Ramazon oyida ro‘zadorning qalbi siniq va nafsi itoatkor, rahmati va shafqati esa yanada ziyoda bo‘ladi. Uning yaxshiliklariga eng haqdor kishilar uning yaqinlari va qarindoshlari hisoblanadi. Ramazon musulmon kishiga uning yaqinlari va qarindoshlari bor ekanini eslatadi. Shunda u ularni ziyorat qiladi va ularga yaxshilik qilishni boshlaydi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Ehtimol, (iymondan) yuz o‘girsangiz, yer yuzida fasod qilib, qardoshlik rishtalarini uzarsiz?! Ana o‘shalarni Alloh la’natladi, ularni kar qildi va ko‘zlarini ko‘r qildi” (Muhammad surasi, 22-23 – oyatlar).
Qarindoshchilik aloqalarini uzish eng katta gunoh va ulkan xatolardan, uni mustahkamlash esa eng go‘zal solih amallardandir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Rahm (qarindoshchilik)ni uzuvchi jannatga kirmaydi”.
Alloh uni bog‘lashga buyurgan aloqani uzgan kishi qanday qilib jannatga kirsin?!
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Silai rahm qiluvchi berganga yarasha qaytargan emas. Lekin silai rahm qiluvchi o‘zining silai rahmi kesilganda uni bog‘lovchidir”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati).
Boshqa bir hadisda bir kishi u zot sollallohu alayhi vasallamga: “Yo Rasululloh, meni qarindoshlarim bor. Ular bilan aloqani tiklayman, ular uzishadi. Ularga yaxshilik qilaman, ular menga yomonlik qilishadi”, dedi. Shunda u zot bunday dedilar: “Agar sen aytganingdek bo‘lsang, ularga mal(non pishiriladigan issiq cho‘g‘)ni yedirayotgan ekansan va senga doimiy Allohdan bir yordam beruvchi bo‘lib turadi”.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qarindoshlari juda oz edi. Shunga qaramay u zotga eng ko‘p dushmanchilik qilishardi. U zotni vatanlaridan quvishdi, aziyatlar berishdi va urishgacha borishdi. Ammo Alloh u zotga g‘alabani berganda hali insonlar eshitmagan afvni e’lon qildilar.
Silai rahm umrni ziyoda qiladi, unga baraka olib kiradi va ajr-savoblarni ko‘paytiradi. U iymon mukammalligi, Allohdan qo‘rqish va Qur’onga bo‘ysunish belgisidir. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Alloh menga men bian aloqani uzganlar bilan uni tiklashni, zulm qilganlarni afv qilishni va mahrum qilganlarga berishni buyurdi”.
Ibodatlarning va yaxshiliklarning eng kattasi ota-onaga qilingan yaxshilik hisoblanadi. Ularga yaxshilik qilish, mehribonchilik ko‘rsatish, haqlariga duo qilish va buyruqlariga itoat etish lozim. Ularga itoat etish Allohga itoat etish kabi bo‘ladi. Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Robbing faqat Uning O‘zigagina ibodat qilishingni va ota-onaga yaxshilik qilishnigni amr etdi. Agar huzuringda ularning birlari yoki ikkovlari ham keksalikka yetsalar, bas, ularga «uff» dema, ularga ozor berma va ularga yaxshi so‘z ayt! Ikkovlariga mehribonlik ila xokisorlik qanotingni paslat va «Robbim, alar meni kichiklikda tarbiya qilganlaridek, ularga rahm qilgin», deb ayt” (Isro surasi, 23-24 – oyatlar).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning yonlariga bir kishi kelib: “Yo Rasululloh, chiroyli muomala qilishimga insonlarning eng haqdori kim?”, deb so‘radi. U zot alayhissalom: “Onang”. U: “So‘ngra kim?”, dedi. U zot sollallohu alayhi vasallam: “Onang”, dedilar. U: “So‘ngra kim?”, deb yana so‘radi. U zot yana: “Onang”, dedilar. U yana: “So‘ngra kim?”, dedi. U zot: “Otang”, dedilar.
Ro‘za silai rahm va yaxshilik madrasasidir. Chunki u go‘zal axloq tarbiyachisi va o‘zaro muhabbat rishtasini mustahkamlovchisidir. Ro‘za tutgan kishining ruhi eriydi, nafsi musaffolashadi va tabiati yumshaydi. Shoyad, biz ushbu oyda yaqinlarimizga qaytsak va ularni ziyoratimiz, sovg‘a va yaxshiliklarimiz bilan xursand qilsak. Alloh taolo yaxshilik qilgan bandasining ajrini hech qachon zoye qilmaydi.
Allohim, bizni diningni teran anglaydigan va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlarida sobit turadigan qilgin! Bizlarni to‘g‘ri yo‘lga hidoyat ayla!
Doktor Oiz Al-Qarniyning
“Ro‘zadorlar uchun 40 dars” kitobidan
Saidxon qori MAXSUM
tayyorladi.
Shu yil 9 yanvar kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi va Din ishlari bo‘yicha qo‘mita hamkorligida o‘tkazib kelinayotgan namunaviy-amaliy tadbirlarning navbatdagisi Sirdaryo tumanida o‘tkazildi.
Mazkur tumandagi “Abu Bakr” masjididagi yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchiligida Sirdaryo viloyat vakilligi xodimlari, tumanlar bosh imom-xatiblari va tajribali imom-xatiblardan iborat Ishchi guruh tuzilib, ular hududdagi 7 ta masjid va 21 ta mahallaga biriktirildi. Shuningdek, mahallalardagi “Haj – 2024” ziyoratchilari ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga jalb etildi.
Tadbir doirasida imom-xatiblar 105 ta oilaga, 21 ta oilaga, umumiy hisobda 126 ta oilaga kirib, targ‘ibot va amaliy yordam ishlarni olib bordi.
Xususan, 38 ta xonadonda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar bilan suhbatlashilib, ularning tushunchalari to‘g‘rilandi. 19 oila buzilishining oldi olindi. Nogironligi bor, ehtiyojmand va tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan 5 ta oilaga kirib sovg‘a-salomlar ulashildi.
Shuningdek, ishchi guruh a’zolari imom-xatiblar faoliyatini o‘rgandi. Jumladan, ustav asosida ish yuritish, jamoani boshqarish, masjidni toza va ozoda saqlash, unda qulay sharoitlar hozirlash kabi jihatlar ko‘rib chiqildi. Natijada imom-xatib boshchiligidagi masjidlar jamoasining faoliyatiga ijobiy baho berildi.
Bundan tashqari, ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini ado qilib, qavmga “Tinchlik ne’mati”, “Shukronalik”, “O‘zaro hamjihatlik”, “Oila muqaddasligi”, “Husni xulq”, “Qo‘shnichilik odoblari”, “Mazhabga ergashish va yot g‘oyalar ta’siridan saqlanish” kabi dolzarb mavzulardagi ma’ruza qilishdi. Ularda 1 300 nafardan ortiq namozxon qamrab olindi.
Tadbir so‘ngida Sirdaryo tumani imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy va masjid boshqaruvidagi faoliyatida kuzatilgan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Ma’lumot o‘rnida Sirdaryo viloyati imom-xatiblari faoliyati samaradorligini oshirishga qaratilgan Ishchi guruh faoliyati 2025 yilning 28 yanvar kuni Xovos tumanida o‘tkazilishi reja qilindi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati