Ramazon oyi oylarning ichidagi eng ulug‘idir. Biz mo‘min-musulmonlar bu oyni boshqa oylardan ko‘ra ko‘proq yaxshi ko‘ramiz. Xo‘sh, nega shunday? Bunga quyidagi matnlarda javob berib o‘tamiz.
Ramazon Qur’on oyi!
Alloh taolo O‘zining so‘nggi Rasuli sollallohu alayhi vasallamga O‘zining oxirgi Kalomini shu oyda nozil qila boshlagan.
Alloh taolo Qur’on karimning Baqara surasining 185-oyatida “Ramazon oyidirki, bu oyda odamlar uchun hidoyat bo‘lib va hidoyat va furqon (haq bilan botilni ajratguvchi)ning ochiq oyatlari bo‘lib Qur’on nozil qilingan” degan.
Qur’on insoniyatga ikki dunyo saodat yo‘lini ko‘rsatib beruvchi Kitobdir. Biz baxt-saodatimiz garovi bo‘lgan bu Kitobning nozil etilgan mavsumini yaxshi ko‘rmasak, boshqa qaysi oyni, qaysi mavsumni yaxshi ko‘ramiz?!
Ramazon rahmat oyi!
Bu oyda Allohning rahmati boshqa oylardagidan ko‘ra ko‘proq yog‘iladi. Masjidlar, uylar, ko‘chalarni rahmat chulg‘ab oladi. Atrof boshqa oylardagidan ko‘ra o‘zgacha fayzli ko‘rinadi.
Ramazon savoblar ko‘paytirib beriladigan oy!
Bu oyda qilingan solih amallarning savobi boshqa oylardagidan ko‘ra ko‘paytirib beriladi. Rivoyatlarda kelishicha, bu oyda qilingan bir nafl amalga boshqa oylardagi farz amalning savobi, bu oyda qilingan bir farz amalga esa boshqa oylardagi yetmishta farz amalning savobi beriladi. Shuning uchun barcha musulmonlar bu oyda solih amal qilishga o‘zlarini uradilar. Ko‘plab savob olishning harakatida bo‘ladilar.
Ramazon mag‘firat oyi!
Alloh taolo bu oyda ko‘plab bandalarini mag‘firat qiladi. U Zotning mag‘firati kengdir.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ramazon ro‘zasini iymon bilan, savob umidida tutsa, uning oldingi (o‘tgan) gunohlari mag‘firat qilinadi” dedilar . Imom Buxoriy rivoyat qilganlar.
Ramazon do‘zaxdan qutulish oyi!
Alloh taolo bu oyda ko‘plab bandalarini do‘zaxdan ozod qilishi xabarlarda aytiladi. Shuning uchun bu oyda do‘zaxdan qutulishga sabab bo‘ladigan amallarni ko‘proq qilishimiz kerak.
Ramazon mehr-muruvvat, saxovat oyi!
Bu oyda barchamiz yon-atrofimizdagi insonlarga, yetimlar, bevalar, kambag‘allar, qarindoshlar, qo‘shnilarga tilimiz bilan ham, qo‘limiz bilan ham yaxshilik qilishga urinamiz. Ehson-sadaqlarimiz ko‘payadi. Zakot beramiz. Dindoshlarimizning ko‘nglini ko‘tarishga, Ramazonni xushkayfiyatda o‘tkazishlari uchun sharoit qilib berishga harakat qilamiz.
Ramazon solih amallar ko‘payadigan oy!
Bu oyda Qur’oni Karimni ko‘p tilovat qilamiz, Alloh taoloni zikr qilamiz, nafl ibodatlarni ko‘paytiramiz, tarovehlarda ishtirok etamiz, xatmi Qur’onga quloq tutamiz, olimlar, fozillarni ziyorat qilib, duosini olamiz, miskinlarga sadaqa beramiz, iftorliklar tashkil etamiz va hokazo. Savoblar ko‘paytirib beriladigan oyda solih amallar ham ko‘payadi.
Ramazon taqvo oyidir!
Alloh taolo bizga ro‘zani farz qilishining hikmatlaridan biri – bizda taqvoni shakllantirishdir. Ro‘za aynan taqvoni o‘rgatadigan, sabrni shakllantiradigan, qalbda mehrni uyg‘otadigan ibodatdir. Shuning uchun ham bu oyda ko‘p dindoshlarimiz o‘zlarini solih amallarga uradilar, boshqa oylardagidan ko‘ra taqvoliroq bo‘ladilar. Bularning barchasi Allohning fazli va ro‘zaning samarasidir.
Ramazon farishtalar nozil bo‘ladigan oydir!
