Hindiston xalqaro markazida buyuk mutafakkir va qomusiy olim Abu Rayhon Beruniy tavalludining 1050 yilligiga bag'ishlangan konferentsiya bo'lib o'tdi, deb xabar qilmoqda «Dunyo» AA muxbiri.
Mamlakatimizning Dehlidagi elchixonasi va "Hindiston – Markaziy Osiyo" jamg'armasi hamkorligida tashkil etilgan anjumanda ikki mamlakat etakchi oliy bilim yurtlari va ilmiy-tadqiqot markazlari vakillari ishtirok etdi.
O'zbekiston Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi sharqshunoslik instituti, Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, Javaharla'l Neru universiteti, Dehli universiteti, Jamiya Milliya Islamiya universiteti, Kashmir universiteti etakchi olimlari va boshqa qator tadqiqotchilar buyuk alloma Abu Rayhon Beruniyning ilmiy faoliyati va jahon ilm-fani rivojidagi o'rni xususida so'z yuritdi.
Qomusiy olimning ilm-fan sohasidagi faoliyati turli yo'nalishlarni qamrab olgani, insoniyat ilmiy tafakkurining rivojlanishiga katta ta'sir ko'rsatgani ta'kidlandi. Astronomiya, matematika, ma'danshunoslik, geografiya, tarix, dorishunoslik va boshqa ko'plab fanlarga oid yozgan asarlari ushbu yo'nalishlardagi ilmiy izlanishlarga asos solgani urg'ulandi. Bugungi kunda ham buyuk alloma boy ilmiy merosining ahamiyati yuqori bo'lib, uning bebaho asarlari xalqaro ko'lamda chuqur va izchil o'rganishda davom ettirilmoqda.
– Beruniy merosining Hindiston uchun alohida ahamiyati bor, - deydi Kashmir universiteti Markaziy Osiyo tadqiqotlari markazi direktori Tabassum Firdavs. – Uning «Hindiston» asari mamlakatimiz haqida bitilgan ilk mukammal asarlardan biri bo'lib, unda hindistonliklarning urf-odatlari, bayramlari, ilmu fani haqida o'ta qiziqarli va bebaho ma'lumotlar qoldirilgan. Bugungi kunda ham Hindiston tarixini o'rganish jarayonida ushbu asar o'zining noyob manba sifatidagi qadrini yo'qotgani yo'q.
– Abu Rayhon Beruniy asarlari ilm-fan ahli uchun hamisha betakror manba va yuksak cho'qqi bo'lib xizmat qiladi, - deydi Javaharla'l Neru universiteti Rossiya va Markaziy Osiyo tadqiqotlari markazi ilmiy xodimi Rashmini Koparkar. – Uning ilmiy izlanish uslublari, to'plagan ma'lumotlari, tahliliy natijalari ilm-tadqiqot olami vakillari uchun namuna bo'lib qolmoqda. Shu bois buyuk alloma merosiga qayta-qayta murojaat qilinadi.
Halqaro konferentsiya ishtirokchilari Abu Rayhon Beruniy ilmiy merosining tarixiy va zamonaviy ahamiyatiga oid mavzularda ma'ruzalar qildi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.
Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.
Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi.
AlQuranuz