Vatan! Vatanni onaga qiyoslashadi. Vatanga bo‘lgan muhabbat..., vatan sog‘inchi..., vatan mehri..., vatan orzusi..., vatanga bo‘lgan sadoqat..., vatanga bo‘lgan “rashk”..., vatan armoni..., vatan himoyasi... – bu tushunchalarning barchasi “ona” degan so‘z bilan tenglikdagi ifodalanishidir. Bu ikki so‘z o‘rtasidagi yaqinlik bamisoli ajratib bo‘lmaydigan qalb va yurakni ifodalash kabidir. Tug‘iladigan har bir go‘dakning kindik qoni to‘kilgan maskani, sog‘inch va mehr taftini his qila oladigan, bag‘rida erkin o‘nib-o‘sib, kamol topadigan va bir dunyo orzular qurshovida ulg‘ayadigan, himoyasi ostida armondan holi, ba’zan erkalanib, rashki keladigan darajadagi qizg‘anish hissini hosil qiladigan barcha tuyg‘ularni – onaga ham, Vatanga ham qiyoslash mumkin. Aslida onasi hayot insonlarning “Ona” so‘ziga beradigan izohidan ko‘ra, boshi bir marta silanmagan, qalbi uning muloyim mehrini tuymagan, muhabbatini his qilmagan, bir marta bo‘lsa ham, “ona” degan so‘zni aytishni istagan, onasi borlarga havas bilan qaraydigan insonlar qalbidan chiqadigan fig‘onlarida ko‘rinadi. “Vatan” degan tushunchaga ham shunday fikr bera olamiz.   

           Ulug‘ allomaning shunday fikrlarini o‘qishimiz mumkin: “O Vatan, sen har kimni qul qil, qaro qil, lekin eshiklarda sig‘indi qilma. Mayli, shohman deganni taxtingga ko‘tarma, lekin muhojirlikni, musofirlikni, undagi purtanali o‘rmonlarda cho‘kkan ko‘ngillarni ko‘tar... Ko‘ngil! Senda yashovchan bo‘l, umrzoq bo‘l... Agar seni toptasalar, vayron aylasalar chidagil ko‘ngil, chunki sening poyingda beminnat tuproq – Vatan bor...” Har qanday shoir-she’r, bayt, g‘azal, bitiklar bitsin, bastakor o‘z musiqasida kuylasin, yozuvchi qalamidagi siyohlarini to‘ksin, ammo qalbi Vatan sog‘inchini tuymagan, erki va ozodligini orzu qilgan insonlarning unsiz faryodi kabi ifodalash mushkuldir. Yuqoridagi misralar oddiy va soddagina tilda ifodalangan bo‘lsada, ammo uning tub zamirida umri qullikda o‘tgan, oilasi va farzandlarini qullikdan qutqarish, vatanini erki va ozodligi uchun, millatdoshlarining toptalgan qadrini ko‘tarish umidida jonlarini ayamay fido qilgan yuksak va jasorat qalb sohiblarining to‘kilgan qonlari evaziga bugun o‘z uyi va makoniga ega bo‘lgan insonlarning ana shunday osoyishta hayot kechirayotganliklari buning yaqqol namunasidir. Alhamdulillah, bugungi kunimizda ham issiqqina uylaridan, yashayotgan makonlaridan o‘z ota-onalari va qarindosh-urug‘laridan yiroqda bo‘lib, vatanining bir qarich tuprog‘ini sog‘inib, xalqining tinch va osoyishta hayotlarini davomiyligini ta’minlab, issiqni issiq demay, sovuqning qahraton kunlariga bardosh qilib, o‘z jonini xavf-xatarga qo‘yib, vatanimizning chegara sarhadlarida tunni-tun demasdan xizmat qilayotgan vatandoshlarimiz sergak tortib turganliklari sabab, beshikda yotgan go‘daklarimiz tinchgina orom olishi, farzandlarimizning erkinlikda ta’lim olayotganliklari, har-birimiz sevgan ishimiz va mashg‘ulotlarimiz bilan shug‘ullanib turishimiz buning yaqqol isbotidir. 

           Aslida, vatan mehrini, uni sog‘inchini tuyishimiz uchun yiroqlardan turib his qilishimiz shart emas... Go‘zal go‘shamizning azim tog‘laridan bo‘lmish Hazrati Sulton tog‘ining 2400 metr balandligidan turib, zamin uzra boqqaningizda, tabiatining naqadar go‘zalligini ko‘rib, musaffo, toza havosini tuyganingizda, beixtiyor qalbingizda vatanga nisbatan muhabbat va sog‘inch hissi paydo bo‘ladi. Har qanday inson tepalikdan pastga qaraganda, adirlar uzra ochilib turgan qip-qizil alvon lolalarni ko‘rib, ana o‘sha vatandoshlarimizning erk va ozodlik yo‘lida to‘kilgan qonlarini to‘p-to‘p bo‘lib ochilgan lolaqizg‘aldoqlarning ranglarida ko‘rsalar ajabmas...   

           Allohim barchamizni qalblarimizni yashab turgan ona vatanimiz hamda bir havodan nafas olib turgan vatandoshlarimizga nisbatan e’tiborli va muhabbatli qildirib qo‘ysin, yomon nazar bilan qaragan kimsalarning yovuz niyatidan omonda saqlashini O‘zidan so‘raymiz. Vatanimiz tinchligi va osoyishtaligi bardavom bo‘lsin. Adolatli va odilona siyosat boshi bo‘lmish – yurtboshimiz, yurtimizni yuksak ma’naviyatli millat darajasiga ko‘tarib, yosh avlodlariga qilib berayotgan ko‘plab imkoniyatlari negizida, kelajak avlodlarining vatan oldidagi cheksiz xizmatlari evaziga uning ravnaqini oshirish va boshqa mamlakatlardan ajralib turishini ta’minlashdagi ishonchlarini oqlash har bir qalbida vataniga, yurtiga, millatiga nisbatan muhabbati bo‘lgan yoshlarimizga nasib qilsin.                                                                                              

Nilufar Berdiyeva       

“Xoja Buxoriy” o‘rta maxsus islom 

bilim yurti o‘quv-uslubiy bo‘lim boshlig‘i