Fuat Sezgin: Dunyo xaritalarini birinchi boʼlib musulmonlar chizgan
Aтоқли турк олими Фуат Сезгин Aфрика, Осиё ва Европа хариталари дастлаб мусулмонлар томонидан тузилгани, уларнинг муаллифлари европаликлар деган фикр нотўғри эканини таъкидлади, деб ёзади “Aнадолу” агентлиги.
26 йил давомида бу масалани ўрганган олим шундай деди: “Мен тадқиқотни бошлаганимда, биздаги барча хариталарни европаликлар яратган деб ўйладим... Бу фикр Европада ҳам, ислом оламида ҳам кенг тарқалган. Бироқ, биз бу қанчалик қийинлигини унутдик. Географик координаталарни акс эттирувчи аниқ харитани яратиш жуда узоқ ишдир. Масалан, инглизлар 18-19-асрларда Aвстралия харитасини чизишни бошладилар.
Ular oʼz flotining barcha imkoniyatlaridan foydalangan, ammo bu ishni bajarish uchun ularga taxminan 200 yil kerak boʼlgan. Ushbu muammolarni muhokama qilayotgan tadqiqotchilar hech qachon bunday qiyinchiliklarni hisobga olishmagan. Biroq, ular Oʼrta yer dengizi yoki Qora dengizning xaritalarini tuzish juda jiddiy bilim talab qilishini taʼkidlamaydilar, buning uchun kenglik va uzunlikni bilish kerak edi va buni hisoblash juda qiyin”.
Olim Amerikaga aynan musulmonlar birinchi tashrif buyurganiga ishonch hosil qildi: “Geografiya, kenglik va uzunlik tarixchisi sifatida men uchun xaritalar muhim, men ularga tayanaman. Amerikaga musulmonlar yetib kelganiga toʼliq aminman. Ular bir necha yuz yil davomida dunyoning bu qismini xaritalash ustida ishlaganlar”.
Vasko da Gama musulmon xaritalari tufayli Hindistonga ham yetib bora olganini taʼkidlagan Fuat Sezgin buni oʼzi ham isbotlashi mumkinligini taʼkidladi: “Vasko da Gama Portugaliyaga qaytganidan soʼng Afrika va Hind okeanining zamonaviy xaritasi chop etildi. Endi uni Vasko da Gama maʼlumotlariga asoslanib 2-3 oy ichida portugal geograflari chizgan deb daʼvo qilinmoqda... Buni aytadigan odamlarning kartografiyadan bilimlari yoʼq. Bunday xaritalarni 500 yildan keyin ham yaratib boʼlmaydi. Va bu notoʼgʼri maʼlumot butun dunyoga tarqaldi”.
Oʼzbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Qabul jarayoni bo‘yicha ma’lumot olish uchun telefon va internet sahifalari
#xabar #qabul #qayta_aloqa
O‘zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi oliy va o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasalarining 2025-2026 o‘quv yili qabul jarayonlari haqida quyidagi telefon raqam, internet va ijtimoiy tarmoq sahifalari orqali ma’lumot olishingiz mumkin:
OLIY TA’LIM MUASSASALARI:
1. Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
+998712400115
oliymahad.uz // @oliymahad (https://t.me/oliymahad)
2. Mir Arab oliy madrasasi
+998913129404
mirarab.uz // @Mirarabuz (https://t.me/Mirarabuz)
3. Hadis ilmi maktabi
+998662402051
muhaddis.uz // @muhaddisuz (https://t.me/muhaddisuz)
4. Imom Termiziy nomidagi islom instituti
+998554510596
imomtermiziy.uz // @termiziylar_uz (https://t.me/termiziylar_uz)
O‘RTA MAXSUS ISLOM TA’LIM MUASSASALARI:
1. “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998712444827
kukaldosh.uz // @kukaldoshuz (https://t.me/kukaldoshuz)
2. “Xadichai Kubro” ayol-qizlar o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998712484752, +998941044752
xadicha.uz // @xadichauz (https://t.me/xadichauz)
3. “Sayyid Muhyiddin maxdum” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998507086870
maxdum.uz // @maxdumuz (https://t.me/maxdumuz)
4. “Hidoya” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998885726006
hidoya.uz // @hidoyauz (https://t.me/hidoyauz)
5. “Xoja Buxoriy” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998755427425
xojabuxoriy.uz // @Xojabuxoriy (https://t.me/Xojabuxoriy)
6. “Mir Arab” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998954204597
mirarabmadrasa.uz // @mirarabmadrasa (https://t.me/mirarabmadrasa)
7. “Jo‘ybori Kalon” ayol-qizlar o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998652217744
juyborikalon.uz // @juyborikalon (https://t.me/juyborikalon)
8. “Faxriddin ar-Roziy” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998556022444
arroziy.uz // @arroziyuz (https://t.me/arroziyuz)
9. “Muhammad al-Beruniy” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998551015512
alberuniy.uz // @alberuniyuz (https://t.me/alberuniyuz)
10. “Imom Termiziy” o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi
+998554510596
imomtermiziy.uz // @termiziylar_uz (https://t.me/termiziylar_uz)
2025-2026 o‘quv yili qabul jarayonlari haqidagi so‘nggi yangiliklarni @qabulmuslimuz (https://t.me/qabulmuslimuz) telegram sahifasida kuzatib boring!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
