Olam ahlin, Ey Xudo, har xil balodan saqlagil,
Nafsu shayton qutqusi sharru riyodan saqlagil,
Fitnayu bo‘hton, adovat, norasodan saqlagil,
Beamal, betuhfa ul bemuddaodan saqlagil,
Haq yo‘lida yurmagan ul behayodan saqlagil,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Keldi bu g‘am nogahon olam aro ofat bo‘lib,
Jumlai borliqqa odam ko‘rmagan kulfat bo‘lib,
Har soat, har yerda ul bo‘y ko‘rsatar dahshat bo‘lib,
Olam ahli g‘am chekar har yerdakim qat-qat bo‘lib,
Keldi ul yoshu qariga kutmagan g‘urbat bo‘lib,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Bilmayin g‘aflatda qoldik keldi qaydin bu balo,
Chora izlab qancha jonlar aylagay ohu navo,
Iltijomiz senga, Tangrim, aylagil tezroq davo,
Berguchi sensan shifosin istasang qodir Xudo,
Aylagil avf biz gunohkor bandani olampano.
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Vah, gunohim oshdimi, haddimni bilmaykim bu dam,
Haqqa tavba ham tazarru ichrakim qo‘ymay qadam,
Qo‘rqmayin hargizki Haqdan, chekmayin dilda alam,
O‘ylamay shodlikda hargiz kelgusin bu tarzda g‘am,
Haq taolo, biz gunohkor bandaga etgil karam,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Qilmayin ne’matga shukring jurmu isyon ayladim,
Nafsu shayton komida ko‘nglimni vayron ayladim,
Noraso yo‘ldan yurib goh o‘zni sarson ayladim,
Luqmani pokiza tutmay nahsi tug‘yon ayladim,
Bilmagayman qay kuni haqqinga ehson ayladim,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Yo jazo berdingmi, Tangrim, kimsalar yag‘mosiga[1],
Nafsu shayton jazmida turfa odam savdosiga,
Bildirib qo‘ydingmi o‘zni bevafo dunyosiga,
Toatu rostlik, diyonat kelmagan parvosiga,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Eslatib qo‘ydingmi shu tarz och ko‘zing bandam debon,
Xaq jazosi birlakim Nuh qavmini bosdi to‘fon,
Yer yutib yubordi qavmi Lutni hech qo‘ymay omon,
Qildi nobud Samud qavmin zilzila, chaqmoq chunon,
Bo‘ldi ibrat bizga tarix sahnidagi imtixon,
Beadad tavba tazarru aylagaydurmiz bu on,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Dini iymon yo‘lini rost tutmadim, senga ayon,
Qo‘ymadim vaqtida maqdam otayu onam tomon,
Do‘st qolib, ag‘yorga sirdosh bo‘ldim men nodon hamon,
Bexabarlar ichrakim sen etmagil rangim somon,
Mushkulimni endi sen avfing bilan qilgil oson,
Ikki olam sen o‘zingsan, Ey Xudoyo, soyabon,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Ummati Sarvar haqqi yurtni charog‘on aylagil,
Hazrati choryor haqqi elni farovon aylagil,
Barcha o‘tgan avliyolar haqqi darmon aylagil,
Olam ichra bu zarar ofatni yakson aylagil,
Iltijomiz Senga cheksiz, bizni g‘ufron aylagil,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Ey Xudoyo, yurtimizni xusni holat aylagil,
Rahnamomiz birlakim elni salomat aylagil,
Fayzu ikromingni bizlarga ziyodat aylagil,
Tinchligu shavkat bilan ahli barokat aylagil,
Qudrating-la barchamizni husni suvrat aylagil,
Nogahon kelgan bu g‘am jabru jafodan saqlagil,
Olam ahlin,Ey Xudo, har xil balodan saqlagil.
Ismoil Mahmud Marg‘iloniy
[1] Yag‘mo-talon-tarosh qilmoq
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Imom Bayhaqiy, Abu Ubayd va Ibn Asokirlar Suvayd ibn G‘afla roziyallohu anhudan rivoyat qiladilar:
«Umar roziyallohu anhu Shomga kelganida ahli kitoblardan biri: «Ey mo‘minlarning amiri! Mo‘minlardan biri meni o‘zing ko‘rib turgan holga soldi», dedi. U kaltaklangan, boshi yorilgan holda edi. Umar roziyallohu anhu qattiq g‘azablandi va Suhayb roziyallohu anhuga:
«Bor, qara-chi, buning sohibi kim ekan?» dedi.