Bu oyda rahmat farishtalari Allohning izni bilan Yerga tushadilar. Masjidlarga, Qur’on tilovat bo‘layotgan, zikr majlislari o‘tayotgan joylarga keladilar. Musulmonlar bilan bir safda turib ibodat qiladilar. Masjidlarda xatmi Qur’on paytida ko‘zlarga yosh kelishi o‘sha farishtalarning o‘sha musulmonning qalbini silashi sababidandir.
Ramazon qadr kechasi o‘rin olgan oydir!
Bu oyda bir kecha borki, u ming oydan yaxshiroq kechadir. Bu – qadr kechasidir. Bu kechada qilingan bir ibodatga boshqa ming oyda qilingan ibodatga beriladigan savobdan ham ko‘proq savob beriladi. Qur’oni Karim shu kechada nozil bo‘la boshlagan. Ulamolarimiz bu kechani Ramazonning oxirgi o‘n kunligining toq kunlaridan izlash kerakligini aytishgan.
Ramazon shaytonlar kishanlanadigan oydir!
Bu oyda shaytonlar kishanlanadi. Insonning solih amal qilishi oson bo‘ladi. Biz mo‘min-musulmonlar Ramazonda taqvo malakasini kuchaytirib, keyin butun yil davomida shu malakani ziyoda qilib borishga, amallarga g‘ayratli bo‘lishga intilishimiz lozim. Dushmanimizning kishanlab qo‘yilishi biz uchun katta imkoniyatdir. Tavba qilishga, ibodatni ko‘paytirishga, Allohga yaqin banda bo‘lib olishga imkoniyatdir.
Ramazon tavba oyidir!
Bu oyda gunohlarimizga ko‘proq tavba qilishimiz lozim. Zero, Alloh taolo mag‘firati kengdir. Ro‘zani ixlos bilan tutib, o‘tgan gunohlarimiz kechirilishiga erishishimiz bilan birga, o‘zimiz ham ko‘proq tavba va istig‘forda bardavom bo‘lishimiz darkor. “Astag‘firulloh al-Aziym” deb aytishni o‘zimiz uchun har kunlik vazifa qilib olishimiz kerak. Ayniqsa, saharlikka turgan paytlarimizda istig‘forga berilishimiz lozim. Chunki, Alloh taolo Qur’oni Karimda sahar paytida istig‘for aytuvchilarni maqtagan.
Ramazon go‘zal xulqlar bilan bezanish oyidir!
Hadislardan birida ro‘za tutgan odam yolg‘on gapirishdan va gunoh ish qilishdan timyilmasa, tutgan ro‘zasidan unga faqat ochlik va chanqoqlik qolishi aytilgan. Shuning uchun qornimizni taom va ichimlikdan, farjimizni shahvatdan tiyish bilan bir qatorda butun tana a’zolarimizni gunoh, harom ishlardan saqlab borimshimiz shart. Boshqacha aytganda, hamma a’zolarimiz ham ro‘za tutishi kerak. Shunda ro‘zadan ko‘zlangan ulkan foyda va samaralarga, behisob savoblarga erishamiz.
Ramazon duolar ijobat bo‘ladigan oy!
Bu oyda ko‘proq duo qilishimiz kerak. Ayniqsa, Qur’oni Karimni xatm qilganimizdan so‘ng duoga haris bo‘lishimiz kerak. Saharlikka turgan chog‘imizda, iftorlik asnosida ko‘proq duo qilishga intilishimiz ayni muddaodir.
Yuqoridagi va boshqa ko‘plab ishlar sababidan biz Ramazon oyini yaxshi ko‘ramiz, sog‘inamiz, kutamiz, bu oydan chiqsak, mahzun bo‘lamiz.
Alloh taolo barchamizga kirib kelayotgan Ramazon oyini muborak qilib, bu oyda ko‘p ibodat qilishimizni, gunohlari kechirilgan, duolari ijobat etilgan, martabasi ko‘tarilgan, Allohga qurbat hosil qilgan bandalardan bo‘lib chiqishimizni nasib etsin, omin!
O‘MI Matbuot xizmati
Diyorimizga ulug‘ ayyom kirib kelmoqda. Qutlug‘ Iydul Azho vatandoshlarimizni xayru saxovat, mehr-oqibat sari chorlaydi. Bu bayram chin ma’noda odamiylik ayyomi. Insonlarga mehr, o‘ksik ko‘ngillarga shodlik ulashish fursati.
Qalblari himmat va karam ne’matidan bobahra xalqimiz bu muazzam kunlarni boy bermaslik uchun fursatni g‘animat biladilar va savobdan bahramand bo‘lib qolishga harakat qiladilar.
Dinimiz ko‘rsatmalari, shariat hukmlarini ustivor tutgan qodir vatandoshlarimiz qurbonliklar qilib, Haqni rozi qilishga, haqdorlar ko‘nglini olishga intiladilar. Yaratganning rahmati yog‘ilib turgan damlarda duolar mustajob bo‘ladi. Alloh taolo o‘zining kalomida “Parvardigoringiz uchungina namoz o‘qing va qurbonlik qiling”, - deb marhamat qiladi.
