O'zbekistonning Misrdagi elchixonasida "O'tkan kunlar" romanining arab tilidagi nashri taqdim qilindi
Mashhur asar taniqli tarjimon Muhammad al-Jibali tomonidan arab tiliga o'girilgan.
Kitob taqdimoti Abdulla Qodiriyning 130 yilligini nishonlash doirasida yozuvchi nabirasi Hondamir Qodiriy, O'zbekiston yozuvchilari uyushmasi a'zolari, mamlakatimiz OAV vakillari, yozuvchi va nufuzli jurnalistlar ishtirokida o'tkazildi. Shuningdek, unda asar tarjimonlari Ayn-Shams va Luksor universitetlari professori Muhammad al-Jibali, Misr-O'zbekiston do'stlik jamiyati raisi Magdi Za'bal, mahalliy ekspertlar va OAV vakillari qatnashdi.
Tadbirni O'zbekiston elchisi Mansurbek Qilichev ochib berdi. Elchi o'z nutqida o'zbek adabiyotining buyuk namoyandalari, ularning betakror asarlari haqida so'z yuritar ekan, Abdulla Qodiriy 20 asr o'zbek adabiyotida yorqin iz qoldirganini ta'kidladi.
Qayd etilganidek, sobiq ittifoq davrida o'zbek adiblarining ko'plab asarlari xorijiy tillarga tarjima qilingan. Lekin "O'tkan kunlar" romani rus tilidan boshqa biror tilga tarjima qilinmagan. Hatto asarning rus tilidagi tarjimasi ham tsenzuraga uchrab, qator o'zgartirishlarga yuz tutdi.
Shu bois, elchixona ko'magida oradan 100 yil o'tib ushbu roman arab dunyosi o'quvchilariga ilk marotaba "O'tkan kunlar: Turkistondagi achchiq sevgi qissasi" nomi ostida taqdim etildi.
"O'tkan kunlar" romanining arab tiliga tarjima qilinishi o'zbek madaniyati, mintaqa tarixi, o'zbekona odob-axloq kabi fazilatlarni Yaqin Sharq xalqlari orasida keng targ'ib etishda xizmat qilishiga ishonch bildirildi.
Asar tarjimoni Muhammad al-Jibali o'z ma'ruzasida o'zbek xalqi uchun qadrdon bo'lgan ushbu asarni arab tiliga tarjima qilganidan bag'oyatda mamnunligini bildirar ekan, ushbu yo'nalishdagi sa'y-harakatlarini davom ettirishga tayyorligini bildirdi.
Qayd etish kerakki, tarjimada asarning eski o'zbek yozuvidagi ilk nusxasidan hamda rus va ingliz tillaridagi tarjimalaridan foydalanildi.
Mamlakatimizning Misrdagi elchixonasi ma'lumotiga ko'ra, "O'tkan kunlar" romanining arab tiliga tarjima qilishda Saudiya Arabistonida istiqomat qilayotgan vatandoshimiz Said Mahmud Kosoniy, doktor Murtazo Saydumarov, shayx Husaynxon Yahyo Abdumajidov, Misr-O'zbekiston do'stlik jamiyati raisi, professor Magdi Za'bal, tarjimon Feruza Galiyeva hamda o'zbek tili bo'yicha mutaxassislar Rahma Ibrahim, Habiba Mehmet Ali va boshqalarning yordamlari cheksiz bo'ldi.
Chop etilgan kitob muqovasida Abdulla Qodiriy avlodlari tavsiyasiga ko'ra, "O'tkan kunlar" romanining 1925 yildagi ilk nashrining suratidan foydalanildi. Kitob qattiq muqovada va sarg'ish rangli silliq qog'ozda chop etildi. Mintaqadagi eng yirik "Dor ul-Maorif" nashriyotida 1000 nusxada chop etilgan kitobni Misrdagi barcha yirik kutubxonalar va universitetlar, ta'lim va madaniyat muassasalari, davlat idoralari, Qohiradagi diplomatik korpus o'rtasida tarqatish rejalashtirilgan. Boshqa arab davlatlarida ham mazkur roman tarjimasini qayta chop etish nazarda tutilmoqda.
"O'tkan kunlar" romanini arab tilida mutolaa qilishni istagan yurtdoshlarimiz, Toshkentdagi Abdulla Qodiriy uy-muzeyiga yoki O'zbekistonning Misrdagi elchixonasiga murojaat qilishlari mumkin.
