Bugungi epidemiologik vaziyatdan kelib chiqqan holda, yurtimizning barcha hududlarida bu yil 9 may – Xotira va qadrlash kunida ommaviy tadbirlar o‘tkazish taqiqlandi. Ushbu bayramni faqat oila davrasida nishonlash tavsiya etildi. Bu haqda Respublika maxsus komissiyasi axborotida ma’lum qilindi.
Hozirgi kunda dunyo xalqlarini qamrab olgan koronavirus (COVID-19) pandemiyasi sababli barcha yurtlarda karantin joriy qilingan. Jumladan, yurtimizda e’lon qilingan karantin esa davom etmoqda.
Ma’lumki, 9-may “Xotira va qadrlash kuni”da mo‘min-musulmonlar qabristonlarga borib, vafot etgan yaqinlarining qabrlarini ziyorat qilib, haqlariga Qur’on tilovat qilish an’anaga aylangan.
Dinimiz ko‘satmalariga ko‘ra, qabristonga borib, ziyorat qilishdan asosiy maqsad oxiratni eslash, marhumlarning haqlariga Qur’on tilovat qilish, savobini ularga bag‘ishlash va ruhlarini shod qilishdir.
Hozirgi kundagi karantinni inobatga olib, marhumlarning haqlari qilinadigan xayrli amallarni o‘zaro oila davrasida qilsak, shariatimiz qonun-qoidalari hamda karantin talablariga amal qilgan bo‘lamiz.
Abu Sa’id Xudriy raziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Zarar berish va zarar ko‘rish ham yo‘q” deganlar (Imom Ibn Moja rivoyati). Demak, inson o‘ziga yoki o‘zgalarga zarar keltiradigan sabablardan uzoq bo‘lishi kerak ekan.
Mo‘tabar fiqhiy kitoblarimizda: “Zararni daf qilish foydani jalb qilishdan oldinga qo‘yiladi”, “Mashaqqat yengillatishni talab etadi” kabi fiqhiy qoidalar keltirilgan. Shulardan kelib chiqib, shari’at insonga zarar yetish ehtimoli kuchaygan paytda o‘z ko‘rsatmalarini yengil tarzda bajarishga ruxsat beradi. Qolaversa, marhumlar haqiga qayerda bo‘lishidan qat’iy nazar Qur’on tilovat qilinib, savobi bag‘ishlansa, ularning ruhlariga, albatta, yetib boradi.
Respublika maxsus komissiyasining 9 may – Xotira va qadrlash kuni bayramini o‘tkazish bo‘yicha tavsiyalariga rioya qilib, bu yil har bir inson o‘zi, oilasi va yaqinlarining hayotini asrash maqsadida qabristonlarga bormay, uylarida o‘zaro oila davrasida marhumlarning haqlariga Qur’on tilovat qilib, savobini ularga bag‘ishlab, ruhlarini shod qilishlari maqbul sanaladi.
Barchamiz mazkur tavsiyalarga amal qilsak, ham shariat ko‘rsatmalari, ham hukumatimiz tarafidan chiqarilgan qarorlarni bajargan bo‘lamiz.
Ayni vaziyatda imom-xatiblar, ahli ilm va ziyoli kishilarimiz bu cheklov tadbirlarini to‘g‘ri tushunib, karantin, sanitariya va gigiyena qoidalariga qat’iy amal qilib, xalqimiz sog‘lig‘ini himoya qilish uchun barcha birdek mas’ul ekanini yetkazishlari juda muhim.
Alloh taolo barcha marhumlarning ruhlarini shod aylab, bemorlarga shifo bersin, yurtimiz va butun dunyodan ushbu yuqumli kasallikni tez kunlarda aritsin!
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo hay’ati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar, Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin!
Qalbim sururi, ko‘zim quvonchi bo‘lgan aziz farzandim! Siz dunyoga kelganingizda mendanda baxtli inson yo‘q edi. Ilk bor mustaqil qadam bosganingiz, “dadajon” deb, erkalanganingiz, telefon qilib “dada uyga qachon kelasiz?” deganingiz kechagidek yodimda.
Ko‘z ochib yumguncha bir zumda ulg‘aydingiz... Maktabda tengqurlaringiz orasida tarbiyangiz bilan ajralib turardingiz.
Yoshligingizdan orzu qilgan Toshkent Islom institutining talabasi bo‘lish baxtiga erishsin deya kechalari onangizning yig‘lab qilgan duolari, “Allohim farzandimga manfaatli ilm bergin” deb qilgan iltijolarim ijobat bo‘lganini eshitganimda ko‘z yoshlarimni tiyolmagandim. Yuzlab qorako‘zlar ichidan talaba bo‘lish baxti sizga nasib bo‘lgani uchun Robbimga hamdlar aytdim.
Mana oradan 4 yil o‘tdi. Bugun bu fayzli va muborak dargohni tark etmoqdasiz.
Ey Farzandim! Bugun fursatdan foydalanib, Sizga kichik bir nasihatni qilmoqchiman. Unga umringizning oxirgi lahzalarigacha amal qilishingizga Alloh tavfiq berishini so‘rab qolaman.
Aziz dilbandim! Siz endigina 4 bahorni ko‘rgan bolakay edingiz. Jajji qo‘llaringizdan tutib sizni bog‘chaga olib ketardim. Shunda do‘kondagi mashina o‘yinchog‘ini ko‘rib qolib, olib bering deb rosa xarxasha qilgandingiz. Olib berishni juda istardimku, ammo afsuski oldimda shu kichkinagina o‘vinchoqni olib berishga ham pulim yo‘q edi....Jonimni so‘rashsa sizga berishga tayyorman bolam... o‘zimdan afzal inson bo‘lishingiz uchun bor imkoniyatimni ishga solib harakat qilaman. Ba’zan duoda o‘zimni unutsamda, sizni aslo unutmayman.
Oradan yillar o‘tib, Rasulimiz alayhissalomning sunnatlariga muvofiq nikoh to‘yingizni o‘tkazdik. Shu kuni sizni muborak etgani so‘zga chiqqanimda sizga mendan arazlab, hatto gaplashmay qo‘yishingizga sababchi o‘sha kichkina mashinani topshirganimda juda uyalib, yuzlaringiz qizarib ketgandi...
Jonim bolam, niyatim sizni uyaltirish emas... Sizga faqat yaxshiliklarni tilayman. Sizga butun umringiz va oxiratingiz uchun kerak bo‘ladigan muhim bir saboqni amaliy tarzda yetkazgim keldi, xolos...
Unutmangki, kunlar o‘tib Allohning huzuriga qaytarilasiz. Bir kun aniq Robbimizning oldida turamiz. Alloh taolo har birimizning qilgan amalimizni birma-bir hisob-kitob qiladi. Shunday kunda ummati Muhammad bo‘lgan siz dilbandim amallaringizning juda oz va kichkinaligi bilan butun xaloyiqning oldida uyalib qolmang! Buning uchun har bir amalingizni xolis Alloh taolo uchun qiling! Hech kimni g‘iybat qilmang, boshqalarga hasad qilmang!
Unutmangki, siz Alloh taoloning dinini yetkazishdagi omonatdorsiz. Ulug‘ zotlarga ilm beshigi bo‘lgan ma’hadning vakilisiz. Siz ularga so‘zsiz munosib bo‘lishingiz kerak. Zero, xalqimiz muborak Islom dinimizni – imom timsolida ko‘radi.
Bizni zalolatdan hidoyatga, zulmatdan yorug‘likka, jaholatdan ma’rifatga, baxtsizlikdan saodatga olib chiqqan, bu yo‘lda mollarini ham, jonlarini ham ayamagan, hamisha faqat biz bevafo ummatning g‘amida bo‘lgan sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nimaga buyurgan bo‘lsalar shuni mahkam tuting, nimadan qaytargan bo‘lsalar undan tiyiling. Hadislarini yodlashga haris bo‘ling, hayotlari, sifatlari, xulqlari va yo‘llarini ko‘proq o‘rganing va ularga amal qiling.
Aslo erishgan yutug‘ingiz bilan cheklanib qolmang. Kimdir yoki nimadir uchun ilm olmang. Eng muhimi – ilm ibodat ekanini unutmang!
Qur’onni qo‘lingizdan qo‘ymang. Qur’onga muhabbatli bo‘ling!
Jigarporam, musofirchilik, ota-onadan uzoqda yurish, ularga bo‘lgan mehrni ham uzoqlashtirmasin. Unutmangki, biz sizni yaxshi ko‘ramiz, siz bizning hamisha qalbimizda, duolarimizdasiz.
Sizni ko‘rishimiz bolaligingizni, baxtli onlaringizni, quvonch bilan yugurib quchog‘imizga o‘zingizni otishingizni yodimizga soladi.
Siz kelmay qo‘ysangiz bizning yuraklar siqilib, sog‘inchdan va xavotirdan jam bo‘lmaydi.
Sizdan yagona iltimosimiz shuki, duolaringizda doimo eslab, Alloh taolodan bizga rahm-shafqat so‘rang. Qaniydi, Jannatda barcha ota-onalar qatorida turganimizda ismlarimiz bilan chaqirilib, “farzandingiz Qur’on yodlab, qilgan solih amallari uchun sizga mukofot – izzat toji kiydiriladi” deganini eshitsak edi... Bu bizning eng buyuk orzuimiz.
Alloh taolo barchamizni jannatda birga qilsin! Izzat tojini kiyadigan zotlardan qilsin! Omiyn.
Davron NURMUHAMMAD