Allohga behisob shukrlar bo‘lsin, fazilatli ramazonning birinchi yarmi ham deyarli ortda qoldi. Bu oyning o‘ziga xos xislatlaridan biri bu xayru sahovat va mehr-oqibatning jonlanishidir.
Ruknimizning bu galgi suhbatdoshi bir nechta diniy-ma’rifiy internet saytlari va ijtimoiy tarmoqlardagi kanallar muallifi, “Mehr ulash” xayriya guruhi tashkilotchilaridan biri, ijodkor, jurnalist, blogger va targ‘ibotchi, Toshkent shahridan Jamshid aka Nazarov. Jamshid aka Ramazonni qanday o‘tkazayotganligini biz bilan bo‘lishdi.
“Barcha mo‘min-musulmonlar qatori biz ham har yili ramazon oyini oilaviy intizorlik bilan kutamiz. Bu yilgi ro‘za kunlari butun dunyoda taralgan virus pandemiyasi vaqtiga to‘g‘ri kelgani biz kabi xayriya guruhi tashkilotchilarning yelkasiga yanada ko‘proq mas’uliyat yukladi. Biz har yili ramazonni masjidlarni to‘ldirib tarobeh o‘qish va qorilarning qiroatini internet orqali media olamiga tarqatish bilan mashg‘ul bo‘lar edik.
Karantinning ham o‘z hikmati bor ekan. O‘tgan yillar davomida ijod bilan bo‘lib ota-onam va oilam bilan deyarli iftorlik va saharlik qilmagan ekanmiz. Shunday baxtlarga ham musharraf bo‘ldik!
Ro‘zaning ilk kunlaridanoq ramazon rejasini tuzib oldik.
Ota-onam, aka-ukalarim bilan yonma-yon qo‘shni bo‘lib yashaganimiz sabab, saharlikni ota-onam bilan birga qilyapmiz. Saharlikdan so‘ng biroz suhbatlashib bo‘lgach otam, akam, ukam va biz (farzandlarim bilan) oilaviy katta jamoa bo‘lib bomdod namozini ado etamiz. Bomdoddan so‘ng soat o‘nlargacha sayt ishlari bilan shug‘ullanaman. Undan so‘ng farzandlarimning onlayn darslari bilan mashg‘ul bo‘laman.
Yana bir hursanchilik, har kuni muslim.uz sayti va ijtimoiy tarmoqlardagi kanallari orqali berib borilayotgan ramazon suhbatlari va maqolalar, xususan “Topishmoqli 40 hadis” ruknini qoldirmasdan kuzatib, o‘rganib boryapmiz, ayniqsa bolalarim katta qiziqish bilan o‘rganyapti.
Asr vaqtiga kelib yana jamoa bo‘lib namozni ado etamiz. Alloh taolo bizga oshpazlikni ham yuqtirgan, behisob shukr. Shu sabab asrdan so‘ng ota-onam uchun maxsus iftorlikka atab taom pishiraman. Duolarini olish biz uchun sharaf.
Iftorlik va shom namozidan so‘ng to xufton vaqtigacha yana bir bor sayt ishlariga qarayman.
Xufton va taroveh namozini jamoat bo‘lib o‘qiymiz. Alhamdulillah katta o‘g‘lim bilan biga har kuni bir poradan xatm qilib boryapmiz. Kichik o‘g‘lim tasbeh aytib turadi va so‘ngidagi duoni otajonim qilib, yurtga xalqqa tinchlik, farovonlik va musibatlardan tezroq chiqishni Allohdan so‘rab iltijo qilamiz.
Haftada 2-3 kun rejaga asosan sheriklar bilan xayriya ishlarini ham amalga oshiramiz. Alloh qabul qilsin!
Allohga behisob shukrlar bo‘lsinki bu yilgi ramazon ham o‘ziga xos hikmat bilan keldi. Oilaviy birdamlik, silayi rahm va oqibat yanada tiklandi. Yetkazganiga shukr!
Barcha vatandoshlarimizni Ramazon bilan chin qalbdan tabriklayman!
Saidabror Umarov suhbatlashdi
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Shariatimiz doimo mutaassiblikka qarshi bo‘lib, Qur’oni karim oyatlari va hadisi shariflarda bu ish qoralangan. Mutaassiblik oqibatida doimiy ravishda dinga zarar yetkazildi, bu hol hozirda davom etmoqda. Mutaassiblikdan yoshlarni himoya qilish uchun uning mazmun-mohiyatini, olimlar unga qanday ta’rif berganini bilishimiz lozim.
Mutaassiblik biron e’tiqodga yoki dunyoqarashga o‘ta berilganlik, o‘z fikrida qat’iy turib olib, boshqalarning fikrini inobatga olmaslik hamda inkor qilish va hamisha o‘zini haq deb bilishdir. Hozirgi zamon tili bilan bu fanatizm ham deyiladi.
Mutaassib kishi ko‘r-ko‘rona, xoh to‘g‘ri, xoh noto‘g‘ri bo‘lsin o‘ziga ma’qul bo‘lgan bir fikrda mahkam turib, o‘zini fikrini haq, boshqalarnikini nohaq deb e’tiqod qilgan holda o‘z tushunchasini amalda ko‘rsatishga harakat qiladi.
“Kashshofu istilohotil funun” kitobida: “Mutaassiblik, garchi dalil ko‘rinib turgan bo‘lsa ham, bir tomonga moyillik tufayli haqni rad etishdir”, deb ta’riflangan.
Ulamolardan Alloma Taftazoniy rahimahulloh: “Mutaassiblik haq zohir bo‘lsa ham uni tan olmaslikdir”, deb aytgan.
Shayx Alovuddin Buxoriy rahmatullohi alayhi: “Dalil zohir bo‘lganda, aqidasi haqni tan olishdan to‘sadigan kishi mutaassib hisoblanadi”, degan.
Sodrush shari’a Ubaydulloh ibn Mas’ud Mahbubiy esa: “Bilingki, bid’at ikki ishning biridan paydo bo‘ladi. Birinchisi mutaassiblikdan, ikkinchisi ahmoqlikdan. Bir inson aqli joyida bo‘lgan holida qalbidagi aqidasi buzuq bo‘lgani bois haqni tan olmasdan katta ketsa, ana shu kimsa mutaassib bo‘ladi”, deb aytgan.
Alloh taolo bunday kimsalarga tahdid qilib Niso surasining 15-oyatida: «Kim o‘ziga hidoyat ravshan bo‘lgandan keyin Payg‘ambarga xilof qilsa va mo‘minlarning yo‘lidan boshqa yo‘lga yursa, ketgan tomonga qo‘yib qo‘yamiz va jahannamga kiritamiz. U qandoq ham yomon joy!», deb aytgan.
Shuningdek, mutaassib kishi jamiyat ichida tarafkashlik va bo‘linish yuzaga chiqishiga ham sababchi bo‘ladi. Bu ham muqaddas dinimizda qoralangan ishlardan hisoblanadi. Alloh taolo barchamizni bunday kimsalardan bo‘lib qolishdan o‘zi panoh bersin, o‘zi hidoyat yo‘lga yo‘llasin!
Manba: “Diniy mutaassiblik, mohiyat, maqsad va uni oldini olish yo‘llari” kitobi
Abdusalomov Hojimurod,
Toshkent Islom instituti talabasi.