Ushbu kitob tez fursatlarda mamlakatimizdagi yirik kutubxonalar va universitetlarga ham taqdim etiladi, shuningdek, bepul onlayn platformalarga joylashtiriladi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Muhimi qalbdagi narsa, cho‘ntakdagi emas
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga kelib: «Men qiynalgan kishiman», dedi. Ya’ni, och ekanini bildirdi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan biriga ovqat so‘rab odam yubordilar. «U zotni haq ila jo‘natgan zotga qasam ichib aytamanki, uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q!» dedi u.
Xuddi shunday qilib barcha xotinlariga ovqat so‘rab odam jo‘natdilar. Ularning bari yuqoridagidek javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kecha bu odamni kim mehmon qiladi, Alloh unga rahm qilsin», dedilar. Shunda ansorlardan bir kishi turib: «Yo Allohning Rasuli! Uni men mehmon qilaman», dedi. So‘ngra uni uyiga olib ketdi. Borib xotiniga bunday dedi:
— Bu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mehmonlari. Unga taom hozirla!
Xotin dedi:
— Bolalarimizning ovqatidan boshqa ovqat yo‘q.
Er dedi:
Bolalaringni uxlatib ovqatni olib kel. Mehmon ovqatga qo‘l uzatganida chiroqni o‘chirib qo‘y. Biz qorong‘ida o‘zimizni ovqat yeyayotgandek ko‘rsatamiz. Ammo yemaymiz. Mehmon shunda ozgina ovqatga to‘yadi.
Ular shunday qilib och uxlashdi. Mehmon to‘ydi. Ertalab ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borishgach, u zot dedilar:
— Alloh taolo sizning ishingizdan ajablandi. Siz haqingizda Qur’on nozil qildi:
«Garchi o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham (boshqalarni) o‘zlaridan ustun ko‘radilar. Kim o‘z nafsining baxilligidan saqlansa, unday kishilar ha, ana o‘shalar najot topguvchilardir» (Hashr surasi, 9-oyat).
Dunyo charxpalakdir. Zamon aylanib turadi. Bugun puling bor. Ertaga yo‘q, ishing orqaga ketadi. Bugun faqirsan, ammo ertaga boyib ketishing mumkin. Faqirlik ayb emas, boylik fazilat emas.
Muhimi qalbdagi narsadir, cho‘ntakdagi emas. Muhimi insonning boylik va faqirlik paytidagi axloqidir.
Tasavvur qilyapsizmi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hech bir ayollari uyidan ovqat topilmayapti! U kishi Allohning Rasuli bo‘lish bilan birga davlat rahbari ham edilar. Uylarida suvdan boshqa hech vaqo yo‘g‘-a?!
Faqirlikni uqubat, boylikni esa mukofot deb o‘ylashdan ehtiyot bo‘ling. Dunyo bor-yo‘g‘i imtihon, xolos. Imtihon savollari qanchalar qiyin bo‘lmasin, o‘tirib qolmang.
Aqlli inson boshqalarning hojatini chiqarishga harakat qiladi. Ularni qiyin ahvolda qoldirmaydi. Kishilarga ehson qilganingizda ular o‘zini aybdor va nuqsonli sanashmasin!
Bemor kishining faqirligini bilib qolsangiz, u so‘rashidan oldin ahvolidan xabar olishingiz oqilona ishdir. Ba’zilarning iffati so‘rashdan to‘sadi. In’omning eng afzali insonlarning iffatni ehtirom qilib, obro‘larini muhofaza qilib berilgan in’omdir!
Ehson qilishning ham odoblari bor. Bir kishiga hammaning oldida sadaqa yoki ehson bersangiz, uni xijolatga qo‘yasiz, iffatini jarohatlaysiz, ojizligini yuziga solgandek bo‘lasiz... Bunaqa sadaqa-ehson qilgandan ko‘ra, qilmaganing afzaldir!
Yuqorida keltirilgan ansoriyning odobiga boqing. Ovqati ozligi uchun xotiniga chiroqni o‘chirishni buyurdi. Maqsadi mehmonni xijolat qilmaslik edi. Chiroq yonib turganida mehmon ovqatning kamligini ko‘rib, uyalib, ovqat barchaga yetishi uchun ehtimol to‘yib yeya olmasdi.
Kishilardan noqulaylikni ketkazish ham ularni xotirjam qilishdir. Xotirjam qilish esa, ibodatdir!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi