Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Dekabr, 2024   |   22 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:46
Peshin
12:27
Asr
15:17
Shom
17:01
Xufton
18:21
Bismillah
23 Dekabr, 2024, 22 Jumadul soni, 1446

Qadr kechasiga yangicha qarash (Tanlovga)

8.05.2020   2650   4 min.
Qadr kechasiga yangicha qarash (Tanlovga)

Ramazonning eng qizg‘in pallasi, eng buyuk kechasiga yetib keldik. QADR kechasi aynan shu kecha ekanligini qat’iy ayta olmasak-da, hadisi shariflarga tayangan holda, LAYLATUL QADR bugun ekanligiga umid qilamiz.
Buyuk sahobiy Ubay ibn Ka’b QADR kechasi Ramazonning 27 kechasi ekanligiga qasam ichib, o‘sha tongda quyosh qizg‘ish, nuri, shulasi zaif holda chiqishining xabarini bergan hadis juda mashhur.
Qancha hayot kechirishimiz bizga noma’lum. Balki 40, balki 50, 60, 70 yoki 80 yil...

Faraz qiling, siz 80 yil umr ko‘rdingiz. Bir sutkada 24 soat deb hisoblasak, shuning qanchasini ibodatga ajratdingiz, 80 yilning qanchasini ibodat bilan o‘tkazdingiz?!
Bor-yo‘g‘i besh yil yoki undan ham kamroq ibodat qilganingiz kelib chiqadi. Buni bir kun – 24 soatga taqsimlangchi! Endi masalaning yana bir ahamiyatli jihatiga e’tibor beraylik. Xo‘sh, shu 5 yillik qilgan ibodatlarimiz to‘liq ixlos bilan ado qilinganmi?! Alloh taolo bu ibodatlarimizni qabul qilganligini ishonch bilan ayta olamizmi?!

Ana endi Alloh taoloning “Qadr kechasi 1000 oydan yaxshiroq”, deb marhamat qilgan oyatiga diqqat qiling. 1000 oy 83 yildan salgina ko‘proq degani. Bu 83 yil umr kechirmasak-da, 83 yilning 24 soatida tinmay ibodat qildik va ayni paytda ushbu ibodatlar qabul qilinib, ulkan ajru savoblarga erishdik demakdir!

Agar 83 yil ibodat qilganlik savobini hayotimizga taqqoslasak, biz yo 1500 yoki 2000 yil yashashimiz lozim bo‘ladi!

Oyati karimaga e’tibor bering-a, unda 1000 oy deyilmayapti, balki 1000 oydan yaxshiroqligi ta’kidlanmoqda. Uning miqdori sir saqlanmoqda, balki 100, 200, balki undan ham ko‘proq yil to‘liq ibodat qilganlik savobi beriladi. Alloh taolo hammma narsaga qodirdir!

Modomiki, Qadr kechasi ming oydan yaxshiroq ekan, agar yoz faslida shomdan tonggacha bo‘lgan muddat bor-yo‘g‘i 10 soatni tashkil etishini hisobga olsak, Qadr kechasidagi 1 soatlik ibodat – boshqa paytdagi 100 oylik ibodatdan yaxshiroqdir.
QADR kechasi 1 soat ibodat qilishingiz – boshqa payt to‘liq 8 yil ibodat qilishingizdan afzalroqdir.

IBODAT – zikr, namoz o‘qish, Qur’on tilovat qilish, Alloh taoloni yod etish, e’tikof, Umra ziyorati, Ka’bani tavof etish, qo‘yingki, Alloh roziligini istab qilingan barcha solih amallardir .
Alloh taoloning bunday g‘animat fursatlarni bizga tuhfa qilgani – Muhammad sollallohu alayhi vasallamning ummatiga ko‘rsatgan buyuk fazli, marhamati, karami, ehsonidir. Shu sabab ahli solihlar bu kechada ibodatga yeng shimarib, qattiq kirishishgan. Rasuli Akram alayhissalom ham QADR kechasi, ya’ni Ramazonning 27 kechasida boshqa kechalarga nisbatan ko‘proq ibodat qilar, bedor bo‘lardilar. QADR kechasida ibodatlarga sho‘ng‘ish – Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga ergashishdir.