Bu borada sarvari koinot sayyidimiz ibratlari o‘rinli. Oila a’zolarimizni yo‘qlash, qo‘shnilar holidan xabar olishda, miskinlarni sevintirish-u, xastalar ahvolidan ogoh bo‘lishda ularning hadisi muboraklari bizga nurli yo‘l, deymiz.
Amallar ko‘p. Ularga beriladigan savoblarning darajasi amalga qarab belgilanadi. Eng savobi ko‘p amal bu farz hisoblansa, boshqalarga yaxshilik ulashish undan keyingi o‘rinda turadigan ulug‘ ibodatdir!
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak hadislarida boshqalarga qilinadigan yaxshilikni farzdan keyingi o‘rinda turishini bayon qilib shunday dedilar: “Farzlarni ado qilishdan keyingi o‘rinda turadigan Allohga eng suyukli bo‘lgan amal bu musulmoning qalbiga xursandchilikni kiritishdir”.
Shuning uchun Shayx Abdulloh Hoshim rahmatullohi alayh qozilikdan kelgan maoshning teng yarmiga shirinlik sotib olib, o‘zlari bilan olib yurar va har doim uchratgan bolaga shirinlikdan berib, uni xursand qilar edilar.
Ulug‘ kunlarda turibmiz. Har damni g‘animat bilishlik, bir birimizga saxovatda ibrat bo‘lishimiz savobli amallar ekanini his qilmog‘imiz lozim. Bu kunda isrofgarchilikdan xoli dasturxonlar yozish, borimizni boshqalar bilan bo‘lishishga intilishimiz darkor. Xayrni, yaxshilikni gunohga almashtirib qo‘ymaslik uchun ham uyg‘oq ko‘ngil bo‘lish talab etiladi.
Bugun muazzam kunlar og‘ushidamiz, dedik. Vatandoshlarimiz ulug‘ safarlarni ixtiyor etganlar. Ayni fursatlarda hojilarimiz Mino, Arofat vodiylarida, Muzdalifada – duolar qabul bo‘ladigan makonlarda, zamonlarda ibodatlar qilib, elu yurtga tinchlik, osoyishtalik so‘ramoqdalar. Bu duolar barakotidan diyorimiz ahliga qancha yaxshiliklar yetishadi, inshaalloh. Ibodatlar huzurini totgan odamlarning qalbi salim, ehsonu, muruvvatda peshqadam bo‘lishlari bu eng katta yaxshilik aslida. Hojilarimiz safar odoblarini tushunib, ulug‘ dargohlardan nasibador bo‘lib qaytadilar. Diyorimizga qaytganlaridan so‘ng esa yoshlarimiz ma’naviyatiga kamarbasta bo‘ladigan, Haq va haqiqat yo‘lida sidqidil xizmat qiladigan xolis Haq xizmatchilariga aylanadilar, degan umidimiz bor. Bunday ulug‘ ziyoratlar insonni qaysi yoshda bo‘lmasin, ezguliklarga xayrixox qiladi. O‘zgalar qalbini tushunishga, vatan va xalq manfaati yo‘lida sa’y-harakatga chorlaydi.
Bu kunlarning Yaratgan dargohidagi o‘rni musharraf. Hayit kechalarida duolar qabul bo‘ladi. Qurbonlik go‘shtlaridan nasibador oilalarga xursandchilik kiradi. Bu ehsonlar ortida ham mehr-oqibat, o‘zaro bag‘rikenglik maqsadi mujassam. Biz bu makonda yasharkanmiz, turli millatlar vakillari yagona O‘zbekistonning fuqarolarimiz. O‘zaro tenglik, adolat hukm surgan yurtda birodarlik, yaxshi qo‘shnichilik an’analarini qadrlab yashamoqdamiz. Mahallalarda hamkorlik bilan obodlik sari yo‘l ochilyapti. Vatanimiz kundan- kunga farovon, xalqimiz turmushi chiroyli bo‘lib boryapti. Bu ne’matlarga shukrona qilish, to‘g‘ri yo‘lda sobitqadam bo‘lish ma’rifatimiz, ma’naviyatimiz kamolidan darak beradi.
Xalqimizga saodat va sano ayyomi – Qurbon hayiti muborak bo‘lsin! Barchamizni Yaratgan xayru xursandchiliklar ustida bardavom qilsin. Vatanimiz tinch, yurtdoshlarimizning oilalari farovon bo‘lsin.
Xolmurod MAMAJONOV,
Farg‘ona shahar “Ummul quro” masjidi imom-xatibi