Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Fevral, 2025   |   11 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:05
Quyosh
07:24
Peshin
12:42
Asr
16:08
Shom
17:54
Xufton
19:08
Bismillah
10 Fevral, 2025, 11 Sha`bon, 1446

Allohdan qo‘rqishning alomatlari

20.06.2020   3139   3 min.
Allohdan qo‘rqishning alomatlari

Alloh azza va jalla O‘z kalomi Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi:

“Ey, iymon keltirganlar! Allohdan qo‘rqinglar! Har kim ertalik kun (qiyomat) uchun nima qilganiga nazar solsin. Allohga taqvo qilinglar! Albatta, Alloh nima qilayotganingizdan xabardordir” (Hashr surasi, 18-oyat).

Butun vujudi, barcha a’zolari bilan Allohdan qo‘rqqan kishilar mo‘minlardir. Bu borada Imom Abu Lays Samarqandiy shunday deydi: “Allohdan qo‘rqishning alomati yetti narsada namoyon bo‘ladi”:

  1. Tilda: Allohdan qo‘rqqan odam tilini yolg‘ondan, g‘iybatdan, boshqalarga bo‘hton qilishdan va bekorchi so‘zlar aytishdan tiyadi. Uni Allohni zikr etuvchi, Qur’on o‘quvchi va ilmiy muzokaralar bilan mashg‘ul a’zo holida shay tutadi.
  2. Qalbda: Allohdan qo‘rqqan odam qalbida musulmon qardoshlariga dushmanlik xis qilmaydi. Yolg‘on, bo‘hton va hasad qilish kabi g‘ayriinsoniy tuyg‘ularni qalbidan yo‘q qiladi. Chunki hasad kishining go‘zal amallarini mahv etadi. Shunga ko‘ra, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam buyuradi: Olov o‘tinini yeb bitirgani kabi, hasad ham insonning go‘zal amallarini yeb bitiradi. Ey o‘quvchi, bilki hasad qalblarga joylashgan va jamiyat hayotida katta zararlarga yo‘l ochuvchi yomon bir kasallikdir. Qalblardagi xastaliklar, ya’ni yomon tuyg‘ular, yomon fe’llar faqat ilm va amal bilan davolanishi mumkin.
  3. Ko‘zda: Allohdan qo‘rqqan odam yeyishda ham, ichishda ham, kiyishda ham va boshqa xususlarda hamko‘zini haromdan ehtiyot qiladi. Dunyoga hirs bilan va har narsani ko‘lga kiritish ishtiyoqi bilan emas, ibrat nazari bilan qaraydi. Halol bo‘lmagan narsalarga qarashdan tiyiladi. Shuning uchun ham Rasululloh sollallohu alayhi vasallam buyurdilar: Kim ko‘zini harom narsalar bilan to‘ldirsa, Alloh ham qiyomat kuni uning ko‘zini olov bilan to‘ldiradi”.
  4. Me’dada: Allohdan qo‘rqqan odam me’dasiga harom luqma bermaydi. Chunki harom luqma yeyish eng katta gunohlardan biridir. Shu bois Rasululloh sollallohu alayhi vasallam buyuradilar: Inson zotining me’dasiga bir luqma harom tushganda bu luqma me’dasida qancha vaqt tursa, yeru ko‘qdagi farishtalar ham shuncha vaqt unga la’nat o‘qiydilar”.
  5. Qo‘lda: Allohdan qo‘rqqan odam qo‘lini haromga uzatmaydi, aksincha Allohning rizosiga uyg‘un narsalarga uzatadi. Ka’bdan quyidagi rivoyat naql qilingan: Alloh yashil zumraddan bir bino yaratgan. Bu binoda yetmish ming doira va har doirada ming xona bor. Bu yerga faqatgina o‘ziga harom narsa in’om etilganda yolg‘iz Allohdan qo‘rqqani uchun uni rad etgan kishilar
  6. Oyokda: Allohdan qo‘rqqan odam isyon yo‘lida emas, Allohga itoat yo‘lida odimlaydi. Ilmma’rifat va yaxshi axloq o‘rganish maqsadida olimlar va solih kishilar majlisiga boradi.
  7. Itoatda: Allohdan qo‘rqqan odam yolg‘iz Alloh rizosi uchun unga itoat etadi. Riyodan, insonlarga o‘zini va yo ishlarini ko‘z-ko‘z qilishdan va ikkiyuzlamachilikdan saqlanadi.

 

Abu Homid G‘azzoliyning

“Mukoshafatul qulub” kitobidan

Maqolalar
Boshqa maqolalar

To‘y an’analari: Payg‘ambarimiz ﷺ sunnati va bugungi haqiqat

10.02.2025   1500   2 min.
To‘y an’analari: Payg‘ambarimiz ﷺ sunnati va bugungi haqiqat

To‘y inson hayotidagi eng muhim voqealardan biri bo‘lib, u faqat ikki insonning birlashuvi emas, balki yangi oila poydevorining qo‘yilishidir. Islom bu borada aniq yo‘riqlar berib, nikohni yengillashtirish, ortiqcha isrofgarchilikdan qochishga chaqirgan.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam nikohni yengillashtirish va ma’naviy jihatdan boy qilishga chaqirganlar. Anas ibn Molik roziyallohu anhu rivoyat qilgan hadisda bunday deyiladi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam Safiyya roziyallohu anho bilan to‘y qilganlarida, valima taomi sifatida saviq (qovurilgan bug‘doy yoki arpa uni) va xurmo tortdilar» (Ibn Moja, 1909-hadis).
Bu hadisdan ko‘rinib turibdiki, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam to‘y marosimlarini ortiqcha dabdaba bilan emas, balki oddiy va barakali taomlar bilan o‘tkazganlar. To‘y marosimining asosiy maqsadi isrofgarchilik qilish emas, balki nikohning e’lon qilinishi va mo‘minlarning bir-biriga duolar qilishidir.

Bugungi holat
Afsuski, bugungi kunda bu tamoyillar aksincha amalga oshirilmoqda. Hozirgi o‘zbek to‘ylariga nazar tashlasak, haddan tashqari dabdabali marosimlar, yuzlab mehmonlar, qimmatbaho liboslar va ortiqcha xarajatlar bilan o‘tmoqda. Ko‘p hollarda to‘y o‘tkazish uchun qarz olish, bankdan kredit olish yoki ortiqcha majburiyatlarni bo‘yniga olish hollari ham uchrab turadi.

Nima qilishimiz kerak?
1. Nikohni osonlashtirish: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam aytganlar: «Nikohning eng barakali bo‘lgani eng oson va eng yengil qilingani» (Ibn Hibbon, 4163-hadis).
2. Isrofgarchilikdan voz kechish: To‘y marosimlari ortiqcha chiqim va riyo uchun emas, balki baraka, duolar va oilaviy baxt uchun bo‘lishi kerak.
4. Jamiyatni xabardor qilish: Bu borada ulamolar, imomlar va kattalar yoshlarga to‘g‘ri yo‘nalish berishlari, nikoh va to‘y tamoyillari haqida tushuntirishlari zarur.