Mashhur asar taniqli tarjimon Muhammad al-Jibali tomonidan arab tiliga o'girilgan.
Kitob taqdimoti Abdulla Qodiriyning 130 yilligini nishonlash doirasida yozuvchi nabirasi Hondamir Qodiriy, O'zbekiston yozuvchilari uyushmasi a'zolari, mamlakatimiz OAV vakillari, yozuvchi va nufuzli jurnalistlar ishtirokida o'tkazildi. Shuningdek, unda asar tarjimonlari Ayn-Shams va Luksor universitetlari professori Muhammad al-Jibali, Misr-O'zbekiston do'stlik jamiyati raisi Magdi Za'bal, mahalliy ekspertlar va OAV vakillari qatnashdi.
Tadbirni O'zbekiston elchisi Mansurbek Qilichev ochib berdi. Elchi o'z nutqida o'zbek adabiyotining buyuk namoyandalari, ularning betakror asarlari haqida so'z yuritar ekan, Abdulla Qodiriy 20 asr o'zbek adabiyotida yorqin iz qoldirganini ta'kidladi.
Qayd etilganidek, sobiq ittifoq davrida o'zbek adiblarining ko'plab asarlari xorijiy tillarga tarjima qilingan. Lekin "O'tkan kunlar" romani rus tilidan boshqa biror tilga tarjima qilinmagan. Hatto asarning rus tilidagi tarjimasi ham tsenzuraga uchrab, qator o'zgartirishlarga yuz tutdi.
Shu bois, elchixona ko'magida oradan 100 yil o'tib ushbu roman arab dunyosi o'quvchilariga ilk marotaba "O'tkan kunlar: Turkistondagi achchiq sevgi qissasi" nomi ostida taqdim etildi.
"O'tkan kunlar" romanining arab tiliga tarjima qilinishi o'zbek madaniyati, mintaqa tarixi, o'zbekona odob-axloq kabi fazilatlarni Yaqin Sharq xalqlari orasida keng targ'ib etishda xizmat qilishiga ishonch bildirildi.
Asar tarjimoni Muhammad al-Jibali o'z ma'ruzasida o'zbek xalqi uchun qadrdon bo'lgan ushbu asarni arab tiliga tarjima qilganidan bag'oyatda mamnunligini bildirar ekan, ushbu yo'nalishdagi sa'y-harakatlarini davom ettirishga tayyorligini bildirdi.
Qayd etish kerakki, tarjimada asarning eski o'zbek yozuvidagi ilk nusxasidan hamda rus va ingliz tillaridagi tarjimalaridan foydalanildi.
Mamlakatimizning Misrdagi elchixonasi ma'lumotiga ko'ra, "O'tkan kunlar" romanining arab tiliga tarjima qilishda Saudiya Arabistonida istiqomat qilayotgan vatandoshimiz Said Mahmud Kosoniy, doktor Murtazo Saydumarov, shayx Husaynxon Yahyo Abdumajidov, Misr-O'zbekiston do'stlik jamiyati raisi, professor Magdi Za'bal, tarjimon Feruza Galiyeva hamda o'zbek tili bo'yicha mutaxassislar Rahma Ibrahim, Habiba Mehmet Ali va boshqalarning yordamlari cheksiz bo'ldi.
Chop etilgan kitob muqovasida Abdulla Qodiriy avlodlari tavsiyasiga ko'ra, "O'tkan kunlar" romanining 1925 yildagi ilk nashrining suratidan foydalanildi. Kitob qattiq muqovada va sarg'ish rangli silliq qog'ozda chop etildi. Mintaqadagi eng yirik "Dor ul-Maorif" nashriyotida 1000 nusxada chop etilgan kitobni Misrdagi barcha yirik kutubxonalar va universitetlar, ta'lim va madaniyat muassasalari, davlat idoralari, Qohiradagi diplomatik korpus o'rtasida tarqatish rejalashtirilgan. Boshqa arab davlatlarida ham mazkur roman tarjimasini qayta chop etish nazarda tutilmoqda.
