Sayt test holatida ishlamoqda!
08 Iyun, 2025   |   12 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:06
Quyosh
04:50
Peshin
12:27
Asr
17:36
Shom
19:58
Xufton
21:35
Bismillah
08 Iyun, 2025, 12 Zulhijja, 1446

Zulhijja oyi fazilati

06.06.2024   3401   6 min.
Zulhijja oyi fazilati

Alloh taolo nazdida zamon va makonlar fazlda barobar. Bir-biridan ortiq ë kam joĭi ĭŭq. Lekin O'zi fazilatli qilgan zamon va makonlar bundan mustasno.

“Albatta, Allohning kitobida oylarning soni Allohning huzurida osmonlaru erni yaratgan kuni o'n ikki oy qilib belgilangan. Ulardan to'rttasi (urush qilish) harom (oĭlar)dir. Mana shu to'g'ri dindir. (oĭ )larda o'zingizga zulm qilmang” (Tavba surasi, 36-oyat)

“Va u erda kim zulm ila yanglish yo'lga burilishni iroda qilsa, unga alamli azobni tottirurmiz” (Haj surasi, 25-oyat).

Olimlar ushbu ikki oyatni dalil qilib, muborak zamon va makonlarda qilingan yaxshilik ajr-savobi kŭpaĭ tirib ëzilganidek, gunohlar ham ziyëda qilib ëziladi, deĭdilar.

“Tongga qasam. (Zulhijja oĭ ining avvalgi) o'n kechaga qasam. Juft va toqqa qasam” (Fajr surasi, 1–3-oyatlar).

Mazkur oyatdagi "juft"dan murod zulhijja oĭining ŭninchi kuni, "toq"dan murod esa tŭqqizinchi kunidir. Mufassirlar Alloh taolo Zulhijja oĭining avvalgi ŭn kuni bilan qasam ichgani uchun ham uni fazilatli, deĭdilar.

Abu Huraĭra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Ibodat qilinadigan biror kun zul hijjaning o'n kuni-dan Alloh taologa mahbub emas. Undagi har bir kunning ro'zasi bir yilga barobardir. Undagi har bir kechada turish qadr kechasida turishga barobardir”, dedilar» (Imom Termiziy rivoyati).

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Alloh taolo nazdida biror kun va u kunlarda qilingan amal ushbu o'n kundagi amaldan afzal bo'lmas. Bas, bu kunlarda tahlil va takbirni ko'paytiringlar. Chunki bu tahlil, takbir va Allohning zikr qilish kunlaridir. Bu kunlarda bir kunlik ro'za bir yilgi ro'zaga barobar bo'ladi. Bu kunlarda qilingan bir amalga etti yuz barobar (ajr) ko'paytirib beriladi"» (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Zulhijja oĭi zikr mavsumidir. Hadisi sharifda ham bu muborak oĭning avvalgi ŭn kunida zikrni kŭpaĭtirish, aĭniqsa, tahlil va takbir kabi zikrlarga alohida urg'u berish lozim.

"Ma'lum kunlarda Allohning ismini zikr qilsinlar" (Haj surasi, 28-oyat).

Olimlar bu kunlarda zikr qilishni mustahab sanaĭdilar. Jumhur ulamolar nazdida oyatdagi “Ma'lum kunlar”dan murod Zulhijja oĭining avvalgi ŭn kunidir.

Muhaddislar Zulhijja oĭining avvalgi ŭn kunida bajarilgan amallar Alloh taologa boshqa oĭlarga qaraganda mahbubroq bŭlgani uchun ham fazilatli, deĭdilar.

Zulhijja oĭining avvalgi ŭn kuni fazilati tŭg'risida juda kŭplab hadislar vorid bŭlgan. Aĭni ŭrinda mavzuimiz bilan bog'liq bir qancha hadislarni keltirish bilan kifoyalandik, xolos.

Hadisi shariflarni teran ŭrganib, tegishli xulosaga kelgan olimlar zulhijja oĭining avvalgi ŭn kunini turli savobli amallar bilan ŭtkazishni, aĭniqsa, kunduzlarini rŭza tutib, kechalarini ibodat bilan ŭtkazishni tavsiya qiladilar.

Zulhijjaning avvalgi ŭn kuni afzalmi ëki ramazon oĭining oxirgi ŭn kuni afzalmi, degan masala ustida olimlar bahs munozara yuritishgan.

Olimlar, zulhijja oĭining avvalgi ŭn kunining kunduzi, ramazon oĭining oxirgi ŭn kunining kunduzidan afzal. Ramazon oĭining oxirgi ŭn kunining kechasi zulhijja oĭining avvalgi ŭn kunining kechasidan afzaldir, deĭdilar.

Hususan, zulhijja oĭining avvalgi ŭn kunida juda kŭp solih amallar bor. "Latoiful ma'orif" kitobida quĭidagi naql keltiriladi. Tobeinlardan Abu Usmon Nahdiĭ rahmatullohi alaĭh aĭtadi: "Oldingilar uchta ŭntalikni ulug'lar edilar: Ramazonning oxirgi ŭn kuni, Zulhijjaning avvalgi ŭn kuni va Muharramning avvalgi ŭn kuni".

Zulhijja oĭi ŭzida juda kŭp yaxshilik va fazilatlarni jamlagan. Bu kabi holatni boshqa birorta oĭda kŭrmaĭmiz. Zulhijja oĭida arafa kuni, nafl rŭza, Qurbon haĭiti, qurbonlik, haj, zikrlar, tashriq va shu kabi kŭplab solih amallar bor.

Davomi bor...

O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy

Shayx Nuriddin Holiqnazar hazratlarining

"Haj buyuk ibodatdir" nomli kitoblaridan olindi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Qurbon hayiti – ezgulik va bag‘rikenglik bayrami!

05.06.2025   6406   4 min.
Qurbon hayiti – ezgulik va bag‘rikenglik bayrami!

Ramazon hayiti va Qurbon hayiti  Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
 

Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon  va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.


Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.


Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik  qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.


Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.


Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.


Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.


Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).


Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.


Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.


Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.


Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!


Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin! 

Ubaydulloh Abdullayev, 
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi

O'zbekiston yangiliklari