Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyun, 2025   |   28 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:05
Quyosh
04:51
Peshin
12:31
Asr
17:41
Shom
20:03
Xufton
21:42
Bismillah
24 Iyun, 2025, 28 Zulhijja, 1446

Oila mustahkamligida erning o‘rni va vazifalari

10.02.2020   5907   3 min.
Oila mustahkamligida erning o‘rni va vazifalari

Oila insonning dunyodagi saodatini ta’minlovchi qo‘rg‘ondir. Dinimizda er-xotin o‘rtasida o‘ziga xos qonun-qoidalari joriy qilingan. Agar mazkur qoidalarga er-xotin amal qilib oldidagi burch va majburiyatlarini to‘la-to‘kis ado etishsa, bunday oila baxtli bo‘ladi. Oila halol-pok, tinch bo‘lsa, jamiyat mustahkam va turmush farovon bo‘ladi.

Oilada erkak kishining ma’suliyati alohida qayd etilgan. Ayoliga nisbatan Alloh taolo erkakning jismoniy va ruhiy jihatlari bilan oilada rahbar bo‘lishga mos qilib yaratgan. Alloh taolo erkak kishiga oiladek muqaddas dargohga rahbar bo‘lish vazifasini yuklab Qur’oni karimda shunday marhamat qilgan:

“Erkaklar xotinlar ustidan (oila boshlig‘i sifatida doimiy) qoim turuvchilardir. Sabab – Alloh ularni ayrimlari (erkaklar)ni ayrimlari (ayollar)dan (ba’zi xususiyatlarda) ortiq qilgani va (erkaklar o‘z oilasiga) o‘z mol-mulklaridan sarf qilib turishlaridir” (Niso surasi, 34-oyat).

“Erning ayoli oldidagi vazifasi yeganida uni ham yedirishi, kiyinganida kiyintirmog‘i, yuziga urmaslik, qabih so‘zlar bilan haqorat qilmaslik, arazlashganda uydan chiqmagan holda faqat o‘rnini boshqa qilib yotmoqlik”, deyilgan hadisi sharifda.

Erkak kishining eng katta burchi o‘z qaramog‘idagilarning o‘zgalarga qaram bo‘lib qolishiga yo‘l qo‘ymaslikdir. Darxaqiqat, erkakning zimmasiga ahli ayol nafaqasi farzdir.

Ming afsuslar bo‘lsinki, hozirgi kunda ba’zi bir oila boshliqlari ayni shu masalada o‘z vazifalarini unutib qo‘ymoqdalar, ba’zi erkaklar o‘z jufti halollariga ayollar sha’niga mos kelmaydigan yo‘llar bilan pul topib kelish uchun ko‘cha-kuyga chiqarib, hatto madikorlikga borishlikka majbur qilayotganligi sezilib qolmoqdi. Bu esa er o‘z vazifasini ado etolmaganidan bo‘lib, oqibatda oilani buzilishiga sabab bo‘lmoqda

Bir kuni Hazrati Umar roziyallohu anhu huzurlariga bir ayol erini yetaklab kelib erini ko‘rsatib: “Ey amirul-mo‘miniyn! Bu kishi mening erim bo‘ladi, turmush qurganimizga uch oy bo‘ldi, man harchang totuv yashashga ko‘p harakat qildim, lekin erimni rag‘bati bo‘lmadi, vazifalarini bajarmayapti, men bu er bilan ajrashaman” - dedi.

Hazrati Umar eridan so‘radilar: “Sen nima deysan?”  Er: “Meni hech qanday shikoyatim yo‘q, lekin ajrashmayman”, - dedi. Hazrati Umar roziyallohu anhu erning kiyim–boshi, rangu ro‘yiga qarab sababini tushindilar va ayolga: “Sen hozir uyingga ketgin va bir ozdan keyin kelgin, ungacha biz ering bilan suhbatlashib olamiz”, -  dedilar.

Ayol ketgandan keyin Hazrati Umar roziyallohu anhu bu odamni hammomga olib borib yuvintirish, toza kiyimlarni kiygizishni buyurdilar. Erni yuvintirishib, toza ko‘ylaklarni kiyintirib qo‘yishdi. Bu orada ayol kirib keldi, erining pokizaligini va toza liboslarni ustida ko‘rib ajrashish ahdini ham unitib, erini olib uyga ketdi. Shunda Hazrati Umar roziyallohu anhu odamlarga: “Ayolingiz sizlarni chiroyli kutib olishni sevganingiz kabi ayollaringiz ham sizlarni toza va pokiza yurishingizni hohlaydi”, - dedilar.

