Bugun islomga yot toifalarning va din dushmanlarining xunrezliklari sabab “islomofobiya” iborasi keng yoyilmoqda. Garchi bu atamani ilk bor HH asr boshlarida sharqshunos olim Et'en Dine “Sharq G'arbning nigohida” nomli asarida qo'llagan bo'lsa-da, Islomdan cho'chitish harakati tarixi uzoq o'tmishga borib taqaladi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga payg'ambarlik kelgan ilk yillarda ham mushriklar Islom dinini yomonotliq qilish, ya'ni islomofobiya urug'larini sochish uchun turli qing'irliklar sodir etishgan. Jumladan, Qur'oni karim va Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam sha'nlariga nomunosib gaplarni aytishgan. Vaholanki, din dushmanlari islomni qanchalik yomon ko'rsatishga urinishmasin, Alloh o'z dini va musulmonlarni aziz qilib qo'yaverishi Qur'oni karimda bunday talqin etiladi: “Ular Allohning nurini (islomni) og'izlari (behuda gaplari) bilan o'chirmoqchi bo'lurlar. Alloh esa, garchi kofirlar yoqtirmasa-da, O'znurini (dinini) kamolga etkazuvchidir. U o'z payg'ambarini hidoyat va haq din bilan – garchi mushriklar yoqtirmasa-da, barcha dinlar uzra g'olib qilish uchun yuborgan zotdir”, deb ta'kidlagan (Saf surasi, 8-9-oyatlar).
Alloma bobolarimizdan So'fi Allohyorning ham shu ma'nodagi mashhur baytlari bor:
“Chirog'iniki, Haq yondirdi qo'ydi,
Ani kim, “puf” dedi, soqoli kuydi!”.
G'arazli maqsadlarni ko'zlagan guruhlar bu haqiqatni tan olmay, islom dinini obro'sizlantirish, tinch ag'oli orasida fitna qo'zg'atish harakatlarini davom ettirmoqdalar. Lekin ular maqsadlariga etolmasliklari, Alloh taolo bunga yo'l qo'ymasligi, yuqoridagi baytda she'riy tarzda ifodalangan.
Shu o'rinda ta'kidlash kerakki, odamlarni islom dinidan qo'rqitish bilan shug'ullanuvchilar – Allohga va oxirat kuniga ishonmaydigan yovuz kimsalardir. Modomiki, ular har qanday qabih ishdan qaytmaydi. Musulmonlarni yomonotliq qilish, bo'hton yog'dirish, ko'plab xunrezliklar sodir etishdan ham tap tortmaydi. Buzg'unchilik va qing'irliklarni qandaydir ko'rinmas kuchlar qo'lida qo'g'irchoq bo'layotgan turli to'dalar zimmasiga qo'yib, muborak islom dini bilan bog'lashga harakat qilinadi. Bu kabi xiylalarni kimlar qilishi Qur'oni karimda ochiq bayon etgan: “Yolg'on so'zlarni faqat Allohning oyatlariga imon keltirmaydiganlargina to'qiydilar. Aynan o'shalarning o'zlari yolg'onchilardir”, deyiladi (Nahl surasi, 105).
Islom dini va terror bir-biriga butunlay qarama-qarshidir. Islom bir insonni o'ldirish u yoqda tursin, unga ozgina ozor berishdan ham qaytaradi. Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam: “Haqiqiy musulmon uning qo'lidan va tilidan boshqa musulmonga ozor etmaydigan kishidir”, deb ta'kidlaganlar.
Yovuz kuchlar o'z maqsadi yo'lida har qanday yomonlikni qilishga tayyordir. Masalan, Yevropa davlatlarida yashayotgan musulmonlarni kamsitish va ularga nisbatan ommada nafrat uyg'otish uchun ayrim qora niyatli kuchlar din nomidan qo'poruvchiliklar uyushtiradilar, Qur'oni karimni yoqib yuboradilar. Bu esa jamiyat tinchligi va barqarorligini ko'rolmayotgan ayrim kuchlar xohlagan jinoyatlardir. Chunki omma oldida islom va musulmonlarni yomonotliq qilib, jamiyatlarda tartibsizlik keltirib chiqaradilar. Bunga misol tariqasida shu kunlarda Turkiyaning Shvetsiya poytaxti Stokgol'mdagi elchixonasi oldida Qur'oni karimni yoqib yuborilganini keltirish mumkin. Musulmonlarga nisbatan bunday hurmatsizlikni ko'pincha “so'z erkinligi” deb atashadi.
Muqaddas dinimizning ma'rifatparvar g'oyalari va hayotbaxsh o'gitlari Qur'onda mujassam bo'lib, musulmonlarning qalblari va hayotilaridagi eng muqaddas kitobdir. Bu mezonni musulmonlardan tashqari butun dunyodagi ongli, dunyoqarashi keng har qanday inson tan oladi va shu orqali barcha insonlarga hurmat bilan munosabatda bo'ladilar.
Habibulloh SAIDOV
Savol: O‘qilgan namozimdan ko‘nglim to‘lmadi. Shu namozni qayta o‘qishim kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu masalaning biroz tafsiloti bo‘lib, unga ko‘ra namoz quyidagi holatlarda qayta o‘qilishi lozim:
• Namozda biror farz amal bajarilmay qolib ketgan bo‘lsa;
• Namozda biror vojib amal qasddan bajarilmay qolib ketsa;
• Namozda biror vojib amal unutib bajarilmasa va namoz oxirida sajdai sahv ham qilinmay tugatilgan bo‘lsa.
Agar namozda sunnat amallar tark qilingan bo‘lsa yoki namoz makruhlik bilan o‘qilgan bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qish vojib emas, balki mustahab (chiroyli sanalgan) ish hisoblanadi. Ushbu holatda qaytadan o‘qimasa ham gunohkor sanalmaydi.
Savolda so‘ralgan holatga kelsak, ko‘ngil to‘lmasligi yuqorida sanab o‘tilgan farz yoki vojib amal tark qilingan holatlar sababli bo‘lsa, namoz qayta o‘qilishi kerak. Ammo haqiqatda sobit bo‘lmagan shubha-gumonlar, vasvasalar sababli ko‘ngil to‘lmayotgandek bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qilmaydi. Chunki ko‘p hollarda “ko‘nglim to‘lmayapti”, deb namozni qayta-qayta o‘qiyverish insonni o‘ziga bo‘lgan ishonchini yo‘qotadi va vasvasa kasaliga chalinishiga olib keladi.
Shunday ekan, namozda bajariladigan farz, vojib, sunnat amallar haqida yaxshi o‘rganish, eng asosiysi turli xayollarga chalg‘imasdan namozni e’tibor bilan ado etish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.