"O'tkan kunlar" romanini arab tilida mutolaa qilishni istagan yurtdoshlarimiz, Toshkentdagi Abdulla Qodiriy uy-muzeyiga yoki O'zbekistonning Misrdagi elchixonasiga murojaat qilishlari mumkin.
Ushbu kitob tez fursatlarda mamlakatimizdagi yirik kutubxonalar va universitetlarga ham taqdim etiladi, shuningdek, bepul onlayn platformalarga joylashtiriladi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
1. Allohga taqvo qilishni tijorat deb bil, shunda u senga molsiz foyda keltiradi.
2. O‘zingni senga muhtoj bo‘lmagan, lekin sen unga muhtoj bo‘lgan kishining o‘rniga qo‘y.
3. Xarsang toshlarni joyidan ko‘chirish, ongsiz odamga anglatishdan osonroqdir.
4. Jannatni talab qilishda oliy himmatli bo‘l.
5. Allohdan shunday umid qilki, u bilan Uning makridan omonda bo‘lma va Allohdan shunday qo‘rqki, u bilan Uning rahmatidan umidsiz bo‘lma.
6. Men hech qachon sukutdan afsuslanmadim. Agar gap kumush bo‘lsa, sukut — oltin.
7. Hikmat kambag‘allarni podsholarning majlislarida o‘tkazgan.
8. “Yo Robbim, meni mag‘firat qil” — deb ko‘p takrorla, zero Allohning bir soati borki, u vaqtda so‘rovchi rad etilmaydi.
9. Kim yolg‘on gapirsa, yuzining suvini (obro‘yi) ketadi, kimning xulqi yomon bo‘lsa, g‘am-tashvishi ko‘payadi.
10. Allohdan qo‘rq, lekin qalbing fojir bo‘laturib, odamlar seni hurmat qilishlari uchun o‘zingni ularga Allohdan qo‘rqadigan qilib ko‘rsatma.
11. Amal faqat yaqiniy ishonch (e’tiqod) bilangina mukammal bo‘ladi, kimning e’tiqodi zaif bo‘lsa, amali ham zaif bo‘ladi.
12. Yolg‘on gapirishdan ehtiyot bo‘l, zero u pishirilgan chumchuq go‘shti kabi ishtahalidir, lekin ko‘p o‘tmay egasini ichini yondiradi.
13. Majlisni ko‘zing bilan ko‘rib tanla, agar Alloh zikr qilinadigan majlis bo‘lsa, u yerda o‘tir. Agar olim bo‘lsang, ilming naf beradi, agar johil bo‘lsang, senga o‘rgatishadi, agar Alloh u majlisga rahmatini nozil qilsa, sen ham shu rahmatdan bahramand bo‘lasan.
14. Qarzdorlikdan ehtiyot bo‘l, chunki u kunduzi xorlik va tunda g‘amdir.
15. To‘qlik ustiga ovqat yemagin — chunki unday taomni yegandan ko‘ra itga tashlagan yaxshiroq.
16. Agar shayton senga shubha va gumon orqali kelsa, uni yaqiniy ishonch va nasihat bilan yeng, agar u tanballik va zerikish tomonidan kelsa, qabr va qiyomatni eslab yeng, agar u xohish va qo‘rquv tomonidan kelsa, unga dunyo tark etiladigan va qoldiriladigan narsadir, deb ayt.
17. Tilingdan chiqqan gaplarga ehtiyot bo‘l, sukut qilgan kishi omonda bo‘ladi, faqat foydasi bor gaplarni gapir.
18. Yuzingni niqoblashdan (ya’ni shubhali qiyofadan) saqlan — chunki, u kechasi odamlarni qo‘rqitadi, kunduzi esa xo‘rlik keltiradi.
19. Men tosh, temir va og‘ir yuklarni ko‘tardim, ammo yomon qo‘shnidan og‘irroq narsani ko‘rmadim.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV