Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Avgust, 2025   |   16 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:57
Quyosh
05:27
Peshin
12:33
Asr
17:25
Shom
19:33
Xufton
20:56
Bismillah
10 Avgust, 2025, 16 Safar, 1447

Daraxtning ingrashi haqida eshitganmisiz?

18.12.2019   3405   3 min.
Daraxtning ingrashi haqida eshitganmisiz?

Jobir roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Juma kunlari Nabiy sollallohu alayhi vasallam bir daraxt yoki xurmo ustida turib xutba qilardilar. Bir kuni ansorlardan bo‘lgan bir ayol yoki erkak: “Yo Rasululloh! Sizga bir minbar yasab beraylikmi?” dedi.

U zot sollallohu alayhi vasallam “Ixtiyorlaring” dedilar. Ular minbar yasab berdilar. Juma kuni kelganda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam minbar tomon ketdilar. Shunda xurmo daraxti xuddi yosh bola baqirgani singari ovoz chiqardi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam minbardan tushib, uni quchoqladilar. Xurmo xuddi yupanayotgan bola kabi hiqqillashga tushdi. 

-U (har gal) yonida qilinadigan zikrni endi eshitolmasligidan yig‘lardi”. Imom Buxoriy rivoyatlari.

Ha, daraxt yoki xurmo tanasi Nabiy sollallohu alayhi vasallamni va aytiladigan zikrlar, mav’izalarni yaxshi ko‘rgani uchun u zot sollallohu alayhi vasallam minbarga chiqqanlarida ingragan. Bu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mo‘jizalaridan biri edi.

Zoologiya ilmiga oid ko‘plab kashfiyotlar qatorida yaqinda, aniqrog‘i 2019 yil 5 dekabr kuni AQSHning Newscientist nashrida o‘simliklarning o‘zidan ovoz chiqarishi bilan bog‘liq ilmiy kashfiyot e’lon qilindi. Olimlarning aytishicha, ba’zi o‘simliklar 20 dan 100 kilogersgacha bo‘lgan oraliqda tovush chiqarar ekan. Bunda tovush havoni bir soniyada 20 mingtadan to 100 ming martagacha tebratadi. Buni ultratovush deyiladi. Hatto bir o‘simlikdan chiqayotgan signalni boshqa o‘simliklar qabul qilib, unga reaksiya bildirar ekan. Shuningdek, o‘simliklar bir-birini xavfdan ogohlantirar ekan. Masalan, o‘simlikka qo‘nish uchun hasharot uchib kelayotgan bo‘lsa, bu haqida bir o‘simlik boshqasiga xabar berar, bu xabarni olgan o‘simlik esa o‘zidan badbo‘y hid chiqarib, hasharotni o‘ziga yaqinlashtirmaslikka urinar ekan.

Qarang, hatto o‘simliklar bir-biriga yaxshilikni ilinadi, afsuski, ba’zan insonda shu fazilat topilmay qoladi.

Avvalroq, aniqrog‘i 2016 yilda Avstraliya milliy universiteti professori Piter Krisp o‘simliklar og‘riqli lahzalarni eslab qolish qobiliyatiga ega ekanligini kashf qilgan edi. Masalan, bir daraxtning bargini uzsangiz yoki uni yoqsangiz, o‘sha daraxt bu jarayonni eslab qolar ekan.

Germaniyaning Bonn universiteti professori Fransishek Balushka o‘simliklarda xotira borligini o‘rganib, ularda og‘riqli vaziyatlarni eslab qolish uchun qisqa xotira borligini e’lon qilgandi.

Xulosa shuki, daraxtlar, o‘simliklar ham atrofida bo‘layotgan ishlarni his qilib, og‘riqli voqealarni eslab qolib, xatar haqidagi xabarni bir-birlariga yetkazib, o‘zidan inson qulog‘i eshita olmaydigan signallarni chiqarar ekan. Ammo bu signallarni biz insonlar eshita olmaymiz. Olimlar ularning tovushlarini maxsus asboblar yordamida aniqlaganlar.

Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan ajralib qolayotgani uchun daraxt tanasi ham o‘zidan ovoz chiqardi, ingradi. Chunki, daraxt uchun bu og‘riqli, alamli hodisa edi. Bu ovozni o‘sha yerda hozir bo‘lgan sahobai kiromlar ham eshitishdi. Bu katta mo‘jizalardan biri edi.

Alloh taolo Nabiy sollallohu alayhi vasallamga cheksiz salovot va salomlar yuborsin, barchamizni O‘zining hidoyatidan ayirmasin va xotimamizni go‘zal qilsin!

 

Abduddoim Kahelning maqolasi asosida

Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Indoneziya OAV O‘zbekiston olimlarining Jakartaga ilmiy safarini yoritdi

09.07.2025   8424   4 min.
Indoneziya OAV O‘zbekiston olimlarining Jakartaga ilmiy safarini yoritdi

O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi, Musulmonlar idorasi, Imom Buxoriy, Imom Moturudiy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari hamda O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi mas’ul xodimlaridan iborat ilmiy guruhning Indoneziyaga tashrifi ushbu mamlakatning yetakchi bosma va elektron nashrlari tomonidan keng yoritildi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.

 

 

Jumladan, Indoneziyaning "CNN Indonesia" axborot agentligi "O‘zbekiston delegatsiyasi Indoneziyaga tashrif buyurdi" sarlavhali maqolani e’lon qildi. Unda Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universitetida "Movarounnahrdan Janubi-Sharqiy Osiyoga: hadis ilmlari va intellektual aloqalar" mavzusida ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tgani va mazkur anjumanda O‘zbekistondan yetakchi olimlar ishtirok etgani ma’lum qilingan.

 

"Tadbir ilmiy muloqot shaklida tashkil etilgan bo‘lib, uning doirasida Imom Buxoriy merosini o‘rganish, Mavarounnahr ulamolarining Indoneziya orollarida islom dinini tarqatishda tutgan o‘rni, hadisshunoslik yo‘nalishida hamkorlikni rivojlantirish kabi masalalar muhokama qilindi", – deb yozgan axborot agentligi.

 

O‘zbekiston delegatsiyasining tashrifi doirasida bo‘lib o‘tgan qator tadbirlar ikki mamlakat o‘rtasida islomiy ma’rifat, ta’lim, diniy bag‘rikenglik va tarixiy merosni asrab-avaylash sohalarida aloqalarni yanada mustahkamlashi ta’kidlangan.

 

Maqolada xabar qilinishicha O‘zbekiston ilmiy-ma’rifiy doiralari vakillari Indoneziya xalq manfaatlari va huquqlarini himoya qilish vaziri Muxaymin Iskandar, ekologiya vaziri o‘rinbosari Dias Xendrapriono, Ulamolar Kengashi va "Nahdatul ulamo" tashkiloti rahbariyati bilan uchrashuvlar o‘tkazdi.

"Businessreview" veb-sayti "Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligi diniy mo‘tadillik va islom ta’limi tizimini mustahkamlaydi" sarlavhali maqolani e’lon qildi.

 

 Nashrda Imom Buxoriy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi va Sharif Hidoyatulla nomidagi Jakarta davlat islom universiteti hamkorligida Indoneziya poytaxtida ilmiy-amaliy konferensiya tashkil etilgani qayd etilgan.

 

 Materialda yozilishicha, anjumanda Mavorounnahr tarixi, Imom Buxoriy merosi, Markaziy Osiyo ulamolarining Indoneziyada islom ta’limotini tarqatishda tutgan o‘rni kabi mavzular muhokama qilindi.

 

Ushbu mamlakatdagi "Aspirasi Nusantara" elektron nashri Imom Moturidiy xalqaro ilmiy tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari "Nahdlatul ulamo" tashkiloti faoliyati bilan tanishgani haqida yozdi. Ma’lum qilinishicha, shu yil 2 iyul kuni O‘zbekiston Din ishlari qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Davron Maxsudov hamda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari Shahzod Islomov Indoneziyadagi eng yirik tashkilot "Nahdlatul ulamo" rahbariyati bilan uchrashdi.

 

"Nahdlatul ulamo" tashkiloti qoshidagi Ilmiy markaz rahbari Abshor Abdullo Imom Moturidiy ta’limoti sunniy kalom ilmida mo‘tadil, aql va mantiqqa tayanadigan yo‘nalish ekanini qayd etdi" – deb yozgan elektron nashr.

 

Tomonlar ta’lim sohasida aloqalarni kengaytirish, talabalar almashuvini amalga oshirish va ziyorat turizmi yo‘nalishida dasturlar ishlab chiqish kabi mavzularda fikr almashdilar.

 

Indoneziyaning "Jakarta Merdeka" onlayn portali esa "Bogor Botanika bog‘ida do‘stlik daraxti ekildi" sarlavhali maqolani e’lon qilindi. Unda O‘zbekiston delegatsiyasi a’zolari Bogor shahridagi Indoneziya Milliy Botanika bog‘ida daraxt ekish marosimida ishtirok etgani va Indoneziya ekologiya vaziri o‘rinbosari bilan uchrashuv o‘tkazgani ma’lum qilingan.

 

 "Vazir o‘rinbosari Dias Xendrapriono Imom Buxoriy to‘plagan hadislar orasida tabiatni asrashga oid nasihat va tavsiyalar ko‘p ekanini ta’kidladi. Bu esa islom ta’limotida ekologik bilim va ong asosiy o‘rin tutishining yaqqol dalilidir", – deb yozilgan "Jakarta Merdeka" maqolasida. 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Matbuot xizmati