Azizlar, kim mana shu kechani topsa, buyuk savoblarni qo‘lga kiritadi. Bu kechada Alloh taoloning rahmat eshiklari ochiladi, bandalar Robbisiga yaqin bo‘ladi, gunohlari mag‘firat qilinib, yomonliklari ariydi.
Obid bandalar bu kechani butun yil davomida intiqlik bilan kutadilar. LAYLATUL QADR itoatgo‘y bandalarning orzusi, tavba qiluvchilarning umidi ushaladigan kechadir. Zero, kim bu kechani buyukligiyu fazliga ishonib, savob umidida qoim bo‘lsa, gunohlari kechiriladi. QADR ALLOHning rahmati, mag‘firati yog‘iladigan kechadir!

Shunday ekan, shomdan boshlab to tonggacha har bir lahzani g‘animat bilaylik! Bekorchi, oxiratimizga foydasiz narsalar vaqtimizni o‘g‘irlab qo‘ymasin! Ahlimizga, oila a’zolarimizga ham imkoniyat yaratishga harakat qilaylik, axir ular bilan JANNATda jam bo‘lishni istaymiz-ku!

QADR kechasining QADRINI topish barchamizga nasib etsin!

Ulamolar ma’ruzalaridan
G‘IYOSIDDIN HABIBULLOH
erkin tarjimasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Fiqhga ikki xil qarash mumkinmi?

23.12.2024   356   1 min.
Fiqhga ikki xil qarash mumkinmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Faqihlarning fiqhga bergan ta’riflarida «dalil» degan so‘z bormi? Yo‘q. Ular faqat mukallaflarning amallari haqida gapirishdi, hukmlarning mukallaflarga nisbatan joriy bo‘lish holatlariga e’tibor qaratishdi. Demak, umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, fiqhga ikki xil ta’rif berildi. Biri usuliy ulamolarning ta’rifi, ya’ni «Qur’on va Sunnatdan hukmlarni qay tarzda chiqarib olish haqidagi ilm» degan ta’rif. Ikkinchisi fuqaholar bergan ta’rif bo‘lib, unda hosil bo‘lgan hukmlarning mukallaflarga qanday joriy qilinishi asosiy o‘ringa qo‘yildi. Bu hukmlar mutlaq mujtahidlar tarafidan chiqariladi. Hukmni faqat mutlaq mujtahid chiqara oladi. Ana shu mujtahid muayyan bir hukmni Qur’on va Sunnatdan qanday chiqarganini o‘rganish usul ilmining mavzusidir. Chiqarilgan hukmni o‘zimizga va jamiyatga tatbiq qilish esa muftiy va faqihlarning ishidir.

Demak, fiqhga ikki xil qarash mumkin ekan: hukmni chiqarib olish va uni tatbiq qilish. Bizning xatoimiz shuki, hukmni ishlab chiqish bilan uni tatbiq qilish orasidagi farqni tushunmayapmiz. Tushunmaganimiz uchun ham keraksiz gaplarni gapiryapmiz. Biz yuqorida aytib o‘tgan ikki yo‘nalish – tahallul, ya’ni dinga yengil qarash va tashaddud, ya’ni dinda g‘uluvga ketish yo‘nalishlari yo ikkinchi ta’rifdan bexabar qolishdi, yoki unga e’tiborsiz qarashdi. Ular faqat birinchi ta’rifni, ya’ni hukmni qay tarzda ishlab chiqishni izohlashdi.

«Hanafiy mazhabiga teran nigoh» kitobidan

Maqolalar