Qashshoqlikda kun kechirgan, kiyishga poyabzali ham bo‘lmagan odam faqirlikdan najot so‘rab tunu kun duo qilar, davlatmand bo‘lishni xohlardi. “Boyib ketsam, hammaga yordam beraman, hech kim oyoq kiyimisiz qolmaydi”, deb o‘ziga so‘z berardi. Vaqtlar o‘tib u juda boyib ketdi-yu, o‘ziga bergan va’dalarini unutdi. Kundan-kun nafsi boylikka hakalak otib bordi. Sarf-xarajatdan qochib uylanmadi ham.
U qirq yoshga to‘lganda xizmatkorlari hamrohligida shahar aylanishga chiqdi. Yo‘lda keksa, oyoqyalang bir kishini uchratdi. Otidan tushib uning oldiga keldi va so‘radi:
– Nega bunday yuribsiz, otaxon?
– Poyabzal olishga pulim yo‘q, o‘g‘lim, – deb javob berdi qariya. – Ahvolimga rahmi kelganlar burda non, luqma taom berishadi. Menga kunda bir mahal ovqat yetadi. Bittagina oyoq kiyim ham bo‘lsaydi, kunimni shukr bilan o‘tkazardim.
– Siz shukr qiladigan ahvoldamisiz? – hayratlandi boy.
– O‘g‘lim, sen boy odamga o‘xshaysan? – o‘z navbatida so‘radi qariya ham.
– Ha, halol ishlab boyidim. Nima, davlatmand bo‘lish aybmi?
– Nega ayb bo‘lsin? – dedi otaxon va undan o‘ziga bir poyabzal olib berishini iltimos qildi.
– Allohdan so‘rang, – to‘ng‘illadi boy otiga minarkan. – Men tilanchilarni yoqtirmayman. Hammaga yordam beraverganimda, bunchalik boyimasdim.
Uning ortidan qarab qolgan qariya xitob qildi: “Boylar ham yalangoyoq yurishi mumkin, buni unutma!”
Oradan oylar o‘tdi, qahramonimiz mamlakatdagi eng boy odamga aylandi. Ammo o‘sha otaxonning gapini hech unutolmadi. Oyoqyalang yurmaslik uchun ko‘shkining har tarafini oyoq kiyimlariga to‘ldirib tashladi. Har yer-har yerga poyabzal to‘ldirilgan sandiqlar qo‘ydirdi. Bu ishdan ko‘ngli joyiga tushdi, chunki hamma narsasini yo‘qotgan taqdirda ham, umrining oxirigacha kiyishga yetadigan poyabzallari borligidan xursand edi.
Kutilmaganda u g‘alati kasallikka chalinib, oyoq tirnoqlari kundan-kunga o‘sa boshladi, lekin ularni hech narsa bilan olib bo‘lmasdi. Har safar oldingisidan kattaroq poyabzal yasattirardi. Tinmay o‘sayotgan tirnoqlari bilan ularni kiyishga qiynala boshladi va yalangoyoq yurishga majbur bo‘ldi. Shunday qilsa, tirnoqlari qisqarayotganini sezdi. Shahar ko‘chalarini kezar ekan, yana o‘sha otaxonga duch keldi. Boydan: “Menga oyoq kiyim olib berasanmi?” deb so‘radi qariya.
– Albatta, istasangiz, yuz juft olib beraman.
– O‘g‘lim, menga bir jufti yetadi. Oyoqyalang yurish osonmas, buni poyabzali borlar tushunmaydi.
– Shaharda mashhur kosib bor, – dedi boy, – qanday oyoq kiyim kerakligini unga ayting, haqini men to‘layman.
– Meni xursand qilding, seni Alloh xursand qilsin! – chin dildan duo qildi otaxon.
O‘sha kundan so‘ng boy hayotini faqat yaxshilik va ehson bilan o‘tkaza boshladi. Bir muddatdan keyin kasali ham tuzaldi va u yana poyabzal kiyib yuradigan bo‘ldi.
O‘MI matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nihoyat, Makka fath bo‘ldi. Bir paytlar g‘ordan vahiy dahshatidan titrab-qaltirab yolg‘iz tushib kelgan bir nafargina Inson butun bir ummatga aylandi.
