Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyul, 2025   |   20 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:22
Quyosh
05:03
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:32
Bismillah
15 Iyul, 2025, 20 Muharram, 1447

Oliy madrasada xalqaro anjuman o'tkazildi

28.09.2023   785   2 min.
Oliy madrasada xalqaro anjuman o'tkazildi

Bugun, 28 sentyabr' kuni Mir Arab oliy madrasasida “Buxoroning Islom ilmlari rivojidagi o'rni” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy anjuman bo'lib o'tdi. Tadbirda Din ishlari bo'yicha qo'mita va O'zbekiston musulmonlari idorasining mas'ul xodimlari, O'MI Buxoro viloyati vakili, yurtimizda faoliyati yuritayotgan bir qator xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlarining ulamolari, diniy ta'lim muassasalarining ustoz va talabalari ishtirok etdi.

Tadbirni Oliy madrasa rektori Jobir domla Elov kirish so'zi bilan ochib, tadbir qatnashchilarining anjumandagi ishtiroki uchun minnatdorlik bildirib, Buxoroning Islom dini rivojidagi ahamiyati haqida so'z yuritdi.

So'ng Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori, tarix fanlari doktori Shovosil Ziyodov yig'ilganlarga “Buxoro Islom ilmlari rivojida Muhammad Porso kutubxonasining o'rni” mavzusida noyob ma'lumotlar asosida ma'ruza qildi.

Halqaro anjuman davomida Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bosh ilmiy xodimi, falsafa fanlari doktori Shayx Ahmad Sa'd Damanhuriyning “Buxoroning Islom ulamolarini etishtirib chiqarishdagi hissasi” mavzusidagi chiqishlari barchani qiziqishiga sabab bo'ldi.

Tadbirda Hadis ilmi maktabida ta'lim berayotgan Misr Arab Respublikasi “Al-Azhar” universiteti katta o'qituvchisi Shayx Jamoliddin Hoshim Mahmudning “Buxoro faqihlarining fiqh rivojidagi o'rni” haqidagi ma'ruzasi ko'pchilikning e'tiboriga tushdi.

Shuningdek, Buxoro davlat universitetida ta'lim berayotgan Misr Arab Respublikasi “Al-Azhar” universitetining professori, manbashunos, tilshunos olim, professor Ayman Usmon “Islomda bag'rikenglik madaniyati” mavzusidagi chiqishi ham nihoyatda manfaatli bo'ldi.

Anjumanda davomida Mir Arab oliy madrasasida ta'lim berayotgan Misr Arab Respublikasi “Al-Azhar” universitetining usulid din fanlari doktori Shayx Ahmad Rajab Ahmad Adavi “Imom Buxoriy – Buxoro faxri” hamda “Al-Azhar” universitetining usulid din fanlari doktori Shayx Ahmad Muhammad Ali “Buxoro ulamolarining musulmonlarga fazlu marhamati” mavzusida ma'ruza qildi.

Anjuman yakunida konferentsiya barcha uchun manfaatli bo'lgani e'tirof etilib, barcha ishtirokchilarga tashkilotchilar tomonidan minnatdorlik bildirildi.

O'zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Qariyani ovora qilibsan-ku

14.07.2025   2442   3 min.
Qariyani ovora qilibsan-ku

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Nihoyat, Makka fath bo‘ldi. Bir paytlar g‘ordan vahiy dahshatidan titrab-qaltirab yolg‘iz tushib kelgan bir nafargina Inson butun bir ummatga aylandi.

Tun zulmatida Quraysh o‘ldirishga qasd qilgan Inson Makkadan sodiq do‘sti bilan Madina tomon chiqib, bir necha yildan so‘ng Makkaning to‘rt darvozasidan kuppa-kunduz kuni g‘olib bo‘lib kirib keldi! Kuraysh esa, o‘sha kuni o‘zlaridan qasos olinishini kutib, u zotning oldida bosh egib o‘tirardi. Ularni nima qildi deb o‘ylaysiz?

U kishini yolg‘onchiga chiqarganlarni, aziyat berganlarni, Ka’ba atrofida sajda qilayotganida ustiga tuyaning eshini (ya’ni, ko‘p kitoblarda " سَلَى جَزُور"ni tuyaning ichak-chavog‘i deb yozishadi. Ustoz Abdul Azim Ziyouddin domla «Nurul yaqiyn» kitoblarida yozgan izohda bunday tushuntirganlar: «Imom Buxoriy rivoyatida سَلَى جَزُور va Muslim rivoyatida سَلَى جَزُور, ya’ni «tuyaning qog‘onog‘ini» deyilgan. Qog‘onoq — homilani o‘rab turuvchi shilliq parda, yo‘ldosh.) ag‘darganlarni, Abu Tolib darasida qamal qilganlarni, u kishini yolg‘onchi, sehrgar, majnun deb ayblaganlarni, so‘ngra u kishini o‘ldirish uchun har bir qabiladan bittadan kishi tanlab, u kishining qoni barchaga tarqalishi uchun birgalikda o‘ldirmoqchi bo‘lganlarni nima qildi deb o‘ylaysiz?

U zot sollallohu alayhi vasallam ulardan qasos olmadilar. Balki ularga: «Boraveringlar, sizlar ozodsizlar!» dedilar!

Abu Bakr roziyallohu anhu uyiga borib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam duo qilishlari va islomga kirishi uchun qartayib qolgan, oyoqlarini ko‘tarishga ham majoli yo‘q otasi Abu Quhofani olib keldi. U hali-hamon iymon keltirmagan edi. Uni ko‘rgan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qariyani ovora qilibsan-ku, uni uyida qoldirsang bo‘lmasmidi, biz o‘zimiz uning oldiga borar edik», dedilar.

Abu Bakr roziyallohu anhu aytdi: «Yo Allohning Rasuli! Sizning borishingizdan ko‘ra otam kelishi to‘g‘riroqdir».

Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni o‘tirishga taklif qildilar. Uning ko‘ksini siladilar va: «Musulmon bo‘l», dedilar. Abu Quhofa iymon keltirdi. Abu Bakr roziyallohu anhu yig‘ladi. Qo‘lida ko‘p sahobalar islomga kirgan, ko‘p buyuklar iymonga kirgan buyuk sahobaning otasi endi Islomga kirdi...

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning odoblariga qarang! U kishi yoshi bir joyga borib qolgan qariyaning huzurlariga kelishini noo‘rin bildilar. O‘zlari uning oldiga borishga tayyor ekanliklarini aytdilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam doimo yoshi kattalarga shafqatli edilar. Doimo: «Sochlari oqargan musulmonni ikrom qilish Allohni ulug‘lashdandir!» der edilar.

Bir qariya Nabiy sollallohu alayhi vasallamni qidirib keldi. Sahobalar unga yo‘l berishmadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga: «Kichigimizga rahm qilmagan, kattamizni hurmat qilmaganlar bizdan emas!» dedilar.

Qariyalarga xuddi otamiz yoki bobomiz kabi muomalada bo‘lishimiz lozim. Onaxonlarga esa onamiz yoki buvimiz kabi muomalada bo‘lishimiz kerak. Inson qariganda o‘zining zaifligi, bemorligi va ojizligiga qarab qachonlardir yosh bo‘lganini, kuchli bo‘lgan paytlarini eslaydi, eziladi. Garchi boshqalarga ko‘rsatmasa-da, qalbida siniqlikni his qiladi. Bu siniqlikka faqatgina atrofdagilar beradigan e’tibor va hurmatgina davo bo‘la oladi! Ko‘ngil olish ibodatdir!


«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi