Balog‘at yoshiga yetgan qiz va tug‘ish yoshidan o‘tmagan ayollar bachadonidan hayz va nifos keladi:
Hayz
Hayzning eng kam kelish muddati uch kecha-kunduz, eng uzoq keladigan muddati o‘n-kecha kunduzdir. U kunlarda qon davomli kelmay, ora-sira to‘xtashi ham mumkin. Biroq oraliqdagi bu kunlar ham hayz kunlari hisoblanadi.
Ayollarga hayz ko‘rgan kunlarida: namoz o‘qish, ro‘za tutish, Qur’on o‘qish (Qur’on muallimasi tolibaga so‘zma-so‘z hijjalab Qur’on o‘rgatishi mumkin), Qur’oni karimni ushlash, Ka’bani tavof etish, masjidga kirish, eri bilan juftlashish harom bo‘ladi.
Ayollar hayzdan toza bo‘lgach, hayz ko‘rgan kunlaridagi namozlarning qazosini o‘qimaydilar. Lekin Ramazon ro‘zasini tutmagan kunlarining qazosini tutib berishlari lozim.
Nifos
Ayol tuqqandan so‘ng bachadonidan keladigan qon nifos deyiladi. Nifosning eng uzoq kelish muddati qirq kundir. Eng oz kelish muddati belgilanmagan.
Ayol hayz ko‘rganda unga harom bo‘lgan narsalar nifos ko‘rganida ham harom bo‘ladi. Ayol nifos kunlaridagi namozlar qazosini o‘qimaydi, Ramazon oyida ro‘za tutmagan kunlarining qazosini tutib berishi lozim.
Istihoza
Xastalik tufayli ayollarda tanosil yo‘lidagi yo bachadon tomiri yorilishi sababli keladigan qon “istihoza qoni” deyiladi. Hayz ko‘rganda o‘n kundan o‘tib kelgan; uch kundan oz kelgan qon, nifosda qirq kundan o‘tib kelgan qon va homiladordan kelgan qon istihoza bo‘ladi. U holatlarda ayollar namoz o‘qishni, ro‘za tutishni qoldirmasliklari kerak.
O‘MI matbuot xizmati
Bir yigit masjidga kelib biroz o‘tirgach, imomga e’tiroz bildirdi:
– Endi masjidga kelib o‘tirmasak ham bo‘larkan...
Imom undan nima uchun bunday deganining sababini so‘radi. Yigit yon-atrofdagi hamma odam telefonga qarab o‘tirgani, ba’zilari o‘zaro gaplashayotgani uchun shu gapni gapirganini aytdi.
Imom biroz o‘ylab turgach, bunday dedi:
– Yaxshi, e’tirozing o‘rinli. Men bu haqda odamlarga eslatib turibman. Lekin sen endi masjidga kelmoqchi bo‘lmasang bir ish qilib ket.
Yigit rozi bo‘ldi. Imom unga bir piyolani to‘ldirib suv berdi va shu suvni bir tmchi ham to‘kmasdan masjidning ichini bir aylanib chiqishini iltimos qildi. Yigit bor diqqat-e’tiborini jamlab, ohista qadamlar bilan, ikki ko‘zini piyoladan uzmagan holda vazifani muvaffaqiyatli ado etdi.
Imom unga dedi:
– Barakalloh! Endi menga ayt-chi, sen shu topshiriqni bajarayotganingda kimlar gapirib o‘tirdi, kimlar telefoniga qaradi?
Yigit javob berdi:
– Men qayerdan bilay, axir butun diqqatim suvni to‘kib qo‘ymaslikda edi.
Imom dedi:
– Ana ko‘rdingmi? Sen topshiriqni bajarayotganingda butun fikru hayolingni bir joyga jamlading. Allohning huzurida turganimizni his qilib, xayolimizni ibodatga, Uning zikriga qaratsak, boshqalarning xatosini ko‘rishga vaqtimiz ham qolmaydi. Albatta, kimdir xato qilsa bu sening hidoyatdan yuz burib ketishingga sabab bo‘lmasligi kerak. Chunki xato dinniki yo masjidniki emas, balki bandaniki...
Yigit o‘ylab ko‘rib, xato qilganini tushundi. Keyingi jamat namozlarida xushu bilan qatnashishda davom etdi.
Akbarshoh RASULOV