Ramazonning eng qizg‘in pallasi, eng buyuk kechasiga yetib keldik. QADR kechasi aynan shu kecha ekanligini qat’iy ayta olmasak-da, hadisi shariflarga tayangan holda, LAYLATUL QADR bugun ekanligiga umid qilamiz.
Buyuk sahobiy Ubay ibn Ka’b QADR kechasi Ramazonning 27 kechasi ekanligiga qasam ichib, o‘sha tongda quyosh qizg‘ish, nuri, shulasi zaif holda chiqishining xabarini bergan hadis juda mashhur.
Qancha hayot kechirishimiz bizga noma’lum. Balki 40, balki 50, 60, 70 yoki 80 yil...
Faraz qiling, siz 80 yil umr ko‘rdingiz. Bir sutkada 24 soat deb hisoblasak, shuning qanchasini ibodatga ajratdingiz, 80 yilning qanchasini ibodat bilan o‘tkazdingiz?!
Bor-yo‘g‘i besh yil yoki undan ham kamroq ibodat qilganingiz kelib chiqadi. Buni bir kun – 24 soatga taqsimlangchi! Endi masalaning yana bir ahamiyatli jihatiga e’tibor beraylik. Xo‘sh, shu 5 yillik qilgan ibodatlarimiz to‘liq ixlos bilan ado qilinganmi?! Alloh taolo bu ibodatlarimizni qabul qilganligini ishonch bilan ayta olamizmi?!
Ana endi Alloh taoloning “Qadr kechasi 1000 oydan yaxshiroq”, deb marhamat qilgan oyatiga diqqat qiling. 1000 oy 83 yildan salgina ko‘proq degani. Bu 83 yil umr kechirmasak-da, 83 yilning 24 soatida tinmay ibodat qildik va ayni paytda ushbu ibodatlar qabul qilinib, ulkan ajru savoblarga erishdik demakdir!
Agar 83 yil ibodat qilganlik savobini hayotimizga taqqoslasak, biz yo 1500 yoki 2000 yil yashashimiz lozim bo‘ladi!
Oyati karimaga e’tibor bering-a, unda 1000 oy deyilmayapti, balki 1000 oydan yaxshiroqligi ta’kidlanmoqda. Uning miqdori sir saqlanmoqda, balki 100, 200, balki undan ham ko‘proq yil to‘liq ibodat qilganlik savobi beriladi. Alloh taolo hammma narsaga qodirdir!
Modomiki, Qadr kechasi ming oydan yaxshiroq ekan, agar yoz faslida shomdan tonggacha bo‘lgan muddat bor-yo‘g‘i 10 soatni tashkil etishini hisobga olsak, Qadr kechasidagi 1 soatlik ibodat – boshqa paytdagi 100 oylik ibodatdan yaxshiroqdir.
QADR kechasi 1 soat ibodat qilishingiz – boshqa payt to‘liq 8 yil ibodat qilishingizdan afzalroqdir.
IBODAT – zikr, namoz o‘qish, Qur’on tilovat qilish, Alloh taoloni yod etish, e’tikof, Umra ziyorati, Ka’bani tavof etish, qo‘yingki, Alloh roziligini istab qilingan barcha solih amallardir .
Alloh taoloning bunday g‘animat fursatlarni bizga tuhfa qilgani – Muhammad sollallohu alayhi vasallamning ummatiga ko‘rsatgan buyuk fazli, marhamati, karami, ehsonidir. Shu sabab ahli solihlar bu kechada ibodatga yeng shimarib, qattiq kirishishgan. Rasuli Akram alayhissalom ham QADR kechasi, ya’ni Ramazonning 27 kechasida boshqa kechalarga nisbatan ko‘proq ibodat qilar, bedor bo‘lardilar. QADR kechasida ibodatlarga sho‘ng‘ish – Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga ergashishdir.
Azizlar, kim mana shu kechani topsa, buyuk savoblarni qo‘lga kiritadi. Bu kechada Alloh taoloning rahmat eshiklari ochiladi, bandalar Robbisiga yaqin bo‘ladi, gunohlari mag‘firat qilinib, yomonliklari ariydi.
Obid bandalar bu kechani butun yil davomida intiqlik bilan kutadilar. LAYLATUL QADR itoatgo‘y bandalarning orzusi, tavba qiluvchilarning umidi ushaladigan kechadir. Zero, kim bu kechani buyukligiyu fazliga ishonib, savob umidida qoim bo‘lsa, gunohlari kechiriladi. QADR ALLOHning rahmati, mag‘firati yog‘iladigan kechadir!
Shunday ekan, shomdan boshlab to tonggacha har bir lahzani g‘animat bilaylik! Bekorchi, oxiratimizga foydasiz narsalar vaqtimizni o‘g‘irlab qo‘ymasin! Ahlimizga, oila a’zolarimizga ham imkoniyat yaratishga harakat qilaylik, axir ular bilan JANNATda jam bo‘lishni istaymiz-ku!
QADR kechasining QADRINI topish barchamizga nasib etsin!
Ulamolar ma’ruzalaridan
G‘IYOSIDDIN HABIBULLOH
erkin tarjimasi
Diyorimizga ulug‘ ayyom kirib kelmoqda. Qutlug‘ Iydul Azho vatandoshlarimizni xayru saxovat, mehr-oqibat sari chorlaydi. Bu bayram chin ma’noda odamiylik ayyomi. Insonlarga mehr, o‘ksik ko‘ngillarga shodlik ulashish fursati.
Qalblari himmat va karam ne’matidan bobahra xalqimiz bu muazzam kunlarni boy bermaslik uchun fursatni g‘animat biladilar va savobdan bahramand bo‘lib qolishga harakat qiladilar.
Dinimiz ko‘rsatmalari, shariat hukmlarini ustivor tutgan qodir vatandoshlarimiz qurbonliklar qilib, Haqni rozi qilishga, haqdorlar ko‘nglini olishga intiladilar. Yaratganning rahmati yog‘ilib turgan damlarda duolar mustajob bo‘ladi. Alloh taolo o‘zining kalomida “Parvardigoringiz uchungina namoz o‘qing va qurbonlik qiling”, - deb marhamat qiladi.
Bu borada sarvari koinot sayyidimiz ibratlari o‘rinli. Oila a’zolarimizni yo‘qlash, qo‘shnilar holidan xabar olishda, miskinlarni sevintirish-u, xastalar ahvolidan ogoh bo‘lishda ularning hadisi muboraklari bizga nurli yo‘l, deymiz.
Amallar ko‘p. Ularga beriladigan savoblarning darajasi amalga qarab belgilanadi. Eng savobi ko‘p amal bu farz hisoblansa, boshqalarga yaxshilik ulashish undan keyingi o‘rinda turadigan ulug‘ ibodatdir!
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak hadislarida boshqalarga qilinadigan yaxshilikni farzdan keyingi o‘rinda turishini bayon qilib shunday dedilar: “Farzlarni ado qilishdan keyingi o‘rinda turadigan Allohga eng suyukli bo‘lgan amal bu musulmoning qalbiga xursandchilikni kiritishdir”.
Shuning uchun Shayx Abdulloh Hoshim rahmatullohi alayh qozilikdan kelgan maoshning teng yarmiga shirinlik sotib olib, o‘zlari bilan olib yurar va har doim uchratgan bolaga shirinlikdan berib, uni xursand qilar edilar.
Ulug‘ kunlarda turibmiz. Har damni g‘animat bilishlik, bir birimizga saxovatda ibrat bo‘lishimiz savobli amallar ekanini his qilmog‘imiz lozim. Bu kunda isrofgarchilikdan xoli dasturxonlar yozish, borimizni boshqalar bilan bo‘lishishga intilishimiz darkor. Xayrni, yaxshilikni gunohga almashtirib qo‘ymaslik uchun ham uyg‘oq ko‘ngil bo‘lish talab etiladi.
Bugun muazzam kunlar og‘ushidamiz, dedik. Vatandoshlarimiz ulug‘ safarlarni ixtiyor etganlar. Ayni fursatlarda hojilarimiz Mino, Arofat vodiylarida, Muzdalifada – duolar qabul bo‘ladigan makonlarda, zamonlarda ibodatlar qilib, elu yurtga tinchlik, osoyishtalik so‘ramoqdalar. Bu duolar barakotidan diyorimiz ahliga qancha yaxshiliklar yetishadi, inshaalloh. Ibodatlar huzurini totgan odamlarning qalbi salim, ehsonu, muruvvatda peshqadam bo‘lishlari bu eng katta yaxshilik aslida. Hojilarimiz safar odoblarini tushunib, ulug‘ dargohlardan nasibador bo‘lib qaytadilar. Diyorimizga qaytganlaridan so‘ng esa yoshlarimiz ma’naviyatiga kamarbasta bo‘ladigan, Haq va haqiqat yo‘lida sidqidil xizmat qiladigan xolis Haq xizmatchilariga aylanadilar, degan umidimiz bor. Bunday ulug‘ ziyoratlar insonni qaysi yoshda bo‘lmasin, ezguliklarga xayrixox qiladi. O‘zgalar qalbini tushunishga, vatan va xalq manfaati yo‘lida sa’y-harakatga chorlaydi.
Bu kunlarning Yaratgan dargohidagi o‘rni musharraf. Hayit kechalarida duolar qabul bo‘ladi. Qurbonlik go‘shtlaridan nasibador oilalarga xursandchilik kiradi. Bu ehsonlar ortida ham mehr-oqibat, o‘zaro bag‘rikenglik maqsadi mujassam. Biz bu makonda yasharkanmiz, turli millatlar vakillari yagona O‘zbekistonning fuqarolarimiz. O‘zaro tenglik, adolat hukm surgan yurtda birodarlik, yaxshi qo‘shnichilik an’analarini qadrlab yashamoqdamiz. Mahallalarda hamkorlik bilan obodlik sari yo‘l ochilyapti. Vatanimiz kundan- kunga farovon, xalqimiz turmushi chiroyli bo‘lib boryapti. Bu ne’matlarga shukrona qilish, to‘g‘ri yo‘lda sobitqadam bo‘lish ma’rifatimiz, ma’naviyatimiz kamolidan darak beradi.
Xalqimizga saodat va sano ayyomi – Qurbon hayiti muborak bo‘lsin! Barchamizni Yaratgan xayru xursandchiliklar ustida bardavom qilsin. Vatanimiz tinch, yurtdoshlarimizning oilalari farovon bo‘lsin.
Xolmurod MAMAJONOV,
Farg‘ona shahar “Ummul quro” masjidi imom-xatibi