Butun dunyo musulmonlari Ramazon oyini intiqlik va o‘zgacha g‘ayrat- shijoat bilan kutib oladilar. Va bu oy davomida Alloh taologa ibodat bilan mashg‘ul bo‘lib, iymonlarini mustahkamlashga hamda qalblarini poklashga urinadilar.
Ramazon – dunyoning bir chetlarida kambag‘allik qiyinchiliklarini boshidan o‘tkazayotgan insonlarning hayot tarzini ozgina bo‘lsa ham sezishga va isrofdan tiyilish uchun ruhiy hamda jismoniy ibodat hisoblanadi.
Bu oyda qilishingiz kerak bo‘lgan va bu orqali abadiy jannat hayotiga erishingizga yordam beradigan ba’zi yaxshi amallarni sanab o‘taman.
Ularning ba’zilari saharlik va iftorlik qilishga imkoni yo‘q. Ulardan o‘z yordamingizni ayamang. Iltimos ularning quvonchlariga siz ham o‘z hissangizni qo‘shing. Chunki ozgina non va meva-cheva bilan rizqingiz kamayib qolmaydi.
Iltimos, uydagi ayollaringizni ham o‘ylab ko‘ring. Iftorlik va saharlik tayyorlash faqtagina ularning vazifasi emas. Siz ham yordam qo‘lini cho‘zsangiz bo‘ladi. Siz ayolingiz va qizlaringizga ko‘proq mehr ko‘rsating. Siz bunday qilish bilan ham sunnatga ergashgan bo‘lasiz (chunki Rasululloh alayhissalom doimo uy ishlarida ahli ayollariga yordam berganlar) ham oila a’zolaringiz hurmati va muhabbatiga sazovor bo‘lasiz.
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رضي الله عنهما، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآله وسَلَّمَ، قَالَ: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي» رواه الترمذي.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlarning yaxshilaringiz o‘z oilasiga yaxshi muomala qiladiganlaringizdir. Men esa sizlarning orangizdagi o‘z oilasiga eng yaxshi muomala qiluvchi kishiman”, dedilar.
Shuningdek, «Mo‘minlarning komil iymonlilari ularning chiroyli xulqlilaridir. Sizlarning eng yaxshilaringiz ayollariga chiroyli xulq bilan muomala qiladiganlaringizdir», deganlar (Imom Termiziy rivoyati).
Ba’zilar yosh bo‘lsada, sog‘lom bo‘lsada, uzr tufayli ro‘za tuta olmasligi mumkin. Ular haqida yaxshi gumonda bo‘ling. Chunki mo‘min kishi musulmon birodari haqida doimo yaxshi gumonda bo‘lishi lozim. Ularga chiroyli muomala qiling va ro‘za tutmaganlari uchun ularning ustidan hukm chiqarmang. Ulamolar aytganlaridek: “Yaxshi gumon qilish ham ibodatdir”.
Islomingizni chiroyi bilan boshqalarga o‘rnak bo‘ling.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: مِنْ حُسْنِ إِسْلَامِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ مَا لَا يَعْنِيهِ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Befoyda narsalarni tark qilish kishining Islomi chiroyligidan (dalolat)dir”, dedilar (Imom Termiziy va Imom Ibn Moja rivoyati).
Hayit bayrami uchun oy davomida pul yig‘ib boring va uni oyning oxirida kambag‘allarga tarqating.
Bu oyga gunohlarimiz bilan qadam qo‘ydik, endi bu oydan barcha gunohlarimizdan pok holda chiqish barchamizga nasib qilsin.
Muhammad Ali MUHYIDDIN,
Toshkent islom instituti 3-kurs talabasi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakatuhu
Bugun siz azizlarga so‘zlab beradigan hikoyam Makka shahrida bundan bir necha yuz yillar oldin sodir bo‘lgan hayotiy voqea haqidadir. Bu voqea bilan Saudiyada nashr etiladigan gazetalardan birida tanishganman.
Umra ibodatini ado etish uchun Makka shahriga borganimda gazetadagi “Nima uchun nuringni ortingda qoldirding?” degan maqolaga ko‘zim tushdi. Bu qiziqarli sarlavha meni o‘ziga jalb qildi. Bu nima degani ekan deb qiziqdim. Hikoyani o‘qib, uning mazmunini angladim.
Qadim zamonda o‘ta badavlat odam yashagan ekan. U paytlar qullik davri edi. Bu boyning ham barcha shaxsiy ishlarida unga xizmat qiladigan quli bor edi.
Bomdod namoziga azon aytilganda, xizmatkor tahorat uchun suv tayyorlar va xo‘jayinini uyg‘otardi. Tahoratga yordamlashib bo‘lgach, miltillab yonadigan fonusi bilan yo‘lini yoritib masjidga olib borardi. Bu davrlarda hali elektr tok, chiroqlar yo‘q, yo‘llar zimiston, chang, ko‘chalarda tosh va chuqurlar ko‘p edi.
Shu zaylda qul 20 yildan ortiq xo‘jayiniga xizmat qildi. Kunlarning birida odatdagidek bomdod namoziga ketishayotganida boy yurishdan to‘xtab, joyida biroz jim turib qoldi-da, keyin: “Gaplarimni eshit ey Said”, dedi. Qulning ismi Said edi.
Boy: “Ey Said, men vasiyatnomamda vafot etganimdan keyin merosxo‘rlarim seni ozod qilishlarini yozdim. Bu senga 20 yildan beri menga qilgan sodiq xizmatlaring uchun mukofot bo‘ladi”, deb aytdi.
Lekin bu gapdan Said xursand bo‘lmadi, xo‘jayiniga tashakkur ham izhor etmadi, hatto bir og‘iz so‘z ham aytmadi.
Ertasi kuni yana odatdagidek masjid tomon fonusni yoqib yo‘lga tushishdi. Ammo bu safar har gal xo‘jayinning yo‘llarini yoritib ketadigan xizmatchi orqa tomonga o‘tib olgandi. Xo‘jayin nega bunday qilayotganini tushunmay: “Nega orqamdan ketayapsan? Said senga nima bo‘ldi? Nega oldinda yo‘lni yoritib ketmayapsan?” deb so‘radi.
Bu gaplarni eshitib boy odam qattiq ta’sirlandi. Unga: “Ey Said shu daqiqadan e’tiboran sen ozodsan”, dedi. Said uning bu taklifini rad etib: “Men sizning itoatkor xizmatkoringizman”, dedi.
Ushbu qissadan qanday ibrat olinadi. Ko‘pchilik o‘z nurini oldida emas, balki ortida qoldiradi. Bu nima degani? Ayrimlar: “Boy bo‘lsam falon-falon ishlarni qilaman”, “Vafot etsam kambag‘allarga to‘plagan boyliklarimni tarqatishadi”, “10 yildan keyin falon ishlarni qilaman” deyishadi. Nega o‘sha ishlarni hayotlik vaqtingizda, imkoningiz borida qilmaysiz? Nega nuringizni ortingizda qoldirasiz, oldingizda emas. Nega yaxshiliklar qilishni uzoq yillarga suramiz. Imkon borida darhol yaxshilik qilish haqida o‘ylamaymiz? Biror yaxshilik qilishni imkoningiz bormi, uni hozir qiling, shunda nuringiz oldinda bo‘ladi. Nuringizni aslo orqada qoldirmang!
Davron NURMUHAMMAD