Ma’lumki, yigirma birinchi asr axborot asri bo‘lib, hozirgi davr avlodi globallashuv jarayoni shiddatli tus olgan zamonda yashamoqda. Aynan yosh avlod turli ko‘rinishdagi g‘oyaviy xurujlar nishoniga aylangani ham hech kimga sir emas. Bir tomondan ekstremistik ruhdagi oqimlar faoliyati, boshqa tomondan missionerlar harakati, uchinchi tomondan esa “ommaviy madaniyat” targ‘ibotchilari yosh avlod ongiga sof Islom dini ta’limotiga zid aqidalarni singdirish, muqaddas e’tiqodimizdan ayirish va o‘zbekona milliy va diniy qadriyatlarimizdan voz kechishga targ‘ib etish bilan o‘z faoliyatlarini muttasil olib bormoqdalar. Natijada, sof Islom ta’limotidan yetarli darajada ilmga ega bo‘lmagan ba’zi yoshlar ekstremistik g‘oyalarga chalg‘ib turli xil jinoyalarga qo‘l urmoqdalar, ba’zilari ana shunday jinoyatlarning qurboniga aylanmoqdalar. Yana ba’zilari Islom dinidek ma’rifatparvar, tinchlikparvar, butun insoniyatga faqat yaxshilikni ta’lim berguvchi dinni qandaydir arzimagan dunyo matohiga almashib o‘zga dinni din deb qabul qilmoqda. Boshqalari esa, g‘arb davlatlarining moddiy taraqqiyoti go‘yoki ularning madaniyatiga asoslangandek hayol qilib, kiyinishda, o‘zini tutishda, hatto fikrlashda milliylik va diniylikka yot usullarni o‘ziga ma’qul ko‘rmoqda. Bularning barchasi oxir oqibat porloq kelajagimizga turli-tuman ofat va balolarning rahna solishiga sabab bo‘ladi.
Islom dinimiz ta’limotida musulmon kishi uning e’tiqodiga, hur va ozod yashashiga, bir so‘z bilan aytganda sokin hayot kechirishiga rahna soluvchi har qanday kuchga qarshi kurashishi lozim ekanligi ta’kidlanadi. Qur’oni karimning “Anfol” surasi 60-oyatida shunday deyilgan: “Ular uchun imkoningiz boricha kuch va otliq bo‘linmalarni tayyorlab qo‘yingiz! Bu bilan Allohning va o‘zingizning dushmaningizni va ulardan o‘zga siz bilmaydigan, lekin Alloh biladigan (dushman)larni ham qo‘rquvga solgan bo‘lursiz. Allohning yo‘lida nimani sarf qilsangiz, sizlarga (uning savobi) zulm qilinmagan holingizda to‘la to‘kis berilur”.
Ushbu oyati karima nozil bo‘lgan davrda uning ma’nosini Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam o‘z davrining sharoitidan kelib chiqib bayon qilib berganlar. Masalan, “kuch” degan so‘zni “kamon otish” deb tafsir qilganliklari haqidagi rivoyatni Imom Muslim o‘z “Sahih”larida zikr qilib o‘tganlar.
Darhaqiqat, Alloh taoloning kalomiga har bir davrning shart-sharoitidan kelib chiqib yondoshilganda, uning naqadar zamon bilan hamnafas, har bir davrga mos tarzda javob bera olishligiga yana bir karra amin bo‘lamiz.
Mazkur oyatning mazmuniga bugunning ko‘zi bilan qaraydigan bo‘lsak, bizning tinchligimiz, xalqimizning birdamligi, kelajagimiz umidlari bo‘lmish yoshlarimizning kamolotiga rahna solib turgan g‘oyaviy tahdidlarning oldini olishimiz Alloh taolo bizlarni yuqorida zikr etib o‘tgan yigirma birinchi asr g‘oyaviy kurashlariga qarshi, uning boshida turgan millatimiz va dinimiz dushmanlariga qarshi zamonaviy “kuch”ni tayyorlab qo‘yishga buyurmoqda. Demak, yosh avlodning ongida hozirgi zamon mafkuraviy xurujlariga qarshi g‘oyaviy kuchni, ma’naviy immunitetni hozirlamoqlik zamon talabidir.
