Ramazon oyi oylarning ichidagi eng ulug‘idir. Biz mo‘min-musulmonlar bu oyni boshqa oylardan ko‘ra ko‘proq yaxshi ko‘ramiz. Xo‘sh, nega shunday? Bunga quyidagi matnlarda javob berib o‘tamiz.
Ramazon Qur’on oyi!
Alloh taolo O‘zining so‘nggi Rasuli sollallohu alayhi vasallamga O‘zining oxirgi Kalomini shu oyda nozil qila boshlagan.
Alloh taolo Qur’on karimning Baqara surasining 185-oyatida “Ramazon oyidirki, bu oyda odamlar uchun hidoyat bo‘lib va hidoyat va furqon (haq bilan botilni ajratguvchi)ning ochiq oyatlari bo‘lib Qur’on nozil qilingan” degan.
Qur’on insoniyatga ikki dunyo saodat yo‘lini ko‘rsatib beruvchi Kitobdir. Biz baxt-saodatimiz garovi bo‘lgan bu Kitobning nozil etilgan mavsumini yaxshi ko‘rmasak, boshqa qaysi oyni, qaysi mavsumni yaxshi ko‘ramiz?!
Ramazon rahmat oyi!
Bu oyda Allohning rahmati boshqa oylardagidan ko‘ra ko‘proq yog‘iladi. Masjidlar, uylar, ko‘chalarni rahmat chulg‘ab oladi. Atrof boshqa oylardagidan ko‘ra o‘zgacha fayzli ko‘rinadi.
Ramazon savoblar ko‘paytirib beriladigan oy!
Bu oyda qilingan solih amallarning savobi boshqa oylardagidan ko‘ra ko‘paytirib beriladi. Rivoyatlarda kelishicha, bu oyda qilingan bir nafl amalga boshqa oylardagi farz amalning savobi, bu oyda qilingan bir farz amalga esa boshqa oylardagi yetmishta farz amalning savobi beriladi. Shuning uchun barcha musulmonlar bu oyda solih amal qilishga o‘zlarini uradilar. Ko‘plab savob olishning harakatida bo‘ladilar.
Ramazon mag‘firat oyi!
Alloh taolo bu oyda ko‘plab bandalarini mag‘firat qiladi. U Zotning mag‘firati kengdir.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ramazon ro‘zasini iymon bilan, savob umidida tutsa, uning oldingi (o‘tgan) gunohlari mag‘firat qilinadi” dedilar . Imom Buxoriy rivoyat qilganlar.
Ramazon do‘zaxdan qutulish oyi!
Alloh taolo bu oyda ko‘plab bandalarini do‘zaxdan ozod qilishi xabarlarda aytiladi. Shuning uchun bu oyda do‘zaxdan qutulishga sabab bo‘ladigan amallarni ko‘proq qilishimiz kerak.
Ramazon mehr-muruvvat, saxovat oyi!
Bu oyda barchamiz yon-atrofimizdagi insonlarga, yetimlar, bevalar, kambag‘allar, qarindoshlar, qo‘shnilarga tilimiz bilan ham, qo‘limiz bilan ham yaxshilik qilishga urinamiz. Ehson-sadaqlarimiz ko‘payadi. Zakot beramiz. Dindoshlarimizning ko‘nglini ko‘tarishga, Ramazonni xushkayfiyatda o‘tkazishlari uchun sharoit qilib berishga harakat qilamiz.
Ramazon solih amallar ko‘payadigan oy!
Bu oyda Qur’oni Karimni ko‘p tilovat qilamiz, Alloh taoloni zikr qilamiz, nafl ibodatlarni ko‘paytiramiz, tarovehlarda ishtirok etamiz, xatmi Qur’onga quloq tutamiz, olimlar, fozillarni ziyorat qilib, duosini olamiz, miskinlarga sadaqa beramiz, iftorliklar tashkil etamiz va hokazo. Savoblar ko‘paytirib beriladigan oyda solih amallar ham ko‘payadi.
Ramazon taqvo oyidir!
Alloh taolo bizga ro‘zani farz qilishining hikmatlaridan biri – bizda taqvoni shakllantirishdir. Ro‘za aynan taqvoni o‘rgatadigan, sabrni shakllantiradigan, qalbda mehrni uyg‘otadigan ibodatdir. Shuning uchun ham bu oyda ko‘p dindoshlarimiz o‘zlarini solih amallarga uradilar, boshqa oylardagidan ko‘ra taqvoliroq bo‘ladilar. Bularning barchasi Allohning fazli va ro‘zaning samarasidir.
