Sayt test holatida ishlamoqda!
22 Yanvar, 2025   |   22 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:20
Quyosh
07:43
Peshin
12:40
Asr
15:46
Shom
17:30
Xufton
18:47
Bismillah
22 Yanvar, 2025, 22 Rajab, 1446

Ramazon – taqvo oyi

6.05.2020   613   3 min.
Ramazon – taqvo oyi

Alloh taolo bandalariga buyurgan va ularni qaytargan amallarda insonlarning dunyo va oxiratdagi saodatli hayotlari kafolatlangan. Ana shunday ibodatlardan biri Ramazon oyida ro‘za tutish hisoblanadi. Ro‘za tutish orqali inson gunohlariga tavba qiladi va ibodat qilish barobarida jamiyatga ham o‘z hissasini qo‘shadi. Ro‘zaning bir qancha foydalari bor. Jumladan:

  1. Ro‘za tutish taqvoga vasila hisoblanadi. Chunki inson Alloh taoloning roziligiga erishishdan umid qilib va ro‘za tutmasa azobga qolishdan qo‘rqib kunduz kunlari halol bo‘lgan amallardan ham tiyiladi. Haloldan tiyilgan kishining haromdan saqlanishi esa turgan gap. Demak, ro‘za Alloh taolo harom qilgan amallardan saqlanishga sabab bo‘ladi. Alloh taolo: “Ey, imon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi, shoyad (u sababli) taqvoli bo‘lsangiz”, deb marhamat qiladi. “...taqvoli bo‘lsangiz”, iborasi ro‘za tutish hikmatini bayon qilish uchun keltirilgan sabab jumla hisoblanadi. Inson ro‘za tutish orqali gunohlardan saqlanadi. Shahvatini sindiradi va gunohga undovchi omillar zaiflashadi. Ro‘za taqvoga sabab bo‘ladigan eng katta omil hisoblanadi.
  2. Ro‘za tutish orqali shaytonni bo‘ysindiriladi. Shayton zalolat, ig‘vo va shahvatlarga chorlaydi. Inson yeyish va ichishni kamaytirish bilan shahvatlardan tiyiladi. Safiyya roziyallohu anho Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan qilgan rivoyatlarida: “Shayton insonning qon tomirida yuradi. Ochlik bilan uning yo‘llarini toraytiringlar”, deyilgan.
  3. Ro‘za inson tabiatini bo‘ysundiradi va shahvatini sindiradi. Insonning qorni to‘q bo‘lganida turli xil gunohlarni xohlaydi. Qorni och bo‘lganda esa nafsu havosi xohlagan narsalardan tiyiladi. Hadisda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: “Ey yigitlar jamoasi, sizlardan kim uylanishga qodir bo‘lsa uylansin. Zero u ko‘zni to‘suvchiroq va farjni saqlovchiroq. Kim unga qodir bo‘lmasa ro‘za tutsin. Chunki ro‘za uning uchun bichilishdir”, dedilar.
  4. Ro‘za tutish insonni kambag‘allarga mehribon va rahmli bo‘lishga undaydi. Chunki ro‘za tutgan inson bir kungina ochlik nimaligini his qilsa doim qorni och yuradiganlar haqida o‘ylaydigan bo‘ladi. Qalbi yumshaydi, faqir-miskinlarga ehson qiladi va ularga rahmli bo‘ladi. Bu bilan Alloh taolo tarafidan ham yuksak ajr-mukofotlarga erishadi.
  5. Ro‘za tutish orqali inson o‘ziga berilgan ne’matga shukr qilishni o‘rganadi. Ro‘za tutish sababli eng katta ne’matlar hisoblanadigan yeyish va ichishdan tiyilish yuzaga keladi. Ne’matlardan ma’lum muddat tiyilish ularning qadrini bilishga sabab bo‘ladi.

Xulosa o‘rnida aytganda, bandalar bu amalni ado qilish orqali taqvo va Alloh taolodan qo‘rqish darajasiga yetadi. Natijada Alloh ulardan rozi bo‘lgan va ular ham Allohdan rozi bo‘lgan insonlar jumlasidan bo‘ladilar. Ro‘za o‘z egasini eng yuqori darajalarga ko‘taradi. Rasululloh sallallohu alayhi vasallam ro‘za haqida: “Ro‘za saqlaguvchi”, deganlar. Ro‘za gunohlardan saqlaydi, oxirat azobidan saqlaydi, yeb-ichishda chegaradan chiqish oqibatida kelib chiqadigan turli kasalliklardan saqlaydi.

 

Manbalar asosida “Ko‘kaldosh” o‘rta maxsus islom bilim yurti mudarrisi

Oybek HOSHIMOV tayyorladi

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Zaynab binti Xuzayma onamiz roziyallohu anho

21.01.2025   1847   2 min.
Zaynab binti Xuzayma onamiz roziyallohu anho

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Zaynab binti Xuzayma onamiz roziyallohu anho Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan birga juda ham oz vaqt yashaganlari va erta vafot etib ketganlari tufayli u kishi haqidagi ma’lumotlar oz va bori ham har xilligini barcha tarixchilarimiz ta’kidlaydilar. Biz ham mazkur ma’lumotlardan xulosa chiqarib olishga harakat qilamiz.

Zaynab binti Xuzayma onamiz Makkai Mukarramada Muhammad sollallohu alayhi vasallamning payg‘ambar bo‘lishlaridan taxminan o‘n uch yil avval tavallud topganlar.

U kishining otalari Xuzayma ibn Horim ibn Abdulloh al-Hiloliy degan odam bo‘lgan, onalari Hind binti Avf ibn Horis ibn Hamota al-Humayriya bo‘lgan.

Zaynab binti Xuzayma onamiz voyaga yetgach, Abdulloh ibn Jahsh roziyallohu anhuga turmushga chiqqanlar.

Hijratga amr bo‘lganda Zaynab binti Xuzayma onamiz ham hijrat etib kelib, o‘z oilasi bilan Madinai Munavvarada istiqomat qila boshlaganlar.

Badr urushida Zaynab binti Xuzayma onamiz ham yaradorlarga qarashib, fidokorlik ko‘rsatganlar.

Hijriy uchinchi sanadagi Uhud urushida u kishining erlari vafot etdi. Shundan keyin Zaynab binti Xuzayma yolg‘iz qoldilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu ayolga rahmlari kelib, u kishining iddasi chiqqach, o‘zlariga xotin qilib oldilar. U zot Zaynab onamizning mahrlariga to‘rt yuz dirham berib, Oisha onamizning hujralari yoniga u kishi uchun hujra qurdilar. Shunday qilib, Zaynab onamiz mo‘minlarning onasi degan sharafga noil bo‘ldilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Zaynab onamizning sabrlari, jasoratlari, Allohning dini yo‘lidagi fidokorliklarini ana shunday taqdirladilar.

Zaynab onamizning laqablari Ummul Masokin (Miskinlarning onasi) edi. U kishi miskinlarga ko‘p yaxshilik qilganlari sababli mana shu laqabni olgan edilar.

Zaynab binti Xuzayma onamiz nubuvvat xonadonida bir necha oy yashaganlaridan keyin dorulbaqoga rihlat qildilar. Bu alamli hodisa hijriy to‘rtinchi sananing oxirgi choragida bo‘ldi. O‘shanda u kishining yoshlari o‘ttizda edi.

Zaynab binti Xuzayma onamiz roziyallohu anhoning janozalarini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o‘zlari o‘qidilar va Baqiy’ qabristoniga dafn qildilar.

Alloh taolo Zaynab binti Xuzayma onamiz roziyallohu anhodan rozi bo‘lsin!

«Hadis va hayot» kitobidan

Maqolalar