Kuz faslida daraxt barglarining ko‘p va ketma-ket to‘kilishini, yo‘laklarda sochilib yotishini, shamol essa qurigan barglar yerni qoplab olishini ko‘p bora kuzatganmiz. Bugun ham ko‘chalarda ana shu manzaraga tez-tez guvoh bo‘lamiz. Gunohlarimiz ham zikr sababli xuddi shunday to‘kiladi.
Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday deb marhamat qilgan:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيراً وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلاً
“Ey iymon keltirganlar! Allohni ko‘p zikr qilinglar. Va ertayu kech uni poklab yod etinglar”. (Ertalab ham, kechqurun ham dunyoda katta o‘zgarishlar ro‘y beradi. Shuning uchun ham bu ikki vaqtda Allohni poklab yod etish alohida ta’kidlanmoqda.) (Ahzob surasi, 41-42-oyatlar).
Azizlar, Alloh taolo bu oyatda O‘zini ko‘p zikr qilishimizni buyurmoqda. Keyingi oyatda esa O‘zini ertayu kech poklab yod etishimizni amr qilmoqda. “Poklab yod etish” arabchada “Tasbeh” deyiladi. Ya’ni bu Subhanalloh deyishdir. Bu ulug‘ zikrlardandir. Demak, Robbimizni ko‘p zikr qilishimiz uchun Uni ertayu kech, doim zikr qilib yurishga barchamiz odatlanishimiz kerak!
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Albatta, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam barglari qurigan daraxt yonidan o‘tdilar. Aso bilan daraxtga urgandilar, barglar to‘kildi. Shunda u zot alayhissalom: «Albatta, Alhamdulillah, Subhanalloh, Laa ilaaha illalloh, Allohu Akbar bandaning gunohlarini, xuddi ushbu daraxt barglari to‘kilgani kabi to‘kib yuboradi» dedilar.
Demak, qilgan gunohlarimizga astoydil tavba qilish bilan birga ushbu hadisda keltirilgan zikrlarni ixlos bilan ko‘proq aytib yursak, inshaa Alloh, gunohlardan forig‘ bo‘lamiz.
Qarang, ushbu hadisda kelgan zikrlar tilga oson. Ularni aytish uchun insonda ixlos, muhabbat bo‘lishi kerak. Bir daqiqa ichida mazkur zikrlarni ko‘p bor aytish mumkin. Ana shunda, avvalo, Allohni zikr qilganimiz uchun savobga erishamiz, qolaversa, gunohlardan ham qutulamiz.
Alloh taolo bizni ko‘p zikr qiluvchi zokir bandalarlaridan qilsin!
Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Inson hayotida eng qimmatbaho ne’matlardan biri vaqtdir. U nihoyatda tez o‘tadi, biror narsaga bog‘lab, to‘xtatib, ortga qaytarib bo‘lmaydi. Har lahza inson umridan bir bo‘lakdir. Shuning uchun vaqtni samarali o‘tkazish, uni qadrlash har bir aqlli inson uchun juda muhim.
Har insonga bir umr berilgan. U yillar, oylar, kunlar, daqiqalar bilan hisoblanadi. Bir soat bekorga ketsa, umrimizdan bir qism bekor ketgan bo‘ladi. Ko‘pincha biz "ertaga qilib qo‘yaman", "keyinroq boshlayman" deya o‘zimizni aldab qo‘yamiz. Aniq reja asosida hayot kechirish, har bir kunni maqsadli va mazmunli o‘tkazish vaqtdan unumli foydalanishning asosiy yo‘lidir. Ilm o‘rganish, mehnat qilish, sog‘liqqa e’tibor qaratish, oila va yaqinlarga vaqt ajratish — bularning bari vaqtning to‘g‘ri taqsim qilinishi bilan bo‘ladi.
Tan olish kerak, zamonaviy texnologiyalar, ijtimoiy tarmoqlar va axborot oqimi vaqtimizni o‘g‘irlab, bizni chalg‘itmoqda. Lekin ayb o‘zimizda. Ba’zan keraksiz narsalarga soatlab vaqt sarflaymiz, keyin esa "vaqtim yetmadi" deb shikoyat qilamiz. Shuning uchun ham hayotda "nimalar muhim, nimalar esa vaqt sarflashga arzimaydi" degan savolga aniq javob topib olish lozim. Vaqtga e’tiborli inson – mas’uliyatli insondir. U har bir vazifani o‘z vaqtida bajaradi, orzulari sari qat’iyat bilan intiladi va hayotini nazorat qila oladi.
Islom dinida ham vaqtga alohida ahamiyat berilgan. Qur’oni karimdagi Asr surasida Alloh taolo asr (vaqt)ga qasam bilan insonning zararda ekani ta’kidlagan. Bu esa vaqtning beqiyos ekanini yana bir bor yodga soladi. Faqat iymon keltirgan va yaxshi amallar qilgan, bir-birlariga Haq (yo‘li)ni tavsiya etgan va bir-birlariga (mana shu Haq yo‘lida) sabr-toqat qilishni tavsiya etgan zotlargina najot topishi aytilib, ulgurib qolishga da’vat etilgan. Demakki, vaqtni to‘g‘ri sarflay olgan insongina yutuqqa erishadi. Hayotimizdagi har bir daqiqa – bebaho xazina. Undan oqilona foydalanib qolish kerak, azizlar.
Abdulvohid ISAQOV,
Namangan shahridagi
“Miryoqubboy Mirhakimboy”
jome masjidi imom xatibi