Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Yanvar, 2025   |   11 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:48
Peshin
12:36
Asr
15:33
Shom
17:17
Xufton
18:36
Bismillah
11 Yanvar, 2025, 11 Rajab, 1446

Samo va yer ahli uzra Ramazon

27.04.2020   1995   8 min.
Samo va yer ahli uzra Ramazon

Alhamdulillahi Robbil alamiyn, vassolatu vassalamu ’ala Nabiyyil amiyn va ala olihi va as'habihi ajma’iyn. Ammo ba’d. 

Ramazon oyi shunday oyki, uning istiqboliga chiqmoq uchun butun borliq: Samo o‘z ahli bilan, yer o‘z ahli bilan tayyorgarlik ko‘radi.

Samo va uning ahli Ramazon oyi istiqboliga  quyidagicha tayyorgarlik ko‘radi:

Birinchisi, Samo eshiklari Ramazon oyi kirishi bilan ochiladi va yopilmaydi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Qachonki, Ramazonning ilk kechasi kirsa, Osmon  eshiklari ochiladi va Ramazonning oxirgi tunigacha ulardan bitta ham eshik yopilmaydi”.

Ikkinchisi, Jannat eshiklari ochiladi, jahannam eshiklari yopiladi va shaytonlar kishanlanadi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: “Qachonki, Ramazon kelsa Jannat eshiklari ochib yuboriladi,  Do‘zax eshiklari yopib tashlanadi va shaytonlar zanjirband qilinadi”.

Uchinchisi, Jannat iymon va ro‘za ahli uchun ziynatlanib tayyorlanadi

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:

“Mening ummatimga Ramazonda mendan oldin biror ummatga berilmagan besh narsa berildi. Ulardan birida Jannatga: “Tayyorlan, mening bandalarim uchun bezangin, ular yaqindirlar, dunyo hayotidan toliqib kelib Mening huzurimda rohatlansinlar!”  deb amr qilinadi;

To‘rtinchisi, Ramazoning har tunida Samodan nido qiluvchi yer ahliga nido qiladi.  

Rasululloh sollallohu alayhi va sallam dedilar:

“Samodan bir nido qiluvchi yer ahliga  Ramazonning har tunida to tong otguniga qadar: “Ey yaxshilik talabgori, savob ishlarga kirish! Ey yomonlik talabgori, gunoh ishlardan tiyil!”, deb nido qilib turadi”.

Bu oyda istig‘for aytuvchi mag‘firat qilinadi, tavba qilguvchining tavbasi qabul qilinadi, duo qilguvchining duosi ijobat qilinadi, so‘raguvchining so‘ragani beriladi. 

Ya’ni Samo va ahli Samo Ramazon kelishiga barcha yaxshiliklar bilan tayyorgarlik ko‘radilar va uni kutib oladilar.

Yer va uning ahli uchun esa  Ramazon oyi quyidagi imkoniyatlar oyidir.

Salmon roziyallohu anhudan quyidagicha rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Sha’bonning oxirgi kuni bizga xutba qilib bunday dedilar: «Ey odamlar! Darhaqiqat, sizlarga buyuk bir oy soya solmoqda. Muborak oy. Unda ming oydan yaxshi bir kecha bor. Alloh uning ro‘zasini farz qildi, kechasini ibodat bilan o‘tkazishni ixtiyoriy – nafl qildi. Kim unda ixtiyoriy ravishda bir yaxshi ish qilsa, xuddi bir farzni ado etgandek bo‘ladi. Kim unda bir farzni ado etsa, xuddi yetmishta farzni bajargandek bo‘ladi. U sabr oyi, sabrning savobi esa jannatdir. U ko‘ngil ovlash oyidir. U mo‘minning rizqi ziyoda qilinadigan oydir. Kim bir ro‘zadorga iftorlik bersa, bu uning uchun bir qul ozod qilish va gunohlari uchun mag‘firat bo‘ladi», dedilar. Shunda: «Ey Allohning Rasuli! Hammamiz ham ro‘zadorga iftorlik qilib beradigan narsa topa olmaymiz-ku?», deyildi. U zot: «Bu savobni Alloh ro‘zadorga bir tatim sut yo xurmo yoki bir qultum suv bilan iftorlik qilib bergan kishiga ato etadi. Ammo kim ro‘zadorni to‘ydirsa, bu uning gunohlari uchun mag‘firat bo‘ladi va Alloh unga mening Havzimdan ichimlik ichiradi, u to jannatga kirgunicha chanqamaydi. Unga ro‘zadorning ajricha ajr bo‘ladi, u(ro‘zador)ning ajridan hech narsani kamaytirilmaydi. 

Ey birodar. Ro‘zaning samarasi – taqvodir. Alloh taolo marhamat qiladi:

 

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمْ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

 

«Ey iymon keltirganlar! Sizlardan oldingi (ummat)larga farz qilingani kabi sizlarga ham ro‘za tutish farz qilindi. Shoyad (u sababli) taqvoli bo‘lsangiz» (Baqara,183).

Bilingki, albatta, Ramazon oyi yangi hayot boshlash uchun  ulug‘ imkoniyatlar oyidir. Chunki kim bu oyni g‘animat bilib, mag‘firat so‘rasa mag‘ifirat  qilinadi, Alloh va Uning Rasuliga qurbat qilaman degan odam maqsadiga erishadi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan qilingan rivoyatda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunday degan ekanlar: “Kimki Ramazon ro‘zasini iymonu ixlos bilan tutsa, o‘tgan jami gunohlari mag‘firat qilinadi”.

Rasululloh sollallohu alayhi vasalam bunday deydilar: “Mening ummatimga Ramazonda mendan oldin biror ummatga berilmagan besh narsa berildi:

  1. Ramazon oyining birinchi tuni bo‘lganida Alloh bandalariga nazar soladi. Kimga Allohning nazari tushsa, u hech qachon azoblanmaydi;
  2. Ro‘zadorning og‘zidagi noxush hid Allohning huzurida mushki-anbar hididan ham yaxshiroq bo‘ladi;
  3. Farishtalar Alloh taolodan tunu kun bandalari uchun istig‘for so‘raydilar;
  4. Alloh taolo Jannatga: “Tayyorlan, mening bandalarim uchun bezangin, ular yaqindirlar, dunyo hayotidan toliqib kelib Mening huzurimda rohatlansinlar!” – deb amr qiladi;
  5. Ramazonning oxirgi kuni bo‘lganida esa ularning barcha gunohlari mag‘firat etiladi!”

Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: “Bu Laylatul-Qadr tunida bo‘ladimi?”  deb so‘radi. U zot alayhissalom: “Yo‘q, bu xuddi ishchilar ishini tugatganidan keyin ish haqi olishiga o‘xshaydi”,  dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).

Bu hali hammasi emas. Hali oldimizda ming oydan afzal kecha bo‘lmish Laylatul Qadr kechasi ham bor.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: «Kimki Laylatul Qadr kechasini iymon bilan va savob umidida bedor o‘tkazsa, uning barcha gunohlari kechiriladi», deganlar. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ro‘za qalqondir», deganlar. Chunki ro‘za o‘z sohibini shahvatdan. gunohdan to‘sadi. Unga zararli bo‘lgan narsalardan to‘sadi. Ro‘za – qalqondir, u o‘z sohibini do‘zax olovidan to‘sadi.

Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam shunday dedilar: “Ro‘za va Qur’on Qiyomat kuni banda uchun shafoatchi bo‘ladi. Ro‘za: “Ey Robbim, buni kunduzi taom va shahvatdan to‘sdim. Meni unga shafoatchi qilgin”, deydi. Qur’on: “Ey Robbim, buni tunda uyqudan to‘sdim. Meni unga shafoatchi qilgin”, deydi. Shunda ular shafoatchi bo‘lishadi

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Uch kishining duosi qaytarilmaydi: adolatli imom, ro‘zador to iftor qilgunicha va mazlumning duosi” .

