Umar roziyallohu anhu keksayib qolganlarida “Ey Alloh, Yo‘lingda shahid bo‘lish va Rasulingning shaharlarida vafot etishni nasib etgin!” deb duo qilardilar. U kishi bir kuni odamlarga xutba qila turib, bir tush ko‘rganlarini, unda bir xo‘roz o‘zlarini bir yoki ikki marta cho‘qiganini, o‘zlarining ajallari yaqinlashib qolganini sezayotganlarini aytadilar. Shunda odamlar u kishidan o‘rnilariga xalifa bo‘lish uchun nomzodni aytishlarini so‘radilar. U zot sho‘ro majlisi qilmoqchi ekanlarini, bu majlisda Nabiy sollallohu alayhi vasallam rozi bo‘lgan sahobalaridan olti nafarlari bo‘lmish Usmon ibn Affon, Ali ibn Abu Tolib, Talha ibn Ubaydulloh, Zubayr ibn Avvom, Abdurahmon ibn Avf, Sa’d ibn Abu Vaqqos roziyallohu anhumning ishtirok etishlarini bayon qiladilar.

Umar ibn Xattob roziyallohu anhu yaqin orada fath etilgan shaharlardan keluvchi balog‘atga yetgan yigitlarni Madinaga kiritmaslikka qaror chiqargan edilar. Iroq voliysi bo‘lib turgan Mug‘iyra ibn Shu’ba roziyallohu anhu mo‘minlar amiridan iroqlik bir yigitni Madinaga kirishiga ruxsat so‘radilar. U yigit temirchi va duradgor edi. Madina ahliga foydasi tegar degan o‘yda edilar. U yigitning ismi Feruz bo‘lib, Abu Lu’lu’a kunyasi bilan atalar, o‘zi asli majusiy edi. Shu bois zohirida musulmon bo‘lib ko‘rinib, nifoqni ichida saqlardi. Hazrati Umar roziyallohu anhu uning kelishiga rozi bo‘ldilar.

Bir kuni Umar roziyallohu anhu tegirmon yasayotgan o‘sha Abu Lu’lu’aning yonidan o‘tayotganlarida yigit u kishiga tegirmon yasab bermoqchiligini aytadi. Oradan ma’lum vaqt o‘tgach, Umar roziyallohu anhu uni huzurlariga chaqirtirib, “Sen menga havoda aylanadigan tegirmon yasab beraman deb aytmaganmiding?!” deydilar. Bu gapga javoban Abu La’lu’a “Ey mo‘minlarning amiri, men sizga shunday bir tegirmon yasab berayki, odamlar uni mashriqu mag‘ribda gapirib yursinlar” deydi. Bu gapni eshitgan Umar roziyallohu anhu uning maqsadini anglaydilar va sahobai kiromlarga “Bu bola menga tahdid qilmoqda” deydilar.

Kunlarning birida Umar roziyallohu anhu bomdod namoziga imomlikka o‘tib, Allohu akbar deb quloq qoqqanlarida safda turgan majusiy oldinga o‘tdi-da, ichida berkitib turgan xanjari bilan mo‘minlar amirini tanalariga bir necha marta zarba berdi. Umar roziyallohu anhu Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhuni oldinga o‘tqazib, o‘zlari qon ko‘p yo‘qotganlari sababli hushlaridan ketadilar. Namozni o‘qib bo‘lgan sahobai kiromlar u kishini uylariga ko‘tarib boradilar. Uylarida o‘zlariga kelgan ulug‘ xalifa yonlarida o‘tirgan sahobalardan “Namozni o‘qib bo‘ldinglarmi?” deb so‘raydilar. Ular “Ha” deyishgach, suv keltirishni buyuradilar. Suv kelgach, tahorat olib o‘zlari namozlarini o‘qib, yakuniga yetkazib qo‘yadilar. Tanalaridan esa qon to‘xtovsiz oqib turardi.

Namozdan so‘ng o‘zlariga kim xanjar urganini so‘raydilar. Qotilning ismini eshitgach, musulmon bo‘lmagan kimsa u kishiga xanjar urgani uchun Alloh taologa hamd aytdilar. Keyin Umar roziyallohu anhu Oisha onamiz roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallam va Abu bakr roziyallohu anhuning yonlariga dafn etilishga ruxsat so‘rab o‘g‘illarini yuboradilar. Onamiz ruxsat beradilar, bundan Umar roziyallohu anhu shodlanadilar. Oradan ko‘p o‘tmay ulug‘ xalifa o‘sha jarohat sababli vafot etadilar va janozalari o‘qilgach, Nabiy sollallohu alayhi vasallamning yonlariga dafn etiladilar. Qabrga o‘g‘illari Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu, Usmon ibn Affon roziyallohu anhu va Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu tushadilar. Bu voqea hijriy 23 sanada, milodiy 644 yilda sodir bo‘lib, o‘shanda ulug‘ xalifaning yoshlari 63 da edi.

Alloh taolo hazrati Umarning duolarini ijobat etib, u kishiga Madini Munavvarada shahidlik maqomini nasib etdi.

Ushbu rasmda sariq chiziq bilan belgilangan joy Umar roziyallohu anhuning mehroblari o‘rni bo‘lib, xuddi shu yerda u kishiga xanjar urilgan edi.

Alloh taolo barcha sahobalardan, jumladan, Umar ibn Xattobdan rozi bo‘lsin!

Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi