Sayt test holatida ishlamoqda!
02 Yanvar, 2025   |   3 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:32
Asr
15:24
Shom
17:08
Xufton
18:28
Bismillah
02 Yanvar, 2025, 3 Rajab, 1446

Selfichilarga!

4.02.2020   2769   3 min.
Selfichilarga!

U qilayotgan ba’zi ishlarini xalq bilan bo‘lishgisi kelardi.

Oilasi davrasida o‘tirganda, farzandlarining kundaliklarida qanday baholari borligini hammaga e’lon qilgisi kelardi.

Ulfatlari bilan oshxona, kafelarda o‘tirganda, qanday taom yeb o‘tirgani, salatlari nimalardan iboratligi, salqin ichimliklari nimaligini hammaga bildirgisi, ko‘rsatgisi kelardi.

Ko‘chada yurganda ham o‘zi guvohi bo‘lgan biror voqeani o‘zi tahlil qilib, xulosa chiqarib qo‘yavermasdan, tarmoqqa yozib, undan tashqari o‘sha voqeada ishtirok etganlarning rasmlarini ham postiga qo‘shib joylardi. Rasmni tarqatishni egalaridan so‘rash kerakligi, umuman, ular bilan bog‘liq hodisani barchaga yoyishni so‘rab ko‘rish kerakmi-yo‘qmi, o‘ylab o‘tirmasdi.

Og‘aynilari bilan dam olishga qorli tog‘larga borar ekan, iloji bo‘lsa har bir bosgan qadamini turli tomonlardan suratga tushirib, tarmoqqa joylashga,  umrida “qor ko‘rmagan sahroi kabirliklar”ga qalin qorni g‘irchillatib bosib yurganini ko‘rsatgisi kelardi.

U qorli tog‘ bag‘rida o‘zini goh mutafakkirdek tutib, ibratli postlar yozar, goh bo‘ydoqqa aylanib, sevgi haqida she’rlar “bitardi”.

Dengiz bo‘yiga o‘xshash joylarda o‘tirgancha, “sevgi bobida omadi kelmagan oshiqdek” xayollarga berilar, iztiroblarini bayon etib, o‘z rasmini qo‘shib postlar qoldirardi.

Ba’zan shaharning allaqaysi burchagida joylashgan kafeda kim bilandir “qimmat” qahva ichib o‘tirganini va bu paytda ham o‘zini Istanbuldagi Bosfor bo‘g‘ozi sohilida o‘tirgandek his qilayotganini bildirishga urinardi.

Safarga ketayotganini, aeroport terminali derazasidan tashqariga nigoh tashlab turganini, vatani sog‘inchi uni qiynayotganini sezdirishga urinib post qo‘yar, postning ustida esa o‘zi turgan joy nomini kiritib qo‘yardi.

Uyida chiroq o‘chsa, qora rasmning ustiga “21-asr” deb yozib, tarmoqqa joylar, chiroq yonsa, ba’zan “Chiroq yondi” deb post qo‘yar, ba’zida esa chiroq yonganini aytmay qo‘ya qolardi.

Aytyapmanku, u qilayotgan ishlarining ba’zilarini xalq bilan bo‘lishgisi, xalqqa ilingisi kelardi.

Birodar, kitob o‘qiyotganingiz, Masjidga kirayotganingiz rasmini qo‘ysangiz, agar qalbingizda riyo qilishni ko‘zlamagan bo‘lsangiz, bu ikki turdagi rasmingiz boshqalarga ibrat bo‘ladi deb umid qilamiz. Ammo boshqa yumushlarni rasmga olib tarmoqqa joylayverish masalasini o‘ylab ko‘rarsiz.

Axir siz qahva ichish, toqqa borish, ulfatlar bilan osh yeyish va hokazo ishlarni xalq uchun emas, o‘zingiz uchun qilasiz-ku! Qolaversa, bunday ishlar maqtanchoqlikka aylanib ketishi xafvi bor.

Har birimiz vaqtimiz, umrimiz, pullarimizni nimalarga sarf etayotganimiz, ilmlarimizga qanchalik amal qilayotganimizga e’tibor beraylik!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytganlar: «Banda qiyomat kuni to‘rt narsa haqida so‘ralmasidan turib oyog‘i o‘rnidan jilmaydi: umrini nimaga sarf qilgani, ilmiga qanday amal qilgani, mol-dunyosini qayerdan topgani va uni nimaga xarajat qilgani, jismini nima uchun fido etgani».

Alloh taolo barchamizni O‘zining hidoyatidan ayirmasin va xotimamizni chiroyli qilgin!