Ma’naviyati yuksak, har qanday yot g‘oyalarga chap bera oladigan, o‘zining mustahkam e’tiqodi va milliy qadriyatlarini mahkam tutib, undan og‘ishmay yashaydigan xalqni hech qanday kuch yenga olmaydi. Balki, uning metin irodasi oldida g‘animlar bosh egib ta’zim qiladi. Ta’rixdan bunga ko‘plab misollarni keltirish mumkin. Masalan, Abdulvahhob As-Subkiyning “Tabaqotush shofiiyatul kubro” asarida shunday voqea zikr qilingan: Bog‘dodda amirul mo‘miniyn Mutiullohning huzuriga Rum qiroli Taqfurning nomidan maktub keladi. Nomada butun musulmon ahliga tahdid, do‘q-po‘pisa hamda turli xil bo‘htonu tahqirli mazmundagi qasida bitilgan bo‘ladi. O‘sha vaqtda ilm o‘chog‘iga aylanib ulgurgan Bog‘dodda ko‘plab adiblar, shoirlar-u fusaholar jamlangan bo‘lishiga qaramay, hech birlari g‘animning bu maktubiga yarasha raddiya yozishga qurbilari yetmadi. Faqatgina, tasodif tufayli Bog‘dodda musofir bo‘lib turgan buyuk vatandoshimiz Imom Abu Bakr Qaffol Shoshiy hazratlarigina Taqfurning surbetlarcha yozgan qasidasiga munosib javob nomani yoza oldi. Javob xati Taqfurning qo‘liga yetib borganda uni o‘qib, qo‘rquvdan dag‘-dag‘ titrab peshob tutilish dardiga chalinib qoladi va musulmonlarning ma’naviy quvvatiga tan beradi. Buyuk bobomizning ma’naviy jasoratlari tillarda doston bo‘lgani bois xaligacha xalqimiz u zotni “poshshomot ota” deb, yod etadi.
Bugungi kunda ham turli ko‘rinishdagi g‘oyaviy xurujlar davom etayotgan bir davrda, ayniqsa internet ushbu xurujlarning vositasiga aylanib ulgurgan bir sharoitda yoshlarimizni internetdan foydalanish madaniyatiga jiddiy e’tibor qaratish bilan, internet orqali tarqatilayotgan yot g‘oyalarni farqlay oladigan, unga qarshi tura oladigan ma’naviy saviyani ham tarbiyalashni izchil amalga oshirish lozim bo‘ladi.
Homidjon ISHMATBЕKOV
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
raisining birinchi o‘rinbosari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylariga
Bismillahir Rohmanir Rohim
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh
Muhtaram Prezident Janobi Oliylari!
Alloh taologa behisob shukrki, Sizning bevosita tashabbuslaringiz va sa’y-harakatlaringiz bilan haj amallarini yuqori saviyada tashkil etishga muvaffaq bo‘lmoqdamiz.
Bunday e’tibor va ehtiromni biz hojilar chin yurakdan his etib, yaratilgan barcha qulayliklar uchun Sizga chuqur minnatdorlik izhor etamiz.
Hurmatli Prezident Sizni va Siz orqali yurtdoshlarimizni haj ibodatini ado etayotgan hamyurtlarimiz nomidan musulmon ummati uchun eng ulug‘ bayram – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etamiz.
Zero, Payg‘ambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) “Duolarning eng yaxshisi arafa kuni qilingan duodir”, deb xushxabar berganlar.
Alloh taoloning bayti joylashgan muqaddas zaminda – Mino, Arafot kabi muborak manzillarda ulug‘ amallarni ixlos ila bajarmoqdamiz.
Sizni vaqt ajratib, muborak haj ziyorati uchun yaratilgan sharoitlar va salomatligimiz haqida so‘raganingiz hamda har kuni holimizdan xabardor bo‘lib turganingiz ibodat bilan yurgan biz hojilarni cheksiz darajada mamnun etdi.
Bunday e’tibor va ehtiromni Saudiya Arabistonining mutasaddilari ham yuqori baholab, Siz Janobi Oliylariga hurmat va duolarini izhor etmoqdalar.
Muborak maskanlarda har bir ziyoratchi Sizning g‘amxo‘rligingizni yurakdan his qilib, ko‘zlarida yosh bilan duolar qilayotganini alohida aytib o‘tmoqchiman.
Sizga aytadigan yana bir xabarimiz, Saudiya Arabistonida bo‘lib turgan yurtimizning diniy soha vakillari hamda ziyoratchilari tomonidan mavsum davomida Qur’oni karim 10 ming marotaba xatm qilinib, yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik tilab duolar qilindi.
Hurmatli Prezident, Siz yaratib bergan imkoniyatlardan ruhlanib, o‘zbekistonlik hojilar yurtga qaytganimizdan keyin “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Sizga ko‘makchi bo‘lmoqchimiz.
Siz boshchiligingizda yurtimizda tinchlikni mustahkamlash, xalqimizning ma’naviyatni yuksaltirish, ayniqsa yoshlarning sifatli ta’lim olishi, kasb-hunar egallashi, kerak bo‘lsa dunyoni egallashi kabi masalalar eng ustuvor vazifaga aylandi.
Shunday ekan, biz hojilar yurtimizga qaytgach, quyidagi ishlarni amalga oshirmoqchimiz:
– ona-Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, aholi orasida tinchlik-osoyishtalikni qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarga targ‘ib etish;
– kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilmni qadrlash va ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish;
– to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yoriylikka amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish;
– kiyinishda va muomalada oddiylik va kamtarinlikka amal qilish, dabdababozlik, isrofgarchilik, maishatbozlik kabi illatlardan yiroq bo‘lishni targ‘ib qilish;
– yoshlarni muvaffaqiyatlarga faqat o‘qib-o‘rganib, ilm bilan erishish mumkinligini o‘rgatish;
– ustozlar, o‘qituvchi va murabbiylarga doimo ehtirom ko‘rsatish, ularni moddiy qo‘llab-quvvatlash ishlariga ko‘mak berish;
– mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish;
– hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish;
– xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish.
Barcha hojilarimiz yurtimizga qaytgandan so‘ng ushbu tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga va’da beramiz.
Zero, jonajon Vatanimiz kelajagi, xalqimiz farovonligi va yurtimiz shonu shuhrati Siz aytganingizdek yoshlarimiz qo‘lidadir. Ular ertaga O‘zbekistonni yanada kuchli, yuksak taraqqiy etgan davlatga aylantirish uchun o‘zlarining bor bilimi, iqtidori va kuch-g‘ayratini safarbar qilsa, ko‘zlagan barcha ezgu maqsadlarimizga, albatta erishamiz.
Yusuf Xos Hojib bobomiz aytganlaridek:
“Zakovat bor joyda ulug‘lik bo‘ladi,
Bilim bor joyda buyuklik bo‘ladi”.
Hurmatli Prezident Janobi Oliylari!
Biz, 15 ming hoji duolar ijobat bo‘ladigan Arafotda turib, Alloh taolodan Sizga mustahkam sog‘lik, uzoq umr va ulkan muvaffaqiyatlar tilab, olib borayotgan barcha ishlaringizda madadkor bo‘lishini so‘rab iltijolar qilyapmiz.
Alloh taolo butun dunyo mo‘min-musulmonlariga Qurbon hayitini muborak aylasin, tinchlik-xotirjamlik ato etsin, ibodatlarimizni O‘z dargohida husni qabul aylasin, ona Vatanimizni obod, xalqimiz hayotini yanada farovon qilsin!
Qurbon hayiti muborak bo‘lsin!
Hurmat va kamoli ehtirom ila,
O‘zbekiston hojilari,
Makka shahri Arafot vodiysi,
2025 yil 5 iyun