Butun dunyoga katta tashvish bo‘lib turgan koronavirus kasalligi pandemiyasi davrida qator xorijiy mamlakatlar, xususan, arab-musulmon mamlakatlarida Ramazon oyi ibodatlarini qanday o‘tkazilishi bilan bog‘liq masalalar, fatvolar va bayonotlarni o‘rganishni davom ettirmoqdamiz.
O‘tgan kuni Saudiya Arabistoni Podshohligidagi Ulamolar Kengashi Bosh kotibiyati ham o‘zining bayonotini e’lon qildi. Bayonot Saudianews.ru internet nashrida e’lon qilindi. Xabarda jumladan quyidagi masalalar bayon etilgan:
Saudiya Arabistoni Podshohligidagi Ulamolar Kengashi Bosh kotibiyati barcha musulmonlar ibodatlarining barcha shakllarini bajarishda ehtiyot choralariga qat’iy rioya qilgan holda Ramazon oyini o‘tkazishni tavsiya etdi.
Ulamolar Kengashi Bosh kotibiyati tavba-tazarru bilan Allohga qaytish va Alloh taoloning amrlariga itoat qilishni qat’iy niyat qilgan holda barcha musulmonlarning muborak Ramazon oyini o‘tkazishlarini tavsiya qildi.
Bosh kotibiyat bu masala bo‘yicha bayonot tarqatdi. Unda mo‘min-musulmonlar uchun ro‘zaning fazilati va buyukligi va buning savobi zikr qilindi. Shuningdek bu muqaddas oyda ham musulmonlar xayrli ishlarni ado etishga da’vat etildi.
Koronavirus pandemiyasining bugungi ahvolini hisobga olgan holda, Bosh kotibiyat musulmonlarni o‘zlari yashayotgan mamlakatlardagi vakolatli organlar tomonidan chiqarilgan ehtiyot choralariga qat’iy rioya qilishga undamoqda. Zero, Islom inson qalbi va insoniy ehtiyojlarini saqlab qolish uchun chaqirilgan.
Har bir musulmon bilsinki, Islom shariatida ehtiyot va oldini olish choralarini ko‘rish tamoyili joriy etilgan. Bunga Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyat qilgan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Agar bir joyda vabo tarqalganini eshitsangiz, u yerga bormanglar. Agar o‘zingiz turgan joyga vabo kelsa, u yerdan chiqib ketmanglar!” degan so‘zlari, shuningdek bir qator boshqa matnlar dalil bo‘la oladi.
Islom dini qoidalari hamda tibbiy xulosalar asosida Saudiya Arabistoni Podshohligidagi Ulamolar Kengashi Bosh kotibiyati barcha musulmonlarga quyidagilarni tavsiya qiladi:
Mazkur tavsiyalarga amal qilishda har bir mo‘min-musulmon mamlakat va xalq manfaatlari haqida qayg‘uradigan boshqalar uchun yaxshi o‘rnak bo‘lishi va shu bilan birga dinning tartib-qoidalariga amal qilayotganligini anglashi lozimdir.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Sobit ibn Ibrohim tahorat ola turib ariqda oqib kelayotgan bir olmaga ko‘zi tushadi va olmani olib yeydi. Olmaning yarmini yeb bo‘lganida, uning haqqi haqida o‘ylab qoladi. Shu xayolda Sobit ibn Ibrohim ariq chetidan yurib olma oqib chiqqan bog‘ga kiradi va bog‘ egasiga:
– Yeb qo‘ygan yarimta olmam uchun haqqingizni halol eting. Qolgan yarmi mana, oling, – deydi.
– Mayli, haqqimni halol etaman, faqat bir shartim bor, – deydi bog‘ egasi yigitning halol, taqvoli ekanini anglab.
– Shartingizni ayting, – deydi Sobit ibn Ibrohim.
Shunda bog‘ egasi:
– Bir qizim bor, uni nikohingga olasan. Lekin rozi bo‘lishingdan avval uning holatidan seni ogoh etishim lozim. Qizimning ko‘zi ojiz, hech narsani ko‘rmaydi, soqov – gapirmaydi va yana qulog‘i eshitmaydi – kar, qimirlamaydi – shol, – deydi.
Bog‘ egasining gaplarini eshitgan Sobit ibn Ibrohim lol bo‘lib qoladi. Yeb qo‘ygan yarimta olmaning haqqidan qo‘rqib, qizga uylanishga rozi bo‘ladi va:
– Mayli, taklifingizni qabul qildim, zora shu bilan Allohning roziligiga erishsam, – deydi.
Ota qiziga oq fotiha beradi. To‘y-tomoshalar o‘tgach, Sobit ibn Ibrohim salom berganicha qizning yoniga kiradi. Qiz salomga alik qaytargancha qo‘li ko‘ksida qulluq qiladi.
Yigit bo‘layotgan ishlardan hayratlanadi: “Bu juda g‘alati-ku, soqov emas ekan-da, salomimga javob berdi. Tik turibdi, demak shol ham emas. Qo‘li ko‘ksida, bundan chiqdi ko‘zlari ham ko‘radi”.
Yigit shoshgancha tashqariga chiqadi va qizning otasiga: “Bu menga va’da qilingan qiz emas-ku, ko‘r, soqov, kar va shol deganingizning boisi ne?!” – deydi.
“Nega endi?” – izoh beradi qizning otasi: “Bu o‘sha qiz. Ko‘zi ojiz deganim – uning ko‘zlari Alloh harom qilgan narsaga boqmagan, qulog‘ining karligi – Alloh harom qilgan narsalarga quloq tutmagan, soqovligi ham rost, chunki tili Allohning zikrigagina aylangan, sholligi – yomon ishga yurmagan”.
Sobit ibn Ibrohim birovning haqqidan qo‘rqqanligi evaziga oliy mukofotga erishadi. Vaqt o‘tishi bilan uning ayoli yer yuzini ilm va fiqhga to‘ldirajak bir zotga, buyuk Imom Abu Hanifaga homilador bo‘ladi.