 

Nozimjon Hoshimjon

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ilm-fan va olimlar shahri

27.12.2024   11473   3 min.
Ilm-fan va olimlar shahri

Dunyo ilm-fan rivojida Islom ma’rifati va madaniyatining o‘rni beqiyosdir. Ko‘plab allomalar va ulamolarning ma’naviy-ilmiy asarlari o‘z davridan hozirgi vaqtgacha ahamiyatini yo‘qotmasdan ilm-fan taraqqiyotiga muhim manba sifatida e’tirof etib kelinmoqda. Umumjahon e’zozlagan olimlar va ulamolar Bog‘dod, Damashq, Samarkand, Buxoro, Granada va Tripoli kabi shaharlarda yashab ijod qilganlar. Ular: Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Dorimiy, Imom Moturidiy, Mahmud Zamahshariy kabi ulamolar dinimiz rivojiga hissa qo‘shgan. Abbosiylar davridan boshlab Tripoli shahri mana bir necha asrdirki ilm-fan markazi bo‘lib qolmoqda. Fotimiylar davrida esa Tripoli shahri poytaxt bo‘ldi. Halifa Ibn Ammor Tripolini ilm markaziga aylantirdi va o‘z davrining eng yirik kutubxonalaridan biri ochildi. Manbalarga ko‘ra unda yuz ming jild kitob mavjud edi. Uning davrida olimlar, ulamolar va yozuvchilar ulug‘langan. Ularga g‘amxo‘rlik qilingan va alohida halifa e’tirofida bo‘lishgan.
 

Hozirgi kunda ham Tripolida nufuzli xalqaro tashkilotlar, universitetlar, kutubxonalar va ilmiy tadqiqot markazlari faoliyat yuritib kelmoqda. Shahar ulamolar, olimlar, tadqiqotchilar va talabalar bilan gavjum. Poytaxtning o‘zida 100 dan ko‘p nufuzli universitetlar mavjud. Tripoli universiteti esa o‘zida ham diniy va dunyoviy ilmlarni jamlagani bilan boshqa universitetlardan ajralib turadi. Ushbu dargoh “200 nufuzli Islom universitetlari” ro‘yxatiga kiritilgan. Tripoli universiteti 1957 yilda tashkil etilgan bo‘lib, hozirgi kunda 70 000 dan ortiq talabalar bu dargohda ta’lim olib kelishmoqda. U turli yo‘nalishdagi 20 ta kollejni birlashtiradi. Islomshunoslik, Ilohiyat, Fiqh, Huquqshunoslik, Tibbiyot, Xorijiy tillar va Iqtisodiyot kabi fakultetlardan tashkil topgan. Tripoli universiteti dinimiz qadriyatlari doirasida rivojlanishni va ilmiy tadqiqotlarni qo‘llovchi ta’lim muassasasidir. Universitetning maqsadi talabalarga Islom dini va axkomlari asosida ilmiy va axloqiy ta’lim berish va turli dunyoviy bilimlarni o‘rgatishdir. Tripoli universitetining o‘ziga hos jixati shundaki har bir talaba moliyaviy savodxonlik va tadbirkorlikni o‘rganishi shart. Tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi talabalar universitet tomonidan rag‘batlantiriladi.


Islomshunoslik yo‘nalishi talabalari o‘quv dasturi davomida Quroni karimni to‘liq yod olishi, shariat asoslarini o‘rganishi, Islom tarixi, Hadis ilmi, Meros taqsimoti, og‘zaki va yozma nutq san’ati kabi fanlarni o‘zlashtirishi talab qilinadi. Islomning sof fitratini namoyish etish, ilm olish va uni ulashish ushbu yo‘nalish fakultetining maqsadidir. Adashgan oqimlar va ekstremistik qarashdagi guruhlarni Quron va hadis orqali ezgu yo‘lga chorlash ularning vazifasidir.


Tripoli universitetida 3450 ta ilmiy nashr faoliyat ko‘rsatadi. Ularda talabalarning ilmiy ishlari, amaliyot va tadqiqotlar natijalari keltirilgan. Misol tariqasida, “Islom ta’limini o‘rganishda Qur’oni Karimning ta’siri”, Ahmad Abdul Salam Abu Moziriqning “Irshod al-Hiron” kitobi haqida, Shayx Abu Abdulloh Muhammad bin Ali al-Xorubiyning “Riyod al-Azhar” va “Sirlar xazinasi”ning lingvistik talqini kabi ilmiy izlanishlar va maqolalar nashrlar orqali keng ommaga berib boriladi.


Shohruh UBAYDULLOH