Tun zulmatida Quraysh o‘ldirishga qasd qilgan Inson Makkadan sodiq do‘sti bilan Madina tomon chiqib, bir necha yildan so‘ng Makkaning to‘rt darvozasidan kuppa-kunduz kuni g‘olib bo‘lib kirib keldi! Kuraysh esa, o‘sha kuni o‘zlaridan qasos olinishini kutib, u zotning oldida bosh egib o‘tirardi. Ularni nima qildi deb o‘ylaysiz?
U kishini yolg‘onchiga chiqarganlarni, aziyat berganlarni, Ka’ba atrofida sajda qilayotganida ustiga tuyaning eshini (ya’ni, ko‘p kitoblarda " سَلَى جَزُور"ni tuyaning ichak-chavog‘i deb yozishadi. Ustoz Abdul Azim Ziyouddin domla «Nurul yaqiyn» kitoblarida yozgan izohda bunday tushuntirganlar: «Imom Buxoriy rivoyatida سَلَى جَزُور va Muslim rivoyatida سَلَى جَزُور, ya’ni «tuyaning qog‘onog‘ini» deyilgan. Qog‘onoq — homilani o‘rab turuvchi shilliq parda, yo‘ldosh.) ag‘darganlarni, Abu Tolib darasida qamal qilganlarni, u kishini yolg‘onchi, sehrgar, majnun deb ayblaganlarni, so‘ngra u kishini o‘ldirish uchun har bir qabiladan bittadan kishi tanlab, u kishining qoni barchaga tarqalishi uchun birgalikda o‘ldirmoqchi bo‘lganlarni nima qildi deb o‘ylaysiz?
U zot sollallohu alayhi vasallam ulardan qasos olmadilar. Balki ularga: «Boraveringlar, sizlar ozodsizlar!» dedilar!
Abu Bakr roziyallohu anhu uyiga borib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam duo qilishlari va islomga kirishi uchun qartayib qolgan, oyoqlarini ko‘tarishga ham majoli yo‘q otasi Abu Quhofani olib keldi. U hali-hamon iymon keltirmagan edi. Uni ko‘rgan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qariyani ovora qilibsan-ku, uni uyida qoldirsang bo‘lmasmidi, biz o‘zimiz uning oldiga borar edik», dedilar.
Abu Bakr roziyallohu anhu aytdi: «Yo Allohning Rasuli! Sizning borishingizdan ko‘ra otam kelishi to‘g‘riroqdir».
Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni o‘tirishga taklif qildilar. Uning ko‘ksini siladilar va: «Musulmon bo‘l», dedilar. Abu Quhofa iymon keltirdi. Abu Bakr roziyallohu anhu yig‘ladi. Qo‘lida ko‘p sahobalar islomga kirgan, ko‘p buyuklar iymonga kirgan buyuk sahobaning otasi endi Islomga kirdi...
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning odoblariga qarang! U kishi yoshi bir joyga borib qolgan qariyaning huzurlariga kelishini noo‘rin bildilar. O‘zlari uning oldiga borishga tayyor ekanliklarini aytdilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam doimo yoshi kattalarga shafqatli edilar. Doimo: «Sochlari oqargan musulmonni ikrom qilish Allohni ulug‘lashdandir!» der edilar.
Bir qariya Nabiy sollallohu alayhi vasallamni qidirib keldi. Sahobalar unga yo‘l berishmadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga: «Kichigimizga rahm qilmagan, kattamizni hurmat qilmaganlar bizdan emas!» dedilar.
Qariyalarga xuddi otamiz yoki bobomiz kabi muomalada bo‘lishimiz lozim. Onaxonlarga esa onamiz yoki buvimiz kabi muomalada bo‘lishimiz kerak. Inson qariganda o‘zining zaifligi, bemorligi va ojizligiga qarab qachonlardir yosh bo‘lganini, kuchli bo‘lgan paytlarini eslaydi, eziladi. Garchi boshqalarga ko‘rsatmasa-da, qalbida siniqlikni his qiladi. Bu siniqlikka faqatgina atrofdagilar beradigan e’tibor va hurmatgina davo bo‘la oladi! Ko‘ngil olish ibodatdir!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi