Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Mart, 2025   |   13 Ramazon, 1446
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
05:20
Quyosh
06:38
Peshin
12:37
Asr
16:41
Shom
18:30
Xufton
19:43
Bismillah
13 Mart, 2025, 13 Ramazon, 1446
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

“Chunki bandaga ishonch yo‘q”

25.10.2019   2960   4 min.
“Chunki bandaga ishonch yo‘q”

Hazrat Sulaymon alayhissalom daryoning bo‘yida o‘tirardi. Nigohi bir dona donni daryo tomon ko‘tarib borayotgan chumoliga tushdi. Sulaymon alayhissalom chumolini kuzatishda davom etdi. Chumoli donni suv bo‘yigacha sudrab bordi. Shu payt suv ichidan qurbaqa paydo bo‘ldi va og‘zini katta ochdi. Chumoli doni bilan qurbaqaning og‘ziga kirib ketdi. Qurbaqa og‘zini yopdi va suvga sho‘ng‘idi. Bir muddat o‘tgach, qurbaqa suvga sho‘ng‘igan joyidan paydo bo‘ldi va og‘zini yana ochdi. Ichidan chumoli o‘rmalab chiqdi. Ammo bu safar bug‘doy doni yo‘q edi.

Sulaymon alayhissalom chumolini yoniga chaqirdi va o‘z amali asrorini so‘zlab berishni so‘radi. Chumoli tilga kirdi:

 – Ey Allohning payg‘ambari! Daryoning qa’rida ichi bo‘sh bir tosh yotibdi. O‘sha toshning ichida bir qurt yashaydi. Xudo qurtni o‘sha yerda yaratgan. U daryodan tashqariga chiqa olmaydi. Menga uning nasibasini yetkazib turish vazifasi yuklatilgan. Qurbaqaga esa meni suvning tubiga olib tushish amr etilgan. Men har kuni bir bug‘doy donasini daryo bo‘yiga keltiraman. Qurbaqa meni og‘ziga solib, suv ostiga, tosh yoniga qadar olib tushadi. Men u yerdagi teshik orqali bug‘doy donini qurtning og‘zigacha olib boraman. So‘ngra, qurbaqa meni yana og‘ziga olib qirg‘oqqa qadar chiqarib qo‘yadi.

Hazrat Sulaymon alayhissalom chumoliga dedi: – Bug‘doy donasini qurtga eltganingda undan biror gap eshitganmisan?

Chumoli javob berdi: – Ha. U doimo shunday deydi: “ – Ey mening rizqimni daryo tubidagi tosh ichiga qadar yetkazib berishni unutmaydigan Xudo! Iymonli bandalaringga nisbatan bo‘lgan rahmatingni unutma”. 

***

Sulaymon alayhissalom bir chumolini ko‘rib undan:

- Bir kunda qancha bug‘doy yeysan? - deb so‘rabdilar. Chumoli:

- Bir dona, deb javob beribdi.

Sulaymon alayhissalom uning oldiga bir dona bug‘doyni qo‘yibdilar-da, ustidan bir kosani ag‘darib: "Kunlik rizqingni men keltirib turaman!" debdilar.

Ertasiga kelib, kosani olib qarasalar chumoli bir dona bug‘doyning yarmini yeb, qolgan yarmini ushlab o‘tirganmish. Sulaymon alayhissalom chumoliga:

- Menga, bir dona bug‘doyni bir kunda yeyman, degan eding. Yarmi ortib qolibdi-ku, debdilar. Chumoli u zotga qarab:

- Rizqim Allohning zimmasida ekan, U Zot menga kunlik rizqimni yetkazishni unutmaydi. Bunga ishonchim komil. Lekin kunim sizga qolgach, esingizdan chiqib qolsam-chi, degan xavotir bilan yarmini olib qo‘ydim. Chunki bandaga ishonch yo‘q, – deb javob qilibdi. 

***

Muhammad ibn Bahrin ash-Shajiniy shunday degan:

– Mol-mulkim ko‘pligiga qaramay, faqirlikdan juda qo‘rqar edim. Kunlardan bir kuni Abu Hafs Haddod menga: “Agar  peshonangga faqirlik yozilgan bo‘lsa, hech kim seni boy qila olmaydi”, dedi. Bu gapni eshitganim zahoti faqirlik qo‘rquvi qalbimni tark etdi. 

***

Alixonto‘ra Sog‘uniy shunday deganlar:

Hech kimsa eng so‘nggi rizqini yeb tugatmaguncha dunyodan ketmas,

Rizqi tugamagan bandaning o‘lishi mumkin emas,

Uning rizqini ozaytirish yoki ko‘paytirish hech kimning qo‘lidan kelmas. Bandaga rizq kelishi har qancha kechikib qolsa ham,

Yana unga o‘lchangan rizqi yetmay qolmas.

Halollik bilan kasb qilinsa,

Halol rizq yetkazishlikka Alloh kafildur. 

 

