Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Yanvar, 2025   |   17 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:40
Shom
17:24
Xufton
18:42
Bismillah
17 Yanvar, 2025, 17 Rajab, 1446

Misr bosh imomi Shayx Ahmad Toyyib: Bizning ruhimiz Makkai Madinaga intilsa, aqlimiz Samarqandga oshiqadi!

3.03.2020   2011   2 min.
Misr bosh imomi Shayx Ahmad Toyyib: Bizning ruhimiz Makkai Madinaga intilsa, aqlimiz Samarqandga oshiqadi!

Misr bosh imomi, Shayx Ahmad Toyyib hazratlari boshchiligidagi delegatsiya Samarqand shahridagi “Chokardiza” qabristonida joylashgan ulug‘ alloma Imom Moturidiy maqbarasini muftiy Usmonxon Alimov hazratlari hamrohligida ziyorat qildilar. Tashrif chog‘ida Shayx Ahmad Toyyib hazratlari ushbu olimga yuksak ehtiromini ko‘rsatib shunday dedi:

– Bizning ruhimiz Makkai Madinaga intilsa, aqlimiz Samarqandga oshiqadi. Chunki Samarqand ilm-ma’rifat markazi hisoblanadi. Men bu muborak go‘shani ziyorat qilar ekanman, imom Moturidiyga ehtirom sifatida qad rostlagan maqbara va atrofidagi obodonchilikni ko‘rib, juda xursand bo‘ldim. Kelajakda bu yurtda yotgan boshqa olimlarni ham e’zozlab, ularga alohida maqbaralar qurilishi haqidagi Samarqand viloyati hokimining so‘zlari meni juda ham quvontirdi. Olimlarga bo‘lgan bunday e’tibor – O‘zbekiston zaminiga, albatta, qut-baraka va fayz olib keladi.

 

 

Shundan so‘ng mehmonlar Imom Buxoriy majmuasi ziyoratgohiga tashrif buyurdilar. Mehmonlarga muhtaram Prezidentimiz tashabbuslari bilan Imom Buxoriy hazratlarining islom olamidagi o‘rni va nufuziga mos ravishda majmuaning yangidan barpo etilishi rejalashtirilayotgani haqida ma’lumot berildi. Shayx Ahmad Toyyib ushbu tashabbus allomaga nisbatan ko‘rsatilgan munosib va ulug‘vor qadam ekanini mamnuniyat bilan e’tirof etdi.

So‘ng martabali mehmonlar Samarqand shahrida bunyod etilgan Hadis ilmi maktabida bo‘lib, talabalarning dars mashg‘ulotlari jarayonlari bilan yaqindan tanishdilar. Shayx Ahmad Toyyib tashrifi chog‘ida ushbu ta’lim dargohida tahsil olayotgan talabalardan kelajakda buyuk olimlar va ulug‘ ulamolar yetishib chiqishiga umid bildirib, O‘zbekiston rahbari tomonidan taqdim etilgan ushbu maskan mazkur maqsadni amalga oshirish uchun juda yaxshi imkoniyat ekanini alohida qayd etdi.

O‘z navbatida, ushbu maktabda dars berayotgan misrlik malakali ustozlarga o‘zlarining bor ilm-ma’rifatlarini ushbu ta’lim dargohidagi talabalarga o‘rgatib, ulug‘ olimlarning yetishib chiqishida o‘z hissalarini qo‘shishlarini ta’kidladi.

Tashrif chog‘ida mehmonlar Hadis ilmi maktabida yaratilgan shart-sharoitlar, o‘quv xonalari, axborot resurs markazi va sport bilan shug‘ullanish uchun hozirlangan imkoniyatlar bilan yaqindan tanishdilar. Talabalar ilm olishlari, mazkur yo‘nalishda olim bo‘lib yetishishlari uchun barcha qulayliklarni hozirlab bergan Davlat Rahbarining ezgu sa’y-harakatlari, albatta, yaqin kelajakda o‘z samarasini berishiga ishonch bildirdi.

Misr bosh imomi, Shayx Ahmad Toyyib hazratlarining yurtimizga tashrif davom etadi.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Hukm chiqarishda hadisning ahamiyati

16.01.2025   1839   2 min.
Hukm chiqarishda hadisning ahamiyati

Hazrat Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Qur’oni karimning sharhlovchisi sifatida hukm chiqarish vakolatiga ega edilar. Shunga binoan hadis hukm chiqarish bo‘yicha ikki asosiy sohani qamrab oladi.
Birinchi soha: Qur’oni karimda zikr etilgan hukmlarni yoritib berish.
Ikkinchi soha: Qur’oni karimda  ko‘rsatilmagan masalalarni hukm shaklida belgilash.
Birinchi sohada hadis Qur’oni karim oyatlarini tafsir qiladi. Umumiy ma’noga ega bo‘lganini xoslashtiradi, ya’ni unga xususiy ma’no beradi, mutloq, ya’ni, qayd va shartsiz oyatlarni qaydlaydi. 
Shu o‘rinda ba’zi bir misollar keltirib o‘tamiz. Qur’oni karimda “Namoz o‘qinglar” deb amr qilingan. Lekin namozlarning soni, sifati, rak’atlarining soni Payg‘ambarimiz alayxissalom tomonidan belgilangan va amalda ko‘rsatib berilgan. Bu esa mujmal iborani izohlash misoli.
Umumiy mazmunni xos qilish uchun misol. Qur’oni karimda meros tizimi umumiy ma’noda kelgan. Ya’ni meros qoldirish va meros olish huquqi berilgan. Lekin Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam meros olish uchun din birligi, qotil bo‘lmaslik va qul bo‘lmaslikni shart qilib qo‘yib uni xoslashtirganlar. Masalan, o‘z otasini o‘ldirgan yoki nohaq yo‘l bilan uning o‘limiga sabab bo‘lgan farzand otasidan meros olish xuquqidan mahrum bo‘ladi.
Ikkinchi soha bo‘yicha hadisga tegishli masalalar. Zarurat chog‘ida Qur’oni karimda aytilmagan biron bir yangi hukmni hadis hukm qilib belgilab beradi. Bu o‘rinda ayrim hukmlar Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan maxfiy vahiy yoki ilhom orqali sodir bo‘lgan va ba’zilari u zotning ijtihodlari va shaxsiy fikrlaridan kelib chiqqan. Albatta, Payg‘ambarimiz alayhissalom ijtihod qilishda ham islom ruhi va falsafasini nazarda tutar edilar.
Bu o‘rinda ko‘p misollar berish mumkin. Masalan, momoga merosdan oltidan bir hissa berish, nikoh bitimining to‘g‘ri bo‘lishi uchun guvohlar shartligi, badan a’zolari xun bahosini belgilash kabi hukmlar kiradi.
Islom shariatida hadislarning o‘rni ahamiyatli ekani ko‘rinib turibdi. Hukmlar faqatgina Qur’oni karimning o‘zidan olinmaydi. Qur’oni karimda kelgan ko‘pgina hukmlar tafsilotini bilish uchun hadislar muhim ahamiyat kasb etadi. Balki shar’iy hukmlarning bir qanchasi hadislar orqali kelib chiqqan ekan.     

Oybek Hoshimov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.