Ramazon farishtalar nozil bo‘ladigan oydir!
Bu oyda rahmat farishtalari Allohning izni bilan Yerga tushadilar. Masjidlarga, Qur’on tilovat bo‘layotgan, zikr majlislari o‘tayotgan joylarga keladilar. Musulmonlar bilan bir safda turib ibodat qiladilar. Masjidlarda xatmi Qur’on paytida ko‘zlarga yosh kelishi o‘sha farishtalarning o‘sha musulmonning qalbini silashi sababidandir.
Ramazon qadr kechasi o‘rin olgan oydir!
Bu oyda bir kecha borki, u ming oydan yaxshiroq kechadir. Bu – qadr kechasidir. Bu kechada qilingan bir ibodatga boshqa ming oyda qilingan ibodatga beriladigan savobdan ham ko‘proq savob beriladi. Qur’oni Karim shu kechada nozil bo‘la boshlagan. Ulamolarimiz bu kechani Ramazonning oxirgi o‘n kunligining toq kunlaridan izlash kerakligini aytishgan.
Ramazon shaytonlar kishanlanadigan oydir!
Bu oyda shaytonlar kishanlanadi. Insonning solih amal qilishi oson bo‘ladi. Biz mo‘min-musulmonlar Ramazonda taqvo malakasini kuchaytirib, keyin butun yil davomida shu malakani ziyoda qilib borishga, amallarga g‘ayratli bo‘lishga intilishimiz lozim. Dushmanimizning kishanlab qo‘yilishi biz uchun katta imkoniyatdir. Tavba qilishga, ibodatni ko‘paytirishga, Allohga yaqin banda bo‘lib olishga imkoniyatdir.
Ramazon tavba oyidir!
Bu oyda gunohlarimizga ko‘proq tavba qilishimiz lozim. Zero, Alloh taolo mag‘firati kengdir. Ro‘zani ixlos bilan tutib, o‘tgan gunohlarimiz kechirilishiga erishishimiz bilan birga, o‘zimiz ham ko‘proq tavba va istig‘forda bardavom bo‘lishimiz darkor. “Astag‘firulloh al-Aziym” deb aytishni o‘zimiz uchun har kunlik vazifa qilib olishimiz kerak. Ayniqsa, saharlikka turgan paytlarimizda istig‘forga berilishimiz lozim. Chunki, Alloh taolo Qur’oni Karimda sahar paytida istig‘for aytuvchilarni maqtagan.
Ramazon go‘zal xulqlar bilan bezanish oyidir!
Hadislardan birida ro‘za tutgan odam yolg‘on gapirishdan va gunoh ish qilishdan timyilmasa, tutgan ro‘zasidan unga faqat ochlik va chanqoqlik qolishi aytilgan. Shuning uchun qornimizni taom va ichimlikdan, farjimizni shahvatdan tiyish bilan bir qatorda butun tana a’zolarimizni gunoh, harom ishlardan saqlab borimshimiz shart. Boshqacha aytganda, hamma a’zolarimiz ham ro‘za tutishi kerak. Shunda ro‘zadan ko‘zlangan ulkan foyda va samaralarga, behisob savoblarga erishamiz.
Ramazon duolar ijobat bo‘ladigan oy!
Bu oyda ko‘proq duo qilishimiz kerak. Ayniqsa, Qur’oni Karimni xatm qilganimizdan so‘ng duoga haris bo‘lishimiz kerak. Saharlikka turgan chog‘imizda, iftorlik asnosida ko‘proq duo qilishga intilishimiz ayni muddaodir.
Yuqoridagi va boshqa ko‘plab ishlar sababidan biz Ramazon oyini yaxshi ko‘ramiz, sog‘inamiz, kutamiz, bu oydan chiqsak, mahzun bo‘lamiz.
Alloh taolo barchamizga kirib kelayotgan Ramazon oyini muborak qilib, bu oyda ko‘p ibodat qilishimizni, gunohlari kechirilgan, duolari ijobat etilgan, martabasi ko‘tarilgan, Allohga qurbat hosil qilgan bandalardan bo‘lib chiqishimizni nasib etsin, omin!
O‘MI Matbuot xizmati
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi