Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Aprel, 2025   |   30 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:57
Quyosh
05:25
Peshin
12:26
Asr
17:14
Shom
19:20
Xufton
20:42
Bismillah
28 Aprel, 2025, 30 Shavvol, 1446

Ramazonni qanday o‘tkazyapsiz: odamlarni kechirdim va kechirim so‘radim

17.05.2020   4739   2 min.
Ramazonni qanday o‘tkazyapsiz: odamlarni kechirdim va kechirim so‘radim

Kechagina bizni o‘ziga mushtoq qilib, sog‘intirgan mohi ramazonning so‘ngi dahasida turibmiz. Qalbimizda cheksiz quvonch bilan birga bizni tark etayotgan oyning hasrati ham bor.

Ruknimizning galdagi suhbatdoshi tijoratchi birodarimiz Muhammad Said Ibrohimov.

“Tijoratchi bo‘lganim sababmi, dunyo tashfishlari bilan bo‘lib, ramazonni qanday kelib qolganligini sezmay ham qolibman. Ilk kunidan oilaviy ro‘za tutdik. Saharlikdan so‘ng bomdod namozi vaqtigacha otam Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining “Hadis va hayot”, “Odoblar xazinasi” kitoblaridan o‘qib beradilar. Diqqat bilan eshitamiz. Lekin, tongda yana do‘konga boramanu qalbimni dunyo ishlari egallab oladi.

Do‘konga har kuni har turli odam keladi. Bazan charchoqdan, bazan jahldan ko‘plari bilan tortishib qolamiz... Iftorga yaqin uyga qaytaman. Yaqinda otam navbatdagi mutolaaning birida: “Batahqiq, jahannam uchun ko‘plab jin va inslarni yaratdik. Ularning dillari boru tushuna olmaslar. Ko‘zlari boru ko‘ra olmaslar. Quloqlari boru eshita olmaslar. Ana o‘shalar chorva hayvonlari kabidirlar. Balki ulardan ham battarroqdirlar. Ana o‘shalar g‘ofildirlar”, (A’rof-179. Tafsiri hilol) oyati hamda “Kishining mol-dunyo va sharafga bo‘lgan hirsi uning dini uchun, qo‘yga qo‘yib yuborilgan ikki och bo‘ridan ham hatarliroqdir”,  hadisini sharhlari bilan o‘qib berdi.

Meni shu ondanoq bir o‘y o‘ziga tortdi. Yuqoridagi oyat va hadis go‘yo to‘g‘ri menga qarata aytilgandek. Ehtimol shuning uchun qulog‘imga nasihat, oyat va hadis kirmayotgandir. Balki shuning uchun qalbimda halovat va tilimda zikr bo‘lmayotgandir. Shu sabab bilib bilmay odamlarning diliga ozor berayotgandirman. Tuni bilan saharlik vaqtigacha tavba qilib, istig‘for aytib chiqdim. Ammo, ko‘nglim to‘kis halovat topmadi...

Ulamolar: “Inson Allohga osiy bo‘lsayu tavba qilsa kechiradi. Ammo, bandaning bandadagi haqqini Alloh taolo kechirmaydi to o‘zaro rozilashmaguncha” deya  ta’kidlagan ekanlar.

Tongdan ko‘chaga chiqdimu qancha tanishim bo‘lsa barchasidan chin qalbdan kechirim so‘rab, rozilik so‘radim. Men uchun mo‘jiza sodir bo‘ldi. Tanishlarim, mendan xafa bo‘lganlar hayratga tushishdi, hatto bazilari ko‘ziga yosh oldi. Keyin uyga kelib meni hafa qilganlarni hammasini kechirdim...

Shu ondan qalbimda orom paydo bo‘ldi. Alhamdulillah! Bu yilgi ramazon men uchun  o‘zgacha ruhda keldi.

Azizlar siz ham odamlardan rozilik so‘rang va odamlarni kechiring! Halovat va orom ko‘nglingizni hushnud etadi. 

Saidabror Umarov suhbatlashdi

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekistonda Imom Moturidiy ilmiy merosiga yuksak e’tibor qaratilmoqda

28.04.2025   1589   3 min.
O‘zbekistonda Imom Moturidiy ilmiy merosiga yuksak e’tibor qaratilmoqda

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qarori jahon ilmiy jamoatchiligi, ayniqsa turkiy davlatlarda alohida quvonch va xursandchilik bilan kutib olinmoqda.

Jumladan, turkiyalik moturidiyshunos olim va mutaxassislar ushbu tashabbusni tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan muhim qaror sifatida baholamoqdalar. Anqara Yildirim Boyazid universiteti professori, doktor Ahmad Yildirim tomonidan e’lon qilingan maqola fikrimizning yorqin dalili bo‘la oladi. Maqolada yurtboshimiz qabul qilgan mazkur qaror buyuk mutafakkir ajdodlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish, qayta tiklash va uni jahon hamjamiyatiga tanitish yo‘lidagi muhim qadam sifatida e’tirof etilgan.

Maqolada Imom Moturidiyning islom tafakkuri tarixida tutgan o‘rni alohida ta’kidlangan. Unda bayon etilishicha, Imom Moturidiy ilmiy merosi bugungi globallashuv davri muammolarini hal etishda muhim o‘rin tutadi. Imom Moturidiy o‘z davrida nafaqat diniy, balki falsafiy, axloqiy va ijtimoiy masalalarni ham qamrab olgan mukammal tizimni yaratgan. Moturidiylik ta’limoti asosan aql va hikmatga tayangan holda, insonning axloqiy mas’uliyatiga urg‘u qaratadi.  

Ahmad Yildirimning ta’kidlashicha, Imom Moturidiyning hikmatga asoslangan tafakkur tizimi bugungi kun odami hayotdan ma’no izlash jarayonida duch kelishi mumkin bo‘lgan muammolarga ham yechim bera oladi. Maqolada e’tirof etilgan so‘zlar e’tiborga molik: “Imom Moturidiyning bugungi kunimiz uchun ham ahamiyatli bo‘lgan qarashlarini yanada chuqurroq o‘rganish, ularni yuzaga chiqarib, insoniyat taraqqiyotiga safarbar qilish lozim. Shundan kelib chiqqan holda maxsus tadqiqotlar zarurligi ayni haqiqatdir. Mana shuni anglagan holda O‘zbekistonda 2025 yil Imom Moturidiyning 1155 yilligini nishonlash yili deb e’lon qilindi”.

Shuningdek, Ahmad Yildirim O‘zbekiston Prezidentining “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq amalga oshiriladigan ishlar, jumladan, “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro konferensiya o‘tkazish, talabalar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha musobaqa va davra suhbatlarini tashkil etish, moturidiylik allomalari hayoti va ilmiy merosiga oid xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan noyob qo‘lyozma va boshqa madaniy boyliklarni aniqlash hamda ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish kabi tadbirlarni ham alohida e’tirof etgan.

Ahmad Yildirim o‘z maqolasini quyidagicha yakunlaydi: “O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Janobi Oliylarining oqilona rahbarligi hamda 2025 yilda Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlashga oid qarori ortidan Movarounnahrda Islom sivilizatsiyasi tarixini o‘zgartirgan allomalarning avvalgi safida turuvchi Imom Moturidiyni xotirlash va uning fikrlarini qayta jonlantirish, yosh avlodni adashgan mutaassib oqimlar tuzog‘iga tushib qolishining oldini olish, shuningdek, insoniyatga bugungi kunda odamlar o‘tmishdagidan ko‘ra ko‘proq muhtoj bo‘lgan tinchlik, bag‘rikenglik va yuksak ishonch madaniyatini taqdim etadigan yangi Islom sivilizatsiyasi binosini barpo etish yo‘lida yana bir muhim qadam qo‘yilgan bo‘ladi”.

O‘zA

MAQOLA