Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Yanvar, 2025   |   20 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:44
Peshin
12:39
Asr
15:43
Shom
17:28
Xufton
18:45
Bismillah
20 Yanvar, 2025, 20 Rajab, 1446

Har kuningiz Ramazon bo‘lsin!

20.05.2020   3722   3 min.
Har kuningiz Ramazon bo‘lsin!

Tasavvur qiling, sizning o‘ta ashaddiy dushmaningiz bor. U sizga shu darajada  dushmanchilik qiladiki unga qarshi turishga sizda mador qolmagan. Kamiga, u siz butun umringizni tikkan, bor kuchingiz bilan harakat qilayotgan hamda butun o‘y-fikringizni egallagan orzu va maqsadingiz yo‘lida eng katta to‘siq bo‘lib turibdi. Siz maqsad sari qancha harakat qilsangiz u sizni bu yo‘ldan burib yuborish uchun sizdanda ko‘p ter to‘kmoqda. Uning bu zulmlaridan, sizga yomonliklaridan charchadingiz, kuchingiz qolmadi. Ayni shunday holda qiynalib turganingizda sizga bir xushxabar yetib keldi. Bildingizki, dushmaningiz qilgan jinoyatlari sabab kishanlanibdi, maqsadingiz tarafga esa bir qadam qolgan. Ushbu xabardan qanchalik xursand bo‘lasiz? Nimalarni his etasiz? Yuragingiz hapqirib, hayajondan yorilishiga bir bahya qoladi, shunday emasmi?

Agar ushbu holatni tasavvur qila olgan bo‘lsangiz biz sizga yetkazmoqchi bo‘lgan xushxabarni qabul qiling. Bizning eng katta dushmanimiz bo‘lgan, doimiy bizni vasvasaga soladigan shayton kishanlangan, eng katta orzuyimiz, butun vujudimiz bilan talpinayotganimiz jannat eshiklari esa lang ochiq turibdi. Ushbu xushxabarni biz o‘zimiz o‘ylab topganimiz yo‘q. Bu xabarni insonlarning eng rostgo‘yi, ikki olam sayyidi va suyukli Habibimiz (s.a.v) aytmoqdalar. Keling, U zotning so‘zlariga quloq tuting: 

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : «إِذَا جَاءَ رَمَضَانُ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ، وَسُلْسِلَتْ الشَّيَاطِينُ». رواه البخاري ومسلم.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: «Ramazon kelganda jannatning (barcha) eshiklari ochiladi, do‘zaxning (barcha) eshiklari qulflanadi va shaytonlar kishanlanadi». Buxoriy va Muslim rivoyatlari.

Bunday ajoyib xushxabarni eshitgan har qanday mo‘min beixtiyor har kuni Ramazon bo‘lishini, bu oy uni hech qachon tark etmasligini istaydi. Har kunimiz Ramazon bo‘lishi uchun esa ushbu oyni g‘animat bilish, unda amallarni ko‘paytirib olish lozim. Agar biz yil bo‘yi ayni shu kayfiyat bizni tark etmasligini istasak bu oyda o‘zimiz uchun biror yaxshi amalni vazifa qilib doimiy odatga aylantirib olishimiz kerak bo‘ladi. Masalan, avallari Qur’on tilovatini kamroq qilgan bo‘lsak bu oyda kunlik vazifani o‘qishga odatlanishimiz va buni yil davomida to‘xtatmasligimiz yoki jamoat namozlariga biroz beparvolik qilgan bo‘lsak bu oyda jamoatga odatlanib yil bo‘yi amal qiladigan odatimizga aylantirib olishimiz lozim. Ana shunda bu go‘zal oyning shukuhi bizni yil davomida tark etmaydi va shaytonlar kishandan bo‘shatilganda ham ular bizning amallarimizga to‘sqinlik qila olmaydi.

Alloh taolo ushbu muborak oyning qolgan o‘n kunlik – ma’rifat dahasini ham g‘animat bilishimizni, unda solih amallarni yanada ko‘paytirib olishimizni barchamizga nasib aylasin. Har kunimiz Ramazon bo‘lsin!

Iysoxon Yahyo tayyorladi

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Sahobalar ham ijtihod qilishganmi?

16.01.2025   14911   2 min.
Sahobalar ham ijtihod qilishganmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Fiqh ijtihod va fikrlar majmuasi bo‘lib, bu fikrlar nafsu havoga berilishdan kelib chiqmagan, balki Qur’on va Sunnatni anglashdan kelib chiqqan, Qur’on va Sunnatdan olingandir. Alloh azza va jalla bizga shu yo‘lni buyurgan. Agar Alloh fiqhga tegishli har bir masalaning hukmini bayon qilishni iroda qilganida, hozir millionlab oyatlar, millionlab hadislar turgan bo‘lardi. Lekin hammasi bo‘lib, olti mingdan sal ortiq oyat nozil bo‘lgan, muayyan adaddagi hadislar vorid bo‘lgan. Har bir masalaga oyat-hadis kelsa, shuncha oyatni, shuncha hadisni kim yod olardi? Nabiy sollallohu alayhi vasallamning o‘z zamonlarida avtomobillar haqida gapirishlarini tasavvur qiling! Unda u zotning so‘zlarini hech kim tasdiqlamagan bo‘lardi-ku!

Ijtihod qilish noto‘g‘ri desangiz, sahobalar ham ijtihod qilishgan. Keyin o‘sha o‘z ijtihodi bilan chiqargan hukmga amal qilishni odamlarga buyurishgan. Odamlar ularga taqlid qilishgan, ergashishgan. Mana shu yo‘sinda ularning yo‘llaridan yurib kelishgan.

Tahallul tarafdorlari orasida «Fiqh dinning bir qismi emas», «Mazhab egalarining aytganiga amal qilish shart emas», degan gaplar tarqalgan.

Tashaddud ahli ham mana shunga chaqiryapti. Ularning asl maqsadi fiqhiy mazhablarni yo‘q qilib, dinsizlikka yetaklash edi. Masalan, men dinni mahkam ushlasam-u, lekin na hanafiy, na shofe’iy, na molikiy va na hanbaliy mazhabini tutmasam, unda dindan nimani ushlayman? Menda fiqh degan narsa qolmaydi-ku! Fiqhni mana shu mazhablar tashkil qiladi-ku! Alloh bizga «Zikr ahlidan so‘rang» deb buyurib, ergashishimizga rozi bo‘lgan ilmlarni mujtahidlarning ijtihod va fikrlari tashkil qilmasa, nima tashkil qiladi?!

«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan