وَإِذۡ قُلۡنَا ٱدۡخُلُواْ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةَ فَكُلُواْ مِنۡهَا حَيۡثُ شِئۡتُمۡ رَغَدٗا وَٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَقُولُواْ حِطَّةٞ نَّغۡفِرۡ لَكُمۡ خَطَٰيَٰكُمۡۚ وَسَنَزِيدُ ٱلۡمُحۡسِنِينَ٥٨
Alloh taolo Bani Isroilga Quddusi sharifning hamma yerida bemalol yeb-ichishni buyurar ekan, darvozadan sajda qilgan holda istig‘for aytib kirishni amr etmoqda. Ammo noshukr qavm Parvardigorning bu buyrug‘iga itoat qilmay, buyurilgan so‘zlarni masxaraomuz buzib aytgan. Abu Hurayra roziyallohu anhu aytadi: "Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning o‘zlari ham Makka fathida boshlarini egib, tavoze’ bilan Allohga shukr aytib kirganlar va Makkaga kirganlaridan keyin g‘usl qilganlar, sakkiz rakat nafl namoz o‘qib, mehribon va rahmli Allohga hamdu sanolar aytganlar”.
فَبَدَّلَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ قَوۡلًا غَيۡرَ ٱلَّذِي قِيلَ لَهُمۡ فَأَنزَلۡنَا عَلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ رِجۡزٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ٥٩
Ibn Is'hoq aytilgan o‘sha so‘zni Bani Isroil almashtirishgani haqida bunday deydi: "Menga Solih ibn Kayson Tavmaha binti Umayya ibn Xalafning xojasi Solihdan, u Abu Hurayradan va yana bir ishonchli kishi Ibn Abbosdan, u esa Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan shunday rivoyat qilishadi: "U zot: "Ular sajda qilgan hollarida "hittatun" (avf qil!) deb kirish o‘rniga sudralgan holda "hintatun" (bug‘doy) deb kiradilar", dedilar". Zolim kimsalar istig‘for aytish o‘rniga masxara qilib "bug‘doy" so‘zini ishlatishgan. Sajda qilish o‘rniga Quddus shahriga ketlari bilan surilib kirishgan. Shundan so‘ng ularga vabo balosi kelib, tush paytining o‘zida yetmish ming odam halok bo‘lgan. Bu yerda Bani Isroil qavmining sarkashligi va o‘z payg‘ambarlariga nisbatan hurmatsizlarcha qilgan muomalasi hamda Allohga bo‘lgan isyonining yana bir ko‘rinishi namoyon bo‘lmoqda. Zero, Parvardigor ularni Quddus shahriga sajda qilgan holda kirib, mag‘firat so‘rashga buyurgan va buning evaziga ularni kechirishini va’da qilgan edi.
Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.