Darhaqiqat, Islom dini ayoliga nisbatan yaxshi munosabatda bo‘lgan erkaklarni eng yaxshi insonlar qatoriga qo‘shadi. Bu haqda Rasulluloh sollallohu alayhi vasallam shunday marhamat qiladilar:

“Sizlarning ichingizdagi eng yaxshingiz o‘z ahli ayoliga nisbatan yaxshi munosabatda bo‘lganidir. Men esa o‘z ahlimga sizlardan ko‘ra yaxshiroq munosabatdaman” (Imom Termiziy rivoyati).

Alloh taolo yurtimizni obod qilib, oilalarimizni mustahkam va aziz farzandlarimizni ota-onasiga rahmat keltiradigan, elu yurtga manfaatli insonlar bo‘lishlarini nasib aylasin!

Behzod YUNUSOV,
Qo‘shtepa tumani “Hazrati Mavlono Lutfullo” masjidi imom-xatibi

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

O‘kinmang! Alloh doimo esingizda, tilingizda bo‘lsin!

23.06.2025   1362   2 min.
O‘kinmang! Alloh doimo esingizda, tilingizda bo‘lsin!

"...Ogoh bo‘ling, Allohni eslash bilan qalblar orom oladi" (Ra’d surasi, 28-oyat).

"Bas, Meni yod etingiz, (Men ham) sizlarni yod etaman..." (Baqara surasi, 152-oyat).

"...Allohni ko‘p eslovchi erkaklar va (Allohni ko‘p) eslovchi ayollar - ular uchun Alloh mag‘firat va ulug‘ mukofotni (ya’ni jannatni) tayyorlab qo‘ygandir" (Ahzob surasi, 35-oyat).

"...Ey imon keltirganlar! Alloh doim yodingizda bo‘lsin" (Ahzob surasi, 41-oyat).

"Ey imon keltirganlar! Na mol-dunyolaringiz va na farzandlaringiz sizlarni Allohning zikridan (Unga ibodat qilishdan) chalg‘itib qo‘ymasin!.." (Munofiqun surasi, 9-oyat).

"Biron narsa haqida: "Men, albatta, ertaga shuni qiluvchiman", deya ko‘rmang! Illo, "Inshaalloh (Alloh xohlasa)" (deng. Bu so‘zni) unutgan vaqtingizda (yodingizga kelishi bilan) Robbingizni zikr qiling (ya’ni, "inshaalloh", deng) va: "Shoyad, Robbim meni bundan ham yaqinroq To‘g‘ri yo‘lga hidoyat etsa", deng!" (Kahf surasi, 23-24-oyatlar).

"...(Tongda uyqudan) turgan paytingizda, Robbingizga hamd bilan tasbeh ayting! Shuningdek, tundan (ma’lum vaqt ajratib) va yulduzlar yuz o‘girgach (botgan, saharda) ham, Unga tasbeh ayting!" (Tur surasi, 48-49-oyatlar).

"Ey imon keltirganlar! Biron to‘daga to‘qnash kelsangiz, sabot (va matonat) bilan turingiz va Allohni ko‘p yod etingiz, shoyad (shunda) najot topsangiz!" (Anfol surasi, 45-oyat).

Sahih hadisda aytiladi: "Parvardigorini eslovchi bilan eslamaydigan odamning o‘xshashi huddi tirik bilan o‘lik kabidir".

Rasululloh sollallohu alayhi vassalam: "Yolg‘iz holda qolganlar o‘zib ketdilar", dedilar. Sahobalar: "Ular kimlar, ey Allohning elchisi", deb so‘rashdi. Shunda u zot: "Allohni ko‘p eslaydigan erkaklar va ko‘p eslamaydigan ayollardir", deb javob berdilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalariga: "Sizlarga amallardan eng afzalining xabarini beraymi? Bu amal Rabbingiz oldida eng pok, sizlar uchun oltin-kumushni infoq qilishdan ham yaxshiroq, dushmanga, yo‘liqib, g‘azot qilishdan ham afzalroqdir", dedilar. Sahobalar: "Ha, ayting, yo Allohning elchisi", deyishdi. U zot: "Bu (amal) Allohni eslashdir", deb javob berdilar.

Yana bir hadisda: "Bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelib: "Yo Allohning elchisi, Islom buyurgan amallar menga ko‘plik qilmoqda. Yoshim ham ulg‘ayib qoldi. Shuning uchun men mahkam ushlashim kerak bo‘lgan amalni ayting", dedi. Shunda u zot alayhissalom: "Tiling doim Allohning zikri bilan nam bo‘lsin", dedilar.

"O‘kinma" kitobidan