Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Yanvar, 2025   |   12 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:34
Shom
17:18
Xufton
18:37
Bismillah
12 Yanvar, 2025, 12 Rajab, 1446

Ikki dunyoda najot topuvchi bandalar sifati

8.05.2020   2335   2 min.
Ikki dunyoda najot topuvchi bandalar sifati

Alloh taolo bunday marhamat qiladi: “Mo‘min­lar najot topdilar” (Mu’minun, 1).

Bu oyat, shubhasiz, mo‘minlarning ikki dunyoda ham najot topishiga dalolat qiladi. Chunki oyatdagi «najot topdilar» iborasi o‘tgan zamon fe’lida bo‘lib, u kelasi zamondagi «najot topadilar» ma’nosidan kuchlidir. Shu bois ta’kid bilan aytilgan «najot topdilar» oyati mo‘min banda bor-ki, uning, albatta, najot topishi haqligini bildiradi. Najot topadigan mo‘minlarning sifatlari quyidagi oyatlarda bayon qilingan.

– «Ular namozlarida  o‘zlarini kamtar tutuvchi­dirlar» (Mu’minun, 2).

«namozlarida  o‘zlarini kamtar tutuvchilar»dan murod namozni xushu’, huzu’ bilan ado etuvchi mo‘minlardir. Har bir mo‘min-musulmon ibodatini Allohning ko‘rib turganini bilib, qabul bo‘lishiga umid qilib ado etishi zarur. Alloh taolo xushu’ va huzu’ bilan qilingan ibodatlarni qabul qiladi.  

–  «Ular behuda (so‘z va ishlar)dan yuz o‘giruvchidirlar» (Mu’minun, 3).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kishining behuda narsalarni tark etishi xulqining go‘zalligidandir”, dedilar (Imom Termiziy, Ibn Moja rivoyati).

–  «Ular zakotni ado etuvchidirlar» (Mu’minun, 4).

Moliyaviy ibodat bo‘lgan zakot dinimizning ustunlaridan biri bo‘lib, u Qur’oni karimning yigirma yetti o‘rnida namoz bilan barobar zikr qilingan.  

– «Ular avratlarini (haromdan) saqlovchidirlar» (Mu’minun,5).

Dunyo aholisi hayotiga jiddiy xavf solayotgan OITS kasalligini keltirib chiqaruvchi asosiy xatar – zinodir. Bu bedavo dardga chalingan bemorlar sonining yil sayin ortib borishiga, asosan,  zinodan saqlanmaslik sabab bo‘lmoqda.

– «Ular (mo‘minlar) (odamlarning bergan) omonatlariga va (o‘zaro bog‘lagan)ahd-paymonlariga rioya etuvchidirlar» (Mu’minun,8).

Omonatga rioya, unga xiyonat qilmaslik, va’daga vafo qilish ham mo‘minlarning sifatlaridan, imonining belgilaridandir.

Oyatda kelgan mo‘minlarning yana boshqa sifatlaridan biri «Ular namozlarini asraguvchi (vaqtida ado etuvchi)dirlar» (Mu’minun,9). Zero, «...namoz mo‘minlarga vaqti tayin etilgan va (farz deb) bitilgandir» (Niso, 103).

Ibn Mas’ud roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: “Allohga qaysi amal mahbubroq?” deb so‘radim. “O‘z vaqtida o‘qilgan namoz”, dedilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning vafotlaridan keyin odamlar: «Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning xulqlari qanday edi?” deb so‘raganlarida, Oysha onamiz roziyallohu anho Mu’minun surasining dastlabki to‘qqiz oyatini o‘qib, “Xulqlari xuddi shu oyatlarda aytilgandek edi”, deganlar».

Mu’minun surasida vasf etilgan sifatlardan xulqlanishga harakat qilaylik. Shunda Allohning najot topuvchi bandalaridan bo‘lamiz.

 

Davron NURMUHAMMAD

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

To‘lamagan yo‘lkiralarimni qanday ado etaman?

10.01.2025   3761   1 min.
To‘lamagan yo‘lkiralarimni qanday ado etaman?

Cavol: Kollejda o‘qib yurgan vaqtlarimda ba’zan avtobusdan yo‘lkirani bermasdan tushib ketardim. Bu ishning og‘ir gunoh ekanini anglab yetdim. Buni qanday to‘g‘rilasam bo‘ladi? Taxminiy hisoblab, sadaqa qilsam bo‘ladimi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Siz bu ishingiz uchun avvalo istig‘for aytib, tavba qilasiz. To‘lamagan yo‘lkiralaringizni taxminiy hisoblaysiz hamda o‘zingiz foydalangan avtobuslar boshqarmasidan yo‘lkiralar to‘lanadigan hisob raqamlari bo‘lsa, qarzlaringizni shunga o‘tkazib qo‘yasiz va shu bilan zimmangizdagi yukdan qutilasiz, inshaalloh. Agar ularda bunday imkoniyat bo‘lmasa, sadaqa qilib yuborasiz.

Shuni yodda tutish lozimki, birovlarning haqlari eng avvalo egasiga qaytarish shart bo‘ladi. Egasi yoki uning merosxo‘rlarini topishning iloji umuman bo‘lmagandagina uning nomidan sadaqa qilinadi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.

Maqolalar