Inson bu dunyoga nega kelganligini, o‘zining kimligini bilishi darkor. Bilganidan so‘ng shunga ko‘ra harakat qilishi kerak. Dunyoda nima uchun yashayotganini anglagan va shu ma’rifati asosida hayot kechirayotgan kishi oqildir.
Ma’lumki, Alloh taolo bizni O‘ziga ibodat qilishimiz uchun yaratgan. Xo‘sh, ibodat nima? Ibodat — Alloh taologa bo‘ysunib, U Zotning roziligini ko‘zlab qilinadigan amallardir.
Har bir ishimizni shariatga mos qilib, Alloh taoloning amriga, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga muvofiq olib borsak, har bir ishimiz ibodatga aylanadi, savob o‘rniga o‘tadi.
Buning uchun ikki asosiy shartga amal qilmoq zarur:
Har bir ish Qur’on yoki sunnatga muvofiq bo‘lmog‘i lozim.
Har bir ishni qilish yoki tark etishda Alloh taoloning roziligini istash kerak. Shunda har bir ishimiz ibodatga aylanadi. Demak, niyatni yaxshilash lozim.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
«Albatta, har bir ish niyatga bog‘liq, har bir kishi nimani niyat qilsa, o‘shanga yetadi...» deganlarini eshitdim». Ikki Shayx rivoyat qilishgan.
Agar niyat yaxshi bo‘lsayu ammo amal shariatda man etilgan ish bo‘lsa, buni qilish mumkin emas.
Misol uchun bir kishi masjid qurilishiga pul bermoqchi. Bu niyat yaxshi. Lekin pulni o‘g‘rilik, sudxo‘rlik, poraxo‘rlik kabi harom yo‘l bilan topyapti. Demak, bu pulni masjid qurilishiga berish joiz emas. Agar amal shariatda buyurilgan ish bo‘lsayu biroq niyat yaxshi bo‘lmasa, bu ham to‘g‘rimas.
Masalan namoz o‘qiyotgan kishining niyati Alloh taoloning roziligiga erishish bo‘lmay, qaysidir insonga yoqish uchun bo‘lsa, bu riyo bo‘lib, namozning barcha savobini yo‘qqa chiqaradi.
Savdogar tijorat qilayotganda musulmonlarga manfaat yetkazish, zimmasidagi vojib amal bo‘lmish o‘z oilasining nafaqasini qilishni niyat qilsa, qilayotgan tijoratidan savob oladi.
Kishi sunnatga ergashish, ummatning sonini ko‘paytirish, iffatni saqlash, zinodan uzoq bo‘lish, shahvatlarini halol yo‘l bilan qondirish maqsadida uylansa, shu nikohi uchun ham savob oladi. Hatto juftu haloli bilan yaqinlik qilsa ham savobga erishadi.
Abu Zarr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Bir guruh kishilar: «Yo Rasululloh, boylar ajru savobni olib qo‘ydilar, chunki bizga o‘xshab namoz o‘qishadi, ro‘za tutishadi va yana ustiga ortiqcha molu dunyolaridan sadaqa qiladilar», – deyishdi. Ul zot:
«Alloh taolo sizlarga ham sadaqa qiladigan narsalarni berib qo‘ymaganmi? Har bir tasbih sadaqa, har bir takbir ham sadaqa, har bir tahlil ham sadaqa, amru ma’ruf ham sadaqa, nahyu munkar ham sadaqa va har biringizning shahvatingizda ham sadaqa bor», – dedilar. Shunda odamlar: «Birontamiz shahvatimizni qondirsak ham ajr oladimi?» – deb so‘radilar. Rasululloh alayhissalom: «Aytinglar-chi, shu ishni haromdan bajarsa, unga gunoh bo‘larmidi? Xuddi shuningdek, haloldan bajarsa, unga ajr bo‘ladi», – dedilar». Muslim rivoyat qilgan.
Uyquga yotayotgan kishi tahajjudga turish, shuning uchun quvvat to‘plashni niyat qilib yotsa, shu uyqusi uchun ajr oladi. Shuningdek, yotayotganda yotish oldidan aytiladigan zikr va duolarni o‘qib, sunnatga muvofiq o‘ng tomoni bilan yotib, o‘ng kaftini o‘ng yuzi ostiga qo‘yib yotsa, buning uchun ham ajrga erishadi.
Shu bois qilayotgan ishlarimizdan savobni qo‘lga kiritishni istasak, amalimiz shariatga muvofiq bo‘lishi bilan birga unda niyatni ham chiroyli qilib olishimiz lozim.
Alloh taolo barchamizni ibodatga muhabbatli, gunohlardan nafratlanuvchi bandalaridan qilsin!
Islom.uz ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Iymon 
Namoz 
Ro'za 
Zakot 
Haj 
Qur'on 
Islom saboqlari 
Aloqa 
