Qashshoqlikda kun kechirgan, kiyishga poyabzali ham bo‘lmagan odam faqirlikdan najot so‘rab tunu kun duo qilar, davlatmand bo‘lishni xohlardi. “Boyib ketsam, hammaga yordam beraman, hech kim oyoq kiyimisiz qolmaydi”, deb o‘ziga so‘z berardi. Vaqtlar o‘tib u juda boyib ketdi-yu, o‘ziga bergan va’dalarini unutdi. Kundan-kun nafsi boylikka hakalak otib bordi. Sarf-xarajatdan qochib uylanmadi ham.
U qirq yoshga to‘lganda xizmatkorlari hamrohligida shahar aylanishga chiqdi. Yo‘lda keksa, oyoqyalang bir kishini uchratdi. Otidan tushib uning oldiga keldi va so‘radi:
– Nega bunday yuribsiz, otaxon?
– Poyabzal olishga pulim yo‘q, o‘g‘lim, – deb javob berdi qariya. – Ahvolimga rahmi kelganlar burda non, luqma taom berishadi. Menga kunda bir mahal ovqat yetadi. Bittagina oyoq kiyim ham bo‘lsaydi, kunimni shukr bilan o‘tkazardim.
– Siz shukr qiladigan ahvoldamisiz? – hayratlandi boy.
– O‘g‘lim, sen boy odamga o‘xshaysan? – o‘z navbatida so‘radi qariya ham.
– Ha, halol ishlab boyidim. Nima, davlatmand bo‘lish aybmi?
– Nega ayb bo‘lsin? – dedi otaxon va undan o‘ziga bir poyabzal olib berishini iltimos qildi.
– Allohdan so‘rang, – to‘ng‘illadi boy otiga minarkan. – Men tilanchilarni yoqtirmayman. Hammaga yordam beraverganimda, bunchalik boyimasdim.
Uning ortidan qarab qolgan qariya xitob qildi: “Boylar ham yalangoyoq yurishi mumkin, buni unutma!”
Oradan oylar o‘tdi, qahramonimiz mamlakatdagi eng boy odamga aylandi. Ammo o‘sha otaxonning gapini hech unutolmadi. Oyoqyalang yurmaslik uchun ko‘shkining har tarafini oyoq kiyimlariga to‘ldirib tashladi. Har yer-har yerga poyabzal to‘ldirilgan sandiqlar qo‘ydirdi. Bu ishdan ko‘ngli joyiga tushdi, chunki hamma narsasini yo‘qotgan taqdirda ham, umrining oxirigacha kiyishga yetadigan poyabzallari borligidan xursand edi.
Kutilmaganda u g‘alati kasallikka chalinib, oyoq tirnoqlari kundan-kunga o‘sa boshladi, lekin ularni hech narsa bilan olib bo‘lmasdi. Har safar oldingisidan kattaroq poyabzal yasattirardi. Tinmay o‘sayotgan tirnoqlari bilan ularni kiyishga qiynala boshladi va yalangoyoq yurishga majbur bo‘ldi. Shunday qilsa, tirnoqlari qisqarayotganini sezdi. Shahar ko‘chalarini kezar ekan, yana o‘sha otaxonga duch keldi. Boydan: “Menga oyoq kiyim olib berasanmi?” deb so‘radi qariya.
– Albatta, istasangiz, yuz juft olib beraman.
– O‘g‘lim, menga bir jufti yetadi. Oyoqyalang yurish osonmas, buni poyabzali borlar tushunmaydi.
– Shaharda mashhur kosib bor, – dedi boy, – qanday oyoq kiyim kerakligini unga ayting, haqini men to‘layman.
– Meni xursand qilding, seni Alloh xursand qilsin! – chin dildan duo qildi otaxon.
O‘sha kundan so‘ng boy hayotini faqat yaxshilik va ehson bilan o‘tkaza boshladi. Bir muddatdan keyin kasali ham tuzaldi va u yana poyabzal kiyib yuradigan bo‘ldi.
O‘MI matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Sarmoyangiz umringizdir...
Alloma Ibn al-Javziy o‘zining «Mudahish» nomli kitobiga bunday yozadi:
Bir kishi bor edi, u bozorda muz sotardi. Ovozini chiqarib bunday derdi: “Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qilinglar!”.
Bu kishi odamlarning yuragini yumshatib, ulardan muz sotib olishlarini so‘rardi. Chunki u sotadigan muz — vaqt o‘tishi bilan erib ketardi. Agar u muzini tezda sotib ulgurmasa, butun sarmoyasi yo‘q bo‘lib ketadi. Shuning uchun u bor ovozi bilan: “Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qiling!”.
Muzlab qolgan suvning har bir tomchisi sizning tark etgan umr lahzangiz kabidir, u endi hech qachon qaytmaydi.
Hayotingizdagi sanoqli kunlardan foydalaning…
Solihlardan biri aytadi: «Men “Asr” surasini yigirma yil o‘qidim, lekin uning ma’nosini tushunmasdim. “Nima uchun Alloh inson tabiatan ziyonda deb aytyapti va buni qasam bilan ta’kidlayapti?” deb o‘ylardim.
Keyin esa Alloh ziyondan najot topganlarni to‘rtta sifat bilan istisno qiladi:
– iymon keltirganlar,
– solih amal qilganlar,
– haqqa da’vat etganlar,
– sabrni tavsiya qilganlar.
Shunda men “Asr” surasidagi qasamning ma’nosini angladim: “Dunyodagi eng katta sarmoya bu – umringiz. Umringizdan o‘tgan har bir lahza erib ketgan muz kabi qaytib kelmaydi. Shuning uchun sarmoyangizni ehtiyot qiling! U siz yashab turgan vaqtdir. Ajal yetishidan avval tiriklik fursatidan foydalaning».
Alloh umrimizni uzun va xotimamizni chiroyli qilsin.
Sarmoyangizni o‘g‘irlayotganlarga e’tibor bering!
Har birimiz sarmoyamiz ya’ni vaqtimizni kim yoki nimalar zoye qilayotganini yaxshi bilamiz.
Allohni zikr qilishdan yoki U Zotga va Rasuliga itoat qilishdan boshqa narsa bilan vaqtni zoye qilmang.
Unutmang, sarmoyangiz — umringiz!
Maqsudali domla QOSIMOV,
Xo‘jaobod tumani “Yetti chinor” jome masjid imom-xatibi.