Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Tahoratda a'zolarni uch martadan ortiq yuvish

07.05.2024   492   3 min.
Tahoratda a'zolarni uch martadan ortiq yuvish

Cavol: Tahorat qilayotganda a'zolarni uch martadan ortiq yuvish mumkin emas, deb eshitdim. Uch martadan ko'proq yuvish mumkin emasmi?

 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Tahoratda yuviladigan a'zolarni uch marta yuvish sunnat hisoblanadi. Bu haqda hadisi sharifda shunday deyilgan: Amr ibn Shuayb otasidan, u kishi ham otasidan rivoyat qiladi: “Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamning yoniga kelib: “Yo, Allohning Rasuli! Tahorat qanday qilinadi?” deb so'radi.

Bir idishda tahorat suvi olib kelishni buyurdilar, keyin kaftlarini, yuzlarini, bilaklarini uch marta yuvdilar. Boshlarini mash qildilar, ko'rsatgich barmoqlarini quloq ichiga tiqib, bosh barmoqlari bilan quloq orqasi, ko'rsatgich barmoqlari bilan quloq ichini mash qildilar. So'ngra oyoqlarini uch martadan yuvdilar. Keyin: “Tahorat shunday bo'ladi, kim bunga ziyoda qilsa yoki kamaytirsa, yomon ish va o'ziga zulm qilibdi” yoki “zulm va yomon ish qilibdi”, dedilar”.

Ulamolar mazkur ma'nodagi hadislarni dalil qilib, tahoratda yuviladigan a'zolarni uch martadan yuvishni sunnat deyishgan.

Savolda aytilgandek a'zolarni uch martadan ko'p yuvish ikki xil maqsadda bo'lishi mumkin. Birinchisi, uch marta yuvish sunnat, deb e'tiqod qilmaydi. Shuning uchun uch martadan ko'p yuvadi. Bu xato hisoblanadi va hadisdagi zulm qilibdi, deyilgan va'idga tushib qoladi.

Ikkinchisi, uch marta yuvish sunnat ekanini biladi va shunga e'tiqod qiladi. Ammo biror sabab tufayli kam yoki ko'p yuvsa, hadisdagi va'idga tushmaydi. Bu haqida Alloma Ibn Obidiyn rahimahulloh bunday degan:

(Tahoratdagi sunnatlardan biri) yuviladigan a'zolarni uch martadan yuvishdir. Agar doim bir martadan yuvishni odat qilib olsa, gunohkor bo'ladi. Agar odat qilmay, ba'zida shunday qilsa, gunoh bo'lmaydi. Agar qalb xotirjamligi uchun yoki tahorat ustiga tahorat olish maqsadida ziyoda qilsa, zarari yo'q. Qalbni xotirjam qilish kabi sabablar tufayli uchtadan ko'p qilish vasvasaga uchramagan kishi uchundir. Vasvasaga uchragan kishi uchtadan ko'p yuvmaydi. U shayton vasvasasini uzish uchun uchta bilan kifoyalanadi. Qalbidagi shubhaga ahamiyat bermaydi” (“Raddul muhtor” kitobi). Vallohu a'lam.

O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Tunda tosh ostidagi chumolini ko‘rgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi

23.07.2025   2205   3 min.
Tunda tosh ostidagi chumolini ko‘rgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi

Hasan Basriy rahimahulloh Robbiga osiylik qilayotgan bir jamoani ko‘rdilar va ularga qarata bunday dedilar: “Alloh taoloning nazdida xor bo‘lishdi va U Zotga osiy bo‘lishdi. Bordi-yu, ular Alloh uchun qadrli bo‘lganlarida, Alloh ularni gunohdan saqlagan bo‘lur edi”.

Demak, Alloh taolo qaysi bandasini yaxshi ko‘rsa, uni gunohlardan saqlab qo‘yar ekan. Birortamiz gunoh qilib, Allohni unutib, Robbining nazdida haqir banda bo‘lishni istaymizmi?! Albatta, yo‘q! 

