Sayt test holatida ishlamoqda!
02 May, 2025   |   4 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:50
Quyosh
05:19
Peshin
12:25
Asr
17:17
Shom
19:24
Xufton
20:48
Bismillah
02 May, 2025, 4 Zulqa`da, 1446

2. BAQARA (sigir) SURASI. 25 OYAT

15.07.2020   3634   4 min.
2. BAQARA (sigir) SURASI. 25 OYAT

وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنۡهَا مِن ثَمَرَةٖ رِّزۡقٗا قَالُواْ هَٰذَا ٱلَّذِي رُزِقۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَأُتُواْ بِهِۦ مُتَشَٰبِهٗاۖ وَلَهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَهُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ٢٥

  1. (Ey Muhammad), imon keltirgan va yaxshi ishlar qilgan odamlarga xushxabar beringki, ularga ostidan anhorlar oqib turuvchi bog‘lar bordir. Ularga jannat mevalaridan rizq qilib berilganida: "Bu mevalarni avval ham yegan edik-ku!" deyishadi. Zero, ularga bir-biriga o‘xshash mevalar va pokiza xotinlar beriladi hamda ular jannatda abadiy qolishadi.

Ushbu oyat mo‘minlar haqida nozil bo‘lgan. Shungacha kofirlarga beriladigan jazolar haqida zikr qilinganidan keyin Alloh taolo endi mo‘minlarga tayyorlab qo‘ygan mukofotlarini bayon etadi. Imon keltirgan va solih amallar qilgan mo‘minlarni oxirat dunyosida ostidan anhorlar oquvchi jannat bog‘lari, xushta’m mevalar va pokiza xotinlar kutyapti. Jannat mevalari ko‘rinishda dunyodagi mevalarga o‘xshasa ham, har qaysi mevaning alohida mazasi bo‘ladi. Jannat xotinlari hayz va nifos kabi zohiriy odatlardan, badxulqlik va itoatsizlik kabi botiniy ayblardan pok bo‘lishadi. Jannatda o‘lim yo‘q, unda hayot abadiydir.

Jannatda ko‘z ko‘rmagan, quloq eshitmagan, insonning xayoliga ham kelmagan ne’matlar mo‘minlarning bu dunyoda qilib o‘tgan amallariga mukofot sifatida yashirib qo‘yilgan. Odamlarda tasavvur hosil qilish uchun ularning bir ko‘rinishi bu dunyodagi ne’matlarga o‘xshatib Qur’oni karimda sifatlangan: jannat ahllari baland-baland so‘rilarda, hamma yoqqa to‘shab qo‘yilgan gilamlarda, saf-saf qilib tizilgan yostiqlarga yonboshlab olib, tayyorlab qo‘yilgan qadahlardagi sharbatlarni huzur qilib sipqorishadi. Tikonsiz butazorlarda, tizilgan bananzorlarda, yoyiq soya ostida, oqar suv bo‘yida, tugamaydigan, yetishish oson bo‘lgan mevalarni istagancha uzib olishadi. Jannat mevalarini uzish oson bo‘lishi uchun daraxtlarning shoxlari egib qo‘yilgan, jannatiylar tik turgan holda ham, o‘tirib yoxud yotib yesa ham qiynalishmaydi.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning havzlari (ulkan hovuzlari), sutdan oq, qordan sovuq, asaldan shirin, mushk-anbardan ham xushbo‘y bo‘lgan Kavsar hovuzidan jannat suvini oladi. Bunga erishganlarning chehralari ne’mat xursandligi bilan to‘la, ular dunyo hayotida qilgan ishlari (imonlari, ixloslari, taqvolari, ibodatlari, solih amallari)dan rozidirlar. Chunki ular nozu ne’matlari oliy darajali jannatdadirlar. Bu dunyoda Alloh yo‘lida turli mashaqqat va yo‘qchiliklarga sabr qilib o‘tganlari uchun endi jannatda ularga tinchlik-osoyishtalik, farovonlik hayoti nasib bo‘lib turibdi. Jannatda eng oliy ne’mat Alloh taoloning jamolini ko‘rish hisoblanadi. Faqih Abu Lays Samarqandiyning aytishlaricha, kim bu ne’matlarga yetishishni xohlasa, besh narsada bardavom bo‘lishi kerak: 1. Nafsini gunohlardan qaytarishi kerak. 2. Dunyoda berilgan ozgina ne’mat bo‘lsa ham, unga rozi bo‘lishi kerak. Xabarda rivoyat qilinishicha, jannatning qiymati dunyoni tashlashdir. 3. Toat-ibodatlarga qattiq yopishishiga intilishi kerak. O‘sha toatlar mag‘firat va jannatning vojibligi uchun bir sabab bo‘lib qoladi. 4. Yaxshilik ahllarini va solihlarni do‘st tutishi, sevishi, ular bilan qo‘shilib ketishi, ular bilan o‘tirishi kerak bo‘ladi. Albatta, ulardan bittasining gunohlari kechirilsa, do‘stlariga va og‘aynilariga shafoatda bo‘ladi. Hadisi sharifga ko‘ra, «Do‘stlarni ko‘paytiringlar. Albatta, qiyomat kunida har bir birodar uchun shafoat qilish bordir». 5. Duoni ko‘paytirishi lozim. Alloh taolodan jannat bilan rizqlantirishni va uning oxirini yaxshilikka olib borishni so‘rash kerak”. Yahyo ibn Mu’oz Roziy aytadi: «Dunyoni tark etish qiyin, jannatni tashlash undan ham qiyinroq. Albatta, jannatning mahri dunyoni tashlashdir». Abu Hozimdan qilingan rivoyatda shunday deyilgan: «Agar dunyodagi yaxshi narsalarni tark etib, shu bilan jannatga kirish mumkin bo‘lsa, bu narsalar jannatga yetishish yo‘lida yengillik bo‘ladi. Agar do‘zaxdan qutulish uchun dunyoning barcha musibatlarini ko‘tarishga to‘g‘ri kelsa, bu tomondan yengillik bo‘ladi. Endi mingta yaxshi ko‘rgan narsangdan bittasini tashlab jannatga kirsang-u, senga makruh bo‘lgan narsadan bir bo‘lagini olib do‘zaxga kirsang, qanday bo‘ladi?!»

