaydi. Chunki ayol kishi erkaklarga yopishishdan qaytarilgan”.

Qolaversa ayol kishi tiqilinch holatda Hajarul asvadga yaqinlashsa, avratlarini ochilib ketishi, nomahramlarga yopishish kabi o'zi bilmagan holatda bir qancha gunohlarni sodir etib qo'yadi.

Shuni ham ta'kidlash kerakki, ayollar hech qachon Hajarul asvadni o'pmasin deyilmaydi, chunki uni istilom qilish haqida Nabiy sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Allohga qasamki, albatta, Alloh Hajarul asvadni qiyomat kuni ikki ko'rar ko'zi bor, nutq qilar tili bor holda chiqaradi. U o'zini kim haq ila istilom qilgan bo'lsa, o'shanga guvohlik beradi”,(Imom Termiziy rivoyati).

Yuqoridagi hadisga e'tibor berilsa, unda “istilom qilgan bo'lsa”, deyilmoqda. “Istilom” so'zi Hajarul asvadni o'pishdan ko'ra kengroq ma'noni ifolaydi. Birovga ozor bermasdan Hajarul asvad oldiga borib, uni o'piladi. Tiqilinch bo'lsa, yaqinrog'iga borib, qo'lini yoki qo'lidagi hassa yoki shu kabi biror narsani Hajarul asvadga tekkazib, shuni o'padi. Buning ham iloji bo'lmasa, o'sha tomonga yuzlanib, qo'llarini ko'tarib, takbir, tahlil, hamd va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga salavot aytadi. Shularning barchasi “istilom” deyiladi.

Kimdir Umra yoki Hajga borib, Hajarul asvadni o'pa olmagan bo'lsa, Umra yoki Haji nuqsonli bo'ldi degani emas. Chunki uzoqdan turib unga qarab qo'l ko'tarish ham o'pishning o'rniga o'tadi. Buni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o'zlari o'rgatganlar.

Shuningdek, barcha mo''tabar diniy manbalarda Hajarul asvadni istilom qilish har doim sunnat emas, balki tavofning sunnatlaridan ekani ta'kidlangan. Ya'ni tavofni boshlamoqchi bo'lgan kishi uni istilom qilib boshlaydi. Boshqa vaqtda bu amal sunnat hisoblanmaydi. Vallohu a'lam.

 O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

INSON QADRINING YANA BIR YAQQOL IFODASI

04.06.2025   712   2 min.
INSON QADRINING YANA BIR YAQQOL IFODASI

Munosabat

Insonning qalbi birgina shirin so‘zdan quvonib, to‘lqinlanib ketadi: yayraydi, yashnaydi, boshqalarga ham ezgulik sog‘inadi, shodlik va baxt ulashadi.

Joriy yilning 31 may sanasida Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev Haj ziyorati uchun Makkai mukarramada bo‘lib turgan O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy shayx Nuriddin Xoliqnazar bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilar holidan xabar olgani qalblarimizga surur, xursandchilik va shukronalik baxsh etdi. Davlatimiz rahbari barcha ziyoratchilarga salom yo‘llab, yurtimizga sog‘-omon kelishlarini tiladi. Unutilmas bu voqelik hojilarimizni behad sevintirdi.

Shukrki, mamlakatimizda tinchlik-totuvlik barqaror. Har bir inson hayotdan rozi bo‘lib, baxtli-saodatli umr kechirishi uchun barcha imkoniyatlar mavjud. Mehnat qilgan, harakat qilgan farovon hayot kechirmoqda. O‘z orzu niyatlariga yetmoqda. Albatta, bunda osoyishtalik ne’matining o‘rni beqiyos.

Yangi O‘zbekistonning har tongi taraqqiyot tongi sifatida otmoqda. Barcha sohalarda yangilik va yaxshiliklar bo‘lmoqda. Jumladan, Haj va Umra tadbirlarini yuqori saviyada tashkil etish, mo‘min-musulmonlarning ushbu ibodatlarini chiroyli ado etishlari uchun sharoit va qulayliklar yangi bosqichga olib chiqildi.

Xususan, bu yilgi haj mavsumiga yuqori darajada tayyorgarlik ko‘rildi. Makkai mukarrama hamda Madinai munavvara, qolaversa, Mino vodiysida ziyoratchilar uchun barcha sharoit hozirlandi. Issiq kunlarda yurtdoshlarimizga qo‘shimcha qulaylik yaratish maqsadida Arafot hududidagi chodirlar yopiq tarzda barpo etildi. Ularning atrofi issiq o‘tkazmaydigan panellar bilan o‘raldi, ichkariga sovutish tizimi o‘rnatildi, gilam va to‘shaklar solindi.

Mamlakatimiz hojilariga ko‘rsatilayotgan e’tibor, ular uchun yaratilgan qulayliklarni Saudiya Arabistonining haj ishlari mas’ullari va o‘zga yurt hojilari ham e’tirof etib, havas bilan qaramoqda.

Ayni paytda ziyoratchilarga 300 dan oshiq guruh rahbari, 50 nafar oliy toifali shifokor, 10 dan ziyod oshpaz va boshqa mutaxassislar xizmat ko‘rsatib, hamrohlik qilmoqda.

Ziyoratchilarimiz berilayotgan e’tibor va g‘amxo‘rlikdan mamnun bo‘lib,  Yaratgandan mamlakatimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini so‘rab duo qilmoqda.

Zotan, yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya barcha islohotlarning asosini tashkil etayotgan ayni pallada hojilarimiz ham ushbu jarayonga o‘z hissalarini qo‘shish, yurtimizga qaytgandan so‘ng bor kuch-g‘ayratlarini yurt tinchligi va taraqqiyoti, oilalar totuvligini ta’minlash, yoshlar ta’lim-tarbiyasi bilan shug‘ullanish, ehtiyojmandlarga ko‘mak berishdek savobli ishlarga safarbar etishlarini ta’kidlamoqdalar.

 

Zayniddin ESHONQULOV,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi

o‘rinbosari.

Maqolalar