Ro‘za - foydalari eng ko‘p ibodatdir. Unda ruhiy foydalar bilan birga boshqa foydalar ham bor. Quyida qisqacha tarzda u foydalar yoziladi:
Nafs ustidan aql g‘olib va nazoratchi bo‘ladi. U juda katta foydadir. Darhaqiqat butun Qur’on va Hadis ayni shu narsaga chorlaydiki, inson aqli pok bo‘lsin va nafs mag‘lub bo‘lsin. Ro‘zada bu narsa eng mukammal darajada topiladi. Chunki, ro‘za shahvat va g‘azab ustidan g‘olib keladi. U ikkisi ko‘p yeb-ichishlik va xurofotlardan paydo bo‘ladi.
Inson tabiatida yaxshilik va fazilat paydo bo‘ladi. Malakutiyat sifati ya’ni, farishtalarning sifatlari unda namoyon bo‘ladi. Alloh ta’ologa xos qurbat hosil bo‘ladi. Chunki, inson Allohning muhabbatida o‘zining yeb-ichishi va aslida joyiz bo‘lgan nafsoniy xohishlari yani, o‘zining ayoli ila jinsiy yaqinlikni ham tark qiladi. Avvaldan man’ qilingan va harom bo‘lgan xohishlarga esa yaqin ham kelmaydi.
Aql quvvatida ziyodalik bo‘ladi. Qachonki, shahvat va g‘azab quvvati mag‘lub bo‘lsa, aql quvvati ziyoda bo‘lishi aniq va aql o‘z ishini mukammal qiladi. Ya’ni, inson najoti unga bog‘liq bo‘lgan ishlar, namozga g‘ayrat, tarovehga g‘ayrat, tilovatga g‘ayrat, Allohning zikriga g‘ayrat, zakot va Allohning yo‘lida infoq qilishga g‘ayrat, o‘zgalarga xayrxohlik va hamdardlik qayg‘usi paydo bo‘ladi. Shuningdek, hadisi shariflarda ishora qilingan boshqa yaxshi xayollar uning tabiatida paydo bo‘ladi. Masalan, bu sabr oyidir, g‘amxo‘rlik oyidir. Ayni mana shu solih amallar va hasanotlar sababidan barakalar nozil bo‘ladi, zohiriy barakalar ham nozil bo‘ladi va botiniy barakalar ham. Mana shu, bu oyda mo‘minning rizqi ziyoda bo‘ladi deyilganidir.
"Sadoye haq"- jurnalidan. 2019-yil, aprel-may soni.
Abdulqayyum Komil tarjimasi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu
Bugun siz azizlarga so‘zlab beradigan hikoyam Makka shahrida bundan bir necha yuz yillar oldin sodir bo‘lgan hayotiy voqea haqidadir. Bu voqea bilan Saudiyada nashr etiladigan gazetalardan birida tanishganman.
Umra ibodatini ado etish uchun Makka shahriga borganimda gazetadagi “Nima uchun nuringni ortingda qoldirding?” degan maqolaga ko‘zim tushdi. Bu qiziqarli sarlavha meni o‘ziga jalb qildi. Bu nima degani ekan deb qiziqdim. Hikoyani o‘qib, uning mazmunini angladim.
Qadim zamonda o‘ta badavlat odam yashagan ekan. U paytlar qullik davri edi. Bu boyning ham barcha shaxsiy ishlarida unga xizmat qiladigan quli bor edi.
Bomdod namoziga azon aytilganda, xizmatkor tahorat uchun suv tayyorlar va xo‘jayinini uyg‘otardi. Tahoratga yordamlashib bo‘lgach, miltillab yonadigan fonusi bilan yo‘lini yoritib masjidga olib borardi. Bu davrlarda hali elektr tok, chiroqlar yo‘q, yo‘llar zimiston, chang, ko‘chalarda tosh va chuqurlar ko‘p edi.
Shu zaylda qul 20 yildan ortiq xo‘jayiniga xizmat qildi. Kunlarning birida odatdagidek bomdod namoziga ketishayotganida boy yurishdan to‘xtab, joyida biroz jim turib qoldi-da, keyin: “Gaplarimni eshit ey Said”, dedi. Qulning ismi Said edi.
Boy: “Ey Said, men vasiyatnomamda vafot etganimdan keyin merosxo‘rlarim seni ozod qilishlarini yozdim. Bu senga 20 yildan beri menga qilgan sodiq xizmatlaring uchun mukofot bo‘ladi”, deb aytdi.
Lekin bu gapdan Said xursand bo‘lmadi, xo‘jayiniga tashakkur ham izhor etmadi, hatto bir og‘iz so‘z ham aytmadi.
Ertasi kuni yana odatdagidek masjid tomon fonusni yoqib yo‘lga tushishdi. Ammo bu safar har gal xo‘jayinning yo‘llarini yoritib ketadigan xizmatchi orqa tomonga o‘tib olgandi. Xo‘jayin nega bunday qilayotganini tushunmay: “Nega orqamdan ketayapsan? Said senga nima bo‘ldi? Nega oldinda yo‘lni yoritib ketmayapsan?” deb so‘radi.
Bu gaplarni eshitib boy odam qattiq ta’sirlandi. Unga: “Ey Said shu daqiqadan e’tiboran sen ozodsan”, dedi. Said uning bu taklifini rad etib: “Men sizning itoatkor xizmatkoringizman”, dedi.
Ushbu qissadan qanday ibrat olinadi. Ko‘pchilik o‘z nurini oldida emas, balki ortida qoldiradi. Bu nima degani? Ayrimlar: “Boy bo‘lsam falon-falon ishlarni qilaman”, “Vafot etsam kambag‘allarga to‘plagan boyliklarimni tarqatishadi”, “10 yildan keyin falon ishlarni qilaman” deyishadi. Nega o‘sha ishlarni hayotlik vaqtingizda, imkoningiz borida qilmaysiz? Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz, oldingizda emas. Nega yaxshiliklar qilishni uzoq yillarga suramiz. Imkon borida darhol yaxshilik qilish haqida o‘ylamaymiz? Biror yaxshilik qilishni imkoningiz bormi, uni hozir qiling, shunda nuringiz oldinda bo‘ladi. Nuringizni aslo orqada qoldirmang!
Davron NURMUHAMMAD