Suhayb roziyallohu anhu borib qarasa, u Avf ibn Molik roziyallohu anhu ekan.
Suhayb unga: «Mo‘minlarning amiri sendan qattiq g‘azablandi. Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuning oldiga bor, u zot bilan gaplashsin. Umar shoshilib, seni bir narsa qilib qo‘yadimi, degan xavfdaman», dedi.
Umar roziyallohu anhu namozni o‘qib bo‘lib:
«Suhayb qani?! U odamni keltirdingmi?!» dedi.
«Ha», dedi Suhayb.
Avf Muozning oldiga borib, bo‘lgan voqeani aytib bergan edi, bas, Muoz o‘rnidan turib:
«Ey mo‘minlarning amiri! U Avf ibn Molik ekan. Uning gapini eshitib ko‘ring. Shoshilib, uni bir narsa qilib qo‘ymang», dedi. Umar unga:
«Sening bu bilan nima ishing bor?!» dedi.
«Ey mo‘minlarning amiri, qarasam, bu bir muslima ayolning eshagini yetaklab ketayotgan ekan. Eshak sakrab, ayolni yiqitib yuboray debdi. Lekin ayol yiqilmabdi. Manavi bo‘lsa, uni turtib yiqitib, o‘zini ayolning ustiga otdi», dedi Avf.
Umar unga: «Menga ayolni olib kel, aytganingni tasdiqlasin», dedi.
Avf ayolning oldiga bordi. Ayolning otasi bilan eri: «Nima qilib qo‘yding?! Bizning sohibamizni sharmanda qilding-ku!» dedilar.
Biroq ayol: «Allohga qasamki, u bilan boraman!» dedi.
Otasi bilan eri: «Biz borib, sening nomingdan gapiramiz», dedilar va Umar roziyallohu anhuning huzuriga kelib, Avf aytgan gaplarga o‘xshash gap aytdilar.
Bas, Umar amr qildi. Yahudiy osildi.
So‘ngra Umar: «Biz sizlar bilan bunga sulh qilganimiz yo‘q. Ey odamlar! Muhammadning zimmasi haqida Allohdan qo‘rqinglar! Ulardan kim bu ishni qilsa, unga zimma yo‘q!» dedi.
Suvayd: «O‘sha men ko‘rgan yahudiy Islomda birinchi osilgan odam edi», dedi».
Bu hodisada Umar ibn Xattob roziyallohu anhuning siyosat yoki tashviqot uchun emas, balki adolat uchun ish olib borishlari yaqqol namoyon bo‘lmoqda. Mazkur yahudiy qilar ishni qilib qo‘yib, makkorligini ishga solgan edi. U: «Musulmonlarning xalifasi kelib turibdi, hozir siyosat nozik paytda unga arz qilsam, siyosat uchun mening tarafimni oladi», deb o‘ylagan edi.
Darhaqiqat, ish avvaliga, sirtdan qaraganda yahudiy o‘ylaganicha boshlandi. Umar ibn Xattob roziyallohu anhu katta sahobiy Avf ibn Molik roziyallohu anhuning obro‘siga e’tibor qilmay, ishning haqiqatini surishtira boshladilar. U kishidan boshqa odam bo‘lganida bir yahudiyni deb, o‘zimizning obro‘li odamni xijolat qilmaylik, degan mulohazaga borishi mumkin edi. Ammo hazrati Umar roziyallohu anhuning tabiatlarida va u kishi ko‘rgan tarbiyada bunday mulohaza bo‘lishi mumkin emas edi.
U kishidan boshqa odam bo‘lganida siyosat uchun, nohaqdan bo‘lsa ham ularning yonini olishi mumkin edi. Ammo hazrati Umar roziyallohu anhu bunday qilishlari mumkin emas edi. U kishi aybdor kim bo‘lishidan qat’i nazar, uning aybiga yarasha jazosini berish tarbiyasini olganlar. Va shunday qildilar ham.
«Hadis va hayot» kitobining 23-juzidan olindi