Indoneziya va Malayziya joriy yilda o‘z fuqarolarini koronovirus pandemiyasi tufayli Haj safariga yubormasligini ma’lum qildi.
Bu haqida Indoneziya Din ishlari bo‘yicha vaziri Faxrul Rozi shunday deydi: “Hukumat Haj-2020 safarini bekor qilish haqida qaror qabul qildi. Bu qarorga kelish oson bo‘lmadi, biroq biz haj davrida ziyoratchilarimiz va ularga xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarimiz xavfsizligi uchun ma’sulmiz”.
Shuningdek Faxrul Rozi: “Avvalroq Indoneziya xavfni kamaytirish maqsadida hajga ziyoratchilarning yarmini jo‘natishni rejalashtirgan edik, keyinchalik esa umuman hech kimni Saudiya Arabistoniga yubormaslikka qaror qilindi” deb ta’kidlab o‘tdi.
Ma’lumot uchun, Indoneziya aholi soni bo‘yicha eng katta musulmon davlati bo‘lib, unga beriladigan haj kvotasi
221 ming nafar hojini tashkil qiladi. Ularning 90% uchun mehmonhonalarda joylar band qilingan edi. Bu haqida islam-today.ru internet sayti ma’lumot bergan.
Shuningdek, Malayziya hukumati ham koronavirus infeksiyasi bilan bog‘liq vaziyat Saudiya Arabistoni va butun dunyoda salbiyligicha saqlanib qolayotganini e’tiborga olib, bu yil o‘z fuqarolarini Haj safariga yubormaslik borasida qaror qabul qilgan. Bu haqida Malayziyaning Din ishlari bo‘yicha vaziri Zulkifi Muhammad al-Bakriy xabar bergan.
Muhammad al-Bakriy Kuala Lumpur shahrida bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida shunday degan: “Xabaringiz bor, Haj-2020 mavsumini tashkil etmaslik bo‘yicha Malayziya Sog‘liqni saqlash vazirligining bayonotida ham alohida ta’kidlandi. Chunki, hozirda koronovirus pandemiyasi bilan bog‘liq vaziyat dunyo bo‘ylab murakkabligicha qolmoqda, bunday vaziyatda tavakkal qilish mumkin emas. Haj mavsumini bekor qilish masalasi 9 iyun kuni bo‘lib o‘tgan Islom ishlari bo‘yicha Milliy Kengash majlisida ko‘rib chiqilgan va xulosaviy qaror qabul qilingan”.
Shuningdek, Muhammad al-Bakriy: “Bu qarorni qabul qilish juda qiyin bo‘ldi, chunki musulon inson uchun haj safarini naqadar muhim ekanini hammamiz yaxshi bilamiz, lekin mavjud vaziyat shuni talab qildi”, deydi.
Din ishlari bo‘yicha qo‘mita
Matbuot xizmati
G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.
Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).
Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.
Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».
Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.
Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.