Abu Hurayra roziyallohu anhu rivoyat qilgan muttafaqun alayh hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday dedilar: «Alloh taolo aytadiki: Odam bolasining hamma amali o‘zi uchun faqatgina ro‘zasi Myen uchun va Myen uning mukofotini beraman. Ro‘za qalqondir, agar birortangiz ro‘zador bo‘lsa, yomon gaplarni gapirmasin va so‘kinmasin. Agar birortasi so‘ksa yoki urushmoqchi bo‘lsa men ro‘zadorman desin. Jonim qo‘lida bo‘lgan zotga qasamki, ro‘zadorning ro‘zasi sababli og‘zidan keladigan noxush hid Allohning oldida miskdan ham xushbo‘yroqdir. Ro‘zadorning ikkita xursandchiligi bor: Iftor qilganda xursand bo‘ladi va Robbisiga yo‘liqqanda ro‘zasi borligidan xursand bo‘ladi», dedilar.

Aziz birodar! Albatta, bu oy ibodat oyidir.

«Nabiy sollallohu alayhi vasallam minbarga chiqayotib «Omiyn», «Omiyn», «Omiyn» dedilar. U zotga:

«Ey Allohning Rasuli! Nega bundoq dedingiz?» deyildi.

«Jabroil menga: «Ota-onasini yoki ikkisidan birini topib, jannatga kirmagan bandaning burni yerga ishqalansin», dedi. Men: «Omiyn», dedim.

Keyin u: Ramazonga yetisha turib, mag‘firat qilinmay qolgan bandaning burni yerga ishqalansin», dedi. Men: «Omiyn», dedim.

So‘ngra u: «Huzurida siz zikr qilinganingizda, sizga salovat aytmagan bandaning burni yerga ishqalansin», dedi. Men: «Omiyn», dedim» dedilar».

Shunday ekan bu oyni g‘animat bilaylik. Bu oydan onadan tug‘ilgandek gunohlardan mag‘firat holda chiqaylik. Omiyn. 

Abdumannon USMONOV,

"Hasanboy" jome masjidi imom xatibi

Ramazon-2020
Boshqa maqolalar

Boshingizga tushgan g‘am-tashvishlardan qanday xulosa chiqardingiz?

9.01.2025   4911   4 min.
Boshingizga tushgan g‘am-tashvishlardan qanday xulosa chiqardingiz?

Bir o‘tirib, yashab o‘tgan shuncha yillik hayotimizda boshdan kechirgan g‘am-g‘ussalarimiz haqida fikr yuritib ko‘rsak, qayg‘ular ikki xil ekanini ko‘ramiz:

Birinchisio‘sha paytda ko‘zimizga katta ko‘rinib, hatto yig‘lashimizga sabab bo‘lgan qayg‘ularimiz. Lekin vaqt o‘tishi bilan ular aslida oddiy narsa ekani, yig‘lashga arzimasligi ma’lum bo‘ladi. Ba’zan o‘sha kunlarni eslaganimizda kulgimiz kelib, «Shu arzimas narsa uchun ham siqilib, yig‘lab yurgan ekanmanmi? U paytlarda ancha yosh bo‘lgan ekanmiz-da», deb qo‘yamiz.

Ikkinchisihaqiqatdan ham katta musibatlar. Ba’zilari hayotimizni zir titratgan. Bu qayg‘ular ham o‘tib ketadi, lekin o‘chmaydigan iz qoldirib ketadi. Bu izlar uzoq yillargacha qalbga og‘riq berib turaveradi. Bu qayg‘ular ba’zan to‘xtab, ba’zan harakatga kelib, yangilanib turadigan vulqonga o‘xshaydi. Bunday g‘am-qayg‘ularning yaxshi tarafi shundaki, ular hayotda ham, oxiratda ham yaxshiliklarning ko‘payishiga sabab bo‘ladi. Ular qalbimizda o‘chmas iz qoldirsa, har eslaganda ko‘zlarimizda yosh qalqisa, eng asosiysi – o‘shanda duoga qo‘l ochib, sabr bilan turib bera olsak, ko‘p-ko‘p yaxshiliklarga, ajr-savoblarga ega bo‘lamiz. G‘am-qayg‘u yangilanishi bilan yaxshiliklar ham yangilanib boraveradi.

G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.

Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).

Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.

Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».

Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.

Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.

Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev 
tarjimasi.