Nafsingiz sizni gunohga chorlagan paytda qilayotgan ishingizning oqibati haqida o‘ylang hamda Alloh taolo sizni ko‘rib turganini his eting. O‘zingizga o‘zingiz shu savolni bering: “Seni hurmatlab e’zozlovchi biror kim shu holingda ko‘rib qolsa, undan uyalgan bo‘larmiding?! Qanday qilib Robbing bo‘lmish Alloh taolodan uyalmaysan?!”.

Nafsingizga: “Sen ertaga boshingga bu gunohlarning balosi urishi va sharmanda bo‘lishdan omondamisan?” deng. Bir narsani yodingizdan chiqarmangki, siz qanday gunoh qilishingizdan qat’i nazar, Allohning ato etgan ne’matlaridan foydalangan holingizda gunohga qo‘l urgan bo‘lasiz. Alloh taolo sizga bergan, siz u bilan haromga nazar tashlayotgan ko‘zingizning o‘zi qancha ne’mat?! Haromga cho‘zayotgan qo‘lingizning o‘zi aslida qancha ne’mat?! Qanchadan-qancha talaffuzi halol bo‘lmagan narsalarni tilingizda aylantirasiz. Ato etilgan ne’matlar ila gunoh qilishingiz ne’mat ato etguvchi Zotga nisbatan minnatdorchilikmi, shukrmi?!

Zimiston tunda tosh ostidagi chumolini ko‘ra olgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi, buni yodingizdan chiqarmang!

Hikoyat. Bir kuni bir erkakka begona ayol bilan birga xilvatda qolishni shayton ziynatli qilib ko‘rsatibdi. Ayolning yoniga kirganida ko‘zlari olayganicha unga qarab: “Bizni hech kim ko‘rmayaptimi?” – debdi. Ayol: “Yo‘q, Allohdan boshqasi ko‘rmayapti”, debdi. Shu payt erkakning ko‘zlari yoshlanib: “Xudo haqqi, ko‘rayotganlar ichida Robbim buyukdir! Mabodo meni biror kichikroq bola ko‘rib turgan bo‘lsa-da, uning oldida bunaqangi ish qilishga jur’atim yetmaydi-yu, qanday qilib olamlar Rabbi bo‘lgan Zot ko‘rib turgan bo‘lsa, men bu kabi gunoh ishni qila olaman?!” – debdi va ayolning uyidan chiqgani holda Alloh taoloning: «(Alloh) ko‘zlarning xiyonatini (ya’ni, qarash man etilgan narsaga o‘g‘rincha ko‘z tashlashni) ham, dillar yashiradigan narsalarni (yomon niyatlarni) ham bilur»[1], degan kalomini eslabdi.

Shoir aytadi:

Xilvat bir go‘shada qolsang-da yuz yil,
Holing ko‘rib turgan Xudo bor, bilgil. 

Oshkoru yashirin – baridan voqif,
Alloh hech ishingdan emasdir g‘ofil.

Gunohkorga qilayotgan ishi qanchalik kichik, arzimasdek ko‘rinsa-da, Allohning nazdida qilgan gunohi kattalashib boraveradi.

Muhammad ibn Abu Bakr rahimahulloh aytadilar: “Bandaning gunohni kichik deb hisoblashi – bu uning Allohga bo‘lgan jur’atidan. Boisi, banda ma’siyatni kichik deb hisoblasa, gunohga bepisand qaraydi, qalbida uni yengil qabul qiladi va gunohlarining ko‘payishidan parvosi falak ham bo‘lmaydi”.

Ibn Mas’ud roziyallohu anhu ham bu borada shunday dey­dilar: “Musulmon odam bir tog‘ning ostida turibman-u, mana shu tog‘ boshimga qulab ketay deyapti, deya gunohlarini tasavvur qilgan odamdir. Fojir esa gunohlarni burniga qo‘nib, keyin tezda uchib ketgan pashsha deya hisoblaydi”. 


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  G‘ofir surasi, 19-oyat.