Avval xabar berganimizdek, bugun Toshkent shahri Olmazor tumanida joylashgan “Islomobod” jome masjidining yangi binosiga ilk g‘isht qo‘yish marosimi bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari ishtirok etib, bir guruh ulamolar, yoshi ulug‘ otaxonlar bilan birgalikda masjid poydevoriga tamal toshini qo‘yib berdilar.
Tadbir davomida muftiy hazratlari ommaviy axborot vositalari, marosim ishtirokchilariga yurtimizda bo‘layotgan xayrli o‘zgarishlar, dinimizda obodlik va pokizalikka bo‘lgan e’tibor haqida so‘zlab, jumladan bunday dedilar: “Alloh taolo yurtimizga bergan tinchlik-hotirjamlik ne’mati tufayli barcha sohalarda bo‘lgani singari diniy sohada ham katta o‘zgarishlar bo‘lmoqda. Alhamdulillah, yurtimizdagi qaysi joyga bormaylik, masjidlarimiz mo‘min-musulmonlarimiz bilan obod. Mamlakatimizga kelgan xorijlik mehmonlar masjid va ziyoratgohlar obodligi, ularda yaratilgan sharoitlarni ko‘rib qoyil qolishmoqda. Bunday imkoniyatlar, albatta, ko‘p joylarda yo‘q. Yaqinda yurtimizda bo‘lib qaytgan Misr Bosh imomi, Al-Azhar majmuasi rahbari shayx Ahmad Muhammad Toyyib hazratlari yurtimizda bo‘layotgan islohotlarga tahsin aytib, Alloh taolo ato etgan bu ne’matlarga ko‘p shukr qilish kerakligini aytdilar.
Mo‘min-musulmonlar dinimizning har bir ko‘rsatmalariga amal qilishi lozim. Shunda ikki dunyo yaxshiligiga ega bo‘ladilar. Dinimiz nazokat, tozalik, poklik ustiga qo‘rilgan. Paygambar sollalloxu alayxi vasallam: «Poklik iymonning yarmidir...», – deganlar (Imom Muslim, Imom Nasaiy, Imom Termiziylar rivoyati).
Demak, mo‘min-musulmonlar kundalik turmush tarzida ozodalikka katta e’tibor berishi, jumladan, masjidlarni obod va pok holatda saqlashi lozim ekan. Shuningdek, uyimiz, mahallamizni ozoda tutsak, dinimizga muvofiq ish tutgan bo‘lamiz”.
Tadbir davomida masjid qurilishiga homiylik qilayotgan, o‘z hissasini qo‘shayotganlarga minnatdorchilik bildirdilar, yig‘ilganlar bilan yurtimiz tinchligi, xalqimiz farovonligini, el-yurtimizni turli ofat va kasalliklardan asrashini so‘rab xayrli duolar qildilar.
Masjid loyihasi milliy obidalarimizdan andoza olgan holda to‘g‘ri to‘rtburchak shaklida qurilmoqda, – deydi “Mamur Project” korxonasi rahbari Is'hoqjon Ahmedov. – Masjid ikki qavat va yerto‘ladan iborat bo‘lib, bir vaqtning o‘zida ko‘p odamni sig‘diradi. Boshqa masjidlardan farqli ravishda balandligi 54 metrli to‘rt minorali va 4 gumbazli bo‘ladi. Uning yonida katta avtoturargoh qad rostlaydi. Qurilish uchun ketadigan barcha mahsulotlar o‘zimida ishlab chiqarilgan, chetdan olib kelishga xojat yo‘q.
Ushbu masjidni mo‘min-musulmonlarga har tomonlama qulay qilib qurish maqsadida Yurtimizdagi ko‘plab masjidlar holatini o‘rgandik, – deydi “Islomobod” masjidi qurishi boshlig‘i Muhammadjon Umarov. – Jumladan, masjidga namozxonlar sig‘imini ko‘paytirish, kirish eshiklarida tirbandlikning oldini olish, tahoratxonalarda navbat kutish muammolarni bartaraf etish uchun masjidni keng, eshiklari ko‘p, xonaqoh va yerto‘lalarni balandroq qilib qurmoqdamiz. Shuningdek, xavfsizlik jihatlariga alohida e’tibor berdik.
Bu yilgi masjid tomini yopib olishni rejalashtirganmiz. Masjid 8 ming nafar namozxonga mo‘ljallanmoqda. Namozxonlar xonaqoh, yerto‘la va balkonda ibodatlarini ado etishlari mumkin. Ayollar uchun alohida namozxona va tahoratxona bo‘ladi. Qurilishni 2021 yil oxiriga qadar bitirishni rejalashtirganmiz, deydi “Ehson” firmasi vakili Abdusalom Abdiqodirov.
Alloh taolo ushbu masjid qurilishini xayrli va barakali qilsin, unga hissa qo‘shayotganlarga ajru savobini ko‘paytirib bersin, yurtimiz yana ko‘plab masjidlar qurilishini nasib aylasin.
Bahriddin XUSHBOQOV,
O‘MI Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
1. Ali ibn Hasan ibn Abu Iso Hiloliy (yoshlari imom Muslimdan katta)
2. Muhammad ibn Abdulvahhob Farro (shayxlaridan). Ammo Farrodan «Sahih»larida hadis rivoyat qilmaganlar.
3. Husayn ibn Muhammad Qabboniy
4. Abu Bakr Muhammad ibn Nazr ibn Salama Jorudiy
5. Ali ibn Husayn ibn Junayd Roziy
6. Solih ibn Muhammad Jazara
7. Abu Iso Termiziy («Jome’i Termiziy»da)
8. Ahmad ibn Muborak Mustamliy
9. Qozi Abdulloh ibn Yahyo Saraxsiy
10. Abu Sa’id Hotim ibn Ahmad ibn Mahmud Kindiy Buxoriy
11. Ibrohim ibn Is'hoq Sayrafiy
12. Saboqdosh do‘stlari Ibrohim ibn Abu Tolib
13. Ibrohim ibn Muhammad ibn Hamza
14. Faqih Ibrohim ibn Muhammad ibn Sufyon («Sahihi Muslim»ning roviylaridan)
15. Abu Amr Ahmad ibn Nasr Xaffof
16. Zakariyo ibn Dovud Xaffof
17. Abdulloh ibn Ahmad ibn Abdusalom Xaffof
18. Hofiz Abu Ali Abdulloh ibn Mahammad ibn Ali Balxiy
19. Abdurrahmon ibn Abu Hotim
20. Ali ibn Ismoil Saffor
21. Abu Homid Ahmad ibn Hamdun A’mashiy
22. Abu Homid Ahmad ibn Muhammad ibn Sharqiy
23. Abu Homid Ahmad ibn Ali ibn Hasnavayh Muqriy (zaif roviylardan)
24. Hofiz Ahmad ibn Salama
25. Sa’id ibn Amr Barza’iy
26. Abu Muhammad Abdulloh ibn Muhammad ibn Sharqiy
27. Fazl ibn Muhammad Balxiy
28. Abu Bakr ibn Xuzayma
29. Abul Abbos Sarroj
30. Muhammad ibn Abd ibn Humayd
31. Muhammad ibn Maxlad Attor
32. Makkiy ibn Abdon
33. Yahyo ibn Muhammad ibn So’id
34. Hofiz Abu Avona
35. Hofiz Nasr ibn Ahmad ibn Nasr.
Abu Amr Mustamliy aytganlar: «Bizga Is'hoq Kavsaj 251 yilda hadis yozdirdilar. Muslim tanlab yozardilar, men esa aytganlarini yozardim va davom etaverishlarini so‘rardim. Shunda Is'hoq Kavsaj Muslimga: «Siz musulmonlar orasida ekansiz, yaxshilik doim biz bilan birga», – dedilar».
Termiziy «Jome’»larida imom Muslimdan bittagina hadis rivoyat qilganlar («Ramazon boshlanishini bilish uchun sha’bonda oyni kuzatinglar»).[1]
Abul Qosim ibn Asokirga Abu Nasr Yunortiy shunday deganlar: «Menga Solih ibn Abu Solih daraxt po‘stlog‘iga yozilgan bir varaqni berdilar. Unda imom Muslim dastxatlari bilan Valid ibn Muslimdan eshitib yozib olgan hadislar bitilgan ekan».
Bu sanadi uzilgan, ishonchiz ma’lumot.
Ahmad ibn Salama aytganlar: «Abu Zur’a va Abu Hotimning sahih hadislarni bilishda imom Muslimni zamonalarining shayxlaridan ustun qo‘yishlarini ko‘rdim. Husayn ibn Mansurdan eshitishimcha, u kishi Is'hoq ibn Rohavayhning imom Muslim to‘g‘rilarida gapira turib, forscha bir so‘z aytganlarini eshitganlar. Uning ma’nosi – shu qadar ulug‘ inson bo‘lar ekan-da?!».
Ahmad ibn Salama aytganlar: «Muslim bir ilm majlisiga taklif etildilar. Unda bu kishi bilmaydigan bir hadis zikr qilindi. Uylariga borib, chiroqni yoqdilar-da, oila ahliga: «Huzurimga hech kim kirmasin», – dedilar. Bir payt: «Bizga bir savat xurmo hadya qilindi», – deyishdi. «Olib kiringlar», – dedilar. Xurmoni kiritishdi. Tong otguncha undan bitta-bittadan olib, o‘sha hadisni qidirishga tushdilar. Xurmo ham tugadi, hadis ham topildi».
Bu voqeani Abu Abdulloh Hokim ham rivoyat qilib: «Ishonchli do‘stlarimizdan birining aytishicha, o‘shandan keyin imom Muslim vafot etibdilar», – deganlar.
«Mashhur daholar siyrati» kitobidan
[1] 687-hadis.