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Qabristondan joy sotib olish mumkinmi?

02.05.2025   962   1 min.
Qabristondan joy sotib olish mumkinmi?

Savol: Hozirgi kunda ayrim odamlar qabristonlardan o‘zlari, oilasi uchun yer sotib olib, sag‘ana qildirib qo‘yishmoqda. Bu ishlari to‘g‘rimi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Qabristonlar omma foydalanishi uchun hukumat tarafidan berilgan umumiy joy hisoblanadi, hech kimning shaxsiy mulki emas.

Shunga ko‘ra unga kimdir egalik qilishi, u joydan yer sotishi yoki sotib olishi mumkin emas. Bizdan avvalgi avlodlar, ota-bobolarimiz qabristondan biror narsani olishga, hatto qurigan giyoh olishdan ham cho‘chiganlar.

Hozirda ham ayrim odamlar qabristondagi meva va o‘t-o‘lanlardan foydalanish haqida ko‘p savol berishlari bejizga emas, ana shu hadikdan paydo bo‘lgan. Ammo ming afsuski, ayrim odamlar tomonidan kimlar bilandir til biriktirib, yer sotib olish holati oz bo‘lsa-da, paydo bo‘lmoqda. Bundan ehtiyot bo‘lish lozim. Chunki bu nohaqdan yer olish hisoblanadi. Bu haqda Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam qattiq ogohlantirib, bunday deganlar: “Kim bir qarich yerni nohaqdan olsa, qiyomat kuni uni yetti qavat yer yutadi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).

Sa’id ibn Zayd roziyallohu anhudan qilingan rivoyatda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim bir qarich yerni zulm ila olsa, qiyomat kuni uning bo‘yniga yetti qavat yer osib qo‘yiladi”, deganlar (Muttafaqun alayh).

Bu ishning qanchalik og‘ir ekanini tushunmagan odamlar turli vositalar bilan bir qarich bo‘lsa ham birovning yerini o‘ziga qo‘shib olishga harakat qiladilar. Islomda bu ish zulm hisoblanadi va katta gunoh sifatida qoralanadi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar