Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Iyun, 2025   |   24 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:40
Shom
20:03
Xufton
21:41
Bismillah
20 Iyun, 2025, 24 Zulhijja, 1446

Daraxtning ingrashi haqida eshitganmisiz?

18.12.2019   2936   3 min.
Daraxtning ingrashi haqida eshitganmisiz?

Jobir roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Juma kunlari Nabiy sollallohu alayhi vasallam bir daraxt yoki xurmo ustida turib xutba qilardilar. Bir kuni ansorlardan bo‘lgan bir ayol yoki erkak: “Yo Rasululloh! Sizga bir minbar yasab beraylikmi?” dedi.

U zot sollallohu alayhi vasallam “Ixtiyorlaring” dedilar. Ular minbar yasab berdilar. Juma kuni kelganda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam minbar tomon ketdilar. Shunda xurmo daraxti xuddi yosh bola baqirgani singari ovoz chiqardi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam minbardan tushib, uni quchoqladilar. Xurmo xuddi yupanayotgan bola kabi hiqqillashga tushdi. 

-U (har gal) yonida qilinadigan zikrni endi eshitolmasligidan yig‘lardi”. Imom Buxoriy rivoyatlari.

Ha, daraxt yoki xurmo tanasi Nabiy sollallohu alayhi vasallamni va aytiladigan zikrlar, mav’izalarni yaxshi ko‘rgani uchun u zot sollallohu alayhi vasallam minbarga chiqqanlarida ingragan. Bu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mo‘jizalaridan biri edi.

Zoologiya ilmiga oid ko‘plab kashfiyotlar qatorida yaqinda, aniqrog‘i 2019 yil 5 dekabr kuni AQSHning Newscientist nashrida o‘simliklarning o‘zidan ovoz chiqarishi bilan bog‘liq ilmiy kashfiyot e’lon qilindi. Olimlarning aytishicha, ba’zi o‘simliklar 20 dan 100 kilogersgacha bo‘lgan oraliqda tovush chiqarar ekan. Bunda tovush havoni bir soniyada 20 mingtadan to 100 ming martagacha tebratadi. Buni ultratovush deyiladi. Hatto bir o‘simlikdan chiqayotgan signalni boshqa o‘simliklar qabul qilib, unga reaksiya bildirar ekan. Shuningdek, o‘simliklar bir-birini xavfdan ogohlantirar ekan. Masalan, o‘simlikka qo‘nish uchun hasharot uchib kelayotgan bo‘lsa, bu haqida bir o‘simlik boshqasiga xabar berar, bu xabarni olgan o‘simlik esa o‘zidan badbo‘y hid chiqarib, hasharotni o‘ziga yaqinlashtirmaslikka urinar ekan.

Qarang, hatto o‘simliklar bir-biriga yaxshilikni ilinadi, afsuski, ba’zan insonda shu fazilat topilmay qoladi.

Avvalroq, aniqrog‘i 2016 yilda Avstraliya milliy universiteti professori Piter Krisp o‘simliklar og‘riqli lahzalarni eslab qolish qobiliyatiga ega ekanligini kashf qilgan edi. Masalan, bir daraxtning bargini uzsangiz yoki uni yoqsangiz, o‘sha daraxt bu jarayonni eslab qolar ekan.

Germaniyaning Bonn universiteti professori Fransishek Balushka o‘simliklarda xotira borligini o‘rganib, ularda og‘riqli vaziyatlarni eslab qolish uchun qisqa xotira borligini e’lon qilgandi.

Xulosa shuki, daraxtlar, o‘simliklar ham atrofida bo‘layotgan ishlarni his qilib, og‘riqli voqealarni eslab qolib, xatar haqidagi xabarni bir-birlariga yetkazib, o‘zidan inson qulog‘i eshita olmaydigan signallarni chiqarar ekan. Ammo bu signallarni biz insonlar eshita olmaymiz. Olimlar ularning tovushlarini maxsus asboblar yordamida aniqlaganlar.

Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan ajralib qolayotgani uchun daraxt tanasi ham o‘zidan ovoz chiqardi, ingradi. Chunki, daraxt uchun bu og‘riqli, alamli hodisa edi. Bu ovozni o‘sha yerda hozir bo‘lgan sahobai kiromlar ham eshitishdi. Bu katta mo‘jizalardan biri edi.

Alloh taolo Nabiy sollallohu alayhi vasallamga cheksiz salovot va salomlar yuborsin, barchamizni O‘zining hidoyatidan ayirmasin va xotimamizni go‘zal qilsin!

 

Abduddoim Kahelning maqolasi asosida

Nozimjon Hoshimjon tayyorladi

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Institutni tamomlagan farzandga otaning nasihati

12.06.2025   9675   4 min.
Institutni tamomlagan farzandga otaning nasihati

Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar, Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin!

Qalbim sururi, ko‘zim quvonchi bo‘lgan aziz farzandim! Siz dunyoga kelganingizda mendanda baxtli inson yo‘q edi. Ilk bor mustaqil qadam bosganingiz, “dadajon” deb, erkalanganingiz, telefon qilib “dada uyga qachon kelasiz?” deganingiz kechagidek yodimda.
Ko‘z ochib yumguncha bir zumda ulg‘aydingiz... Maktabda tengqurlaringiz orasida tarbiyangiz bilan ajralib turardingiz.


Yoshligingizdan orzu qilgan Toshkent Islom institutining talabasi bo‘lish baxtiga erishsin deya kechalari onangizning yig‘lab qilgan duolari, “Allohim farzandimga manfaatli ilm bergin” deb qilgan iltijolarim ijobat bo‘lganini eshitganimda ko‘z yoshlarimni tiyolmagandim. Yuzlab qorako‘zlar ichidan talaba bo‘lish baxti sizga nasib bo‘lgani uchun Robbimga hamdlar aytdim.


Mana oradan 4 yil o‘tdi. Bugun bu fayzli va muborak dargohni tark etmoqdasiz.
Ey Farzandim! Bugun fursatdan foydalanib, Sizga kichik bir nasihatni qilmoqchiman. Unga umringizning oxirgi lahzalarigacha amal qilishingizga Alloh tavfiq berishini so‘rab qolaman.


Aziz dilbandim! Siz endigina 4 bahorni ko‘rgan bolakay edingiz. Jajji qo‘llaringizdan tutib sizni bog‘chaga olib ketardim. Shunda do‘kondagi mashina o‘yinchog‘ini ko‘rib qolib, olib bering deb rosa xarxasha qilgandingiz. Olib berishni juda istardimku, ammo afsuski oldimda shu kichkinagina o‘vinchoqni olib berishga ham pulim yo‘q edi....Jonimni so‘rashsa sizga berishga tayyorman bolam... o‘zimdan afzal inson bo‘lishingiz uchun bor imkoniyatimni ishga solib harakat qilaman. Ba’zan duoda o‘zimni unutsamda, sizni aslo unutmayman.

Oradan yillar o‘tib, Rasulimiz alayhissalomning sunnatlariga muvofiq nikoh to‘yingizni o‘tkazdik. Shu kuni sizni muborak etgani so‘zga chiqqanimda sizga mendan arazlab, hatto gaplashmay qo‘yishingizga sababchi o‘sha kichkina mashinani topshirganimda juda uyalib, yuzlaringiz qizarib ketgandi...
Jonim bolam, niyatim sizni uyaltirish emas... Sizga faqat yaxshiliklarni tilayman. Sizga butun umringiz va oxiratingiz uchun kerak bo‘ladigan muhim bir saboqni amaliy tarzda yetkazgim keldi, xolos...

Unutmangki, kunlar o‘tib Allohning huzuriga qaytarilasiz. Bir kun aniq Robbimizning oldida turamiz. Alloh taolo har birimizning qilgan amalimizni birma-bir hisob-kitob qiladi. Shunday kunda ummati Muhammad bo‘lgan siz dilbandim amallaringizning juda oz va kichkinaligi bilan butun xaloyiqning oldida uyalib qolmang! Buning uchun har bir amalingizni xolis Alloh taolo uchun qiling! Hech kimni g‘iybat qilmang, boshqalarga hasad qilmang!

Unutmangki, siz Alloh taoloning dinini yetkazishdagi omonatdorsiz. Ulug‘ zotlarga ilm beshigi bo‘lgan ma’hadning vakilisiz. Siz ularga so‘zsiz munosib bo‘lishingiz kerak. Zero, xalqimiz muborak Islom dinimizni – imom timsolida ko‘radi.

Bizni zalolatdan hidoyatga, zulmatdan yorug‘likka, jaholatdan ma’rifatga, baxtsizlikdan saodatga olib chiqqan, bu yo‘lda mollarini ham, jonlarini ham ayamagan, hamisha faqat biz bevafo ummatning g‘amida bo‘lgan sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nimaga buyurgan bo‘lsalar shuni mahkam tuting, nimadan qaytargan bo‘lsalar undan tiyiling. Hadislarini yodlashga haris bo‘ling, hayotlari, sifatlari, xulqlari va yo‘llarini ko‘proq o‘rganing va ularga amal qiling.

Aslo erishgan yutug‘ingiz bilan cheklanib qolmang. Kimdir yoki nimadir uchun ilm olmang. Eng muhimi – ilm ibodat ekanini unutmang!

Qur’onni qo‘lingizdan qo‘ymang. Qur’onga muhabbatli bo‘ling!

Jigarporam, musofirchilik, ota-onadan uzoqda yurish, ularga bo‘lgan mehrni ham uzoqlashtirmasin. Unutmangki, biz sizni yaxshi ko‘ramiz, siz bizning hamisha qalbimizda, duolarimizdasiz. 

Sizni ko‘rishimiz bolaligingizni, baxtli onlaringizni, quvonch bilan yugurib quchog‘imizga o‘zingizni otishingizni yodimizga soladi.
Siz kelmay qo‘ysangiz bizning yuraklar siqilib, sog‘inchdan va xavotirdan jam bo‘lmaydi. 

Sizdan yagona iltimosimiz shuki, duolaringizda doimo eslab, Alloh taolodan bizga rahm-shafqat so‘rang. Qaniydi, Jannatda barcha ota-onalar qatorida turganimizda ismlarimiz bilan chaqirilib, “farzandingiz Qur’on yodlab, qilgan solih amallari uchun sizga mukofot – izzat toji kiydiriladi” deganini eshitsak edi... Bu bizning eng buyuk orzuimiz.
Alloh taolo barchamizni jannatda birga qilsin! Izzat tojini kiyadigan zotlardan qilsin! Omiyn.

Davron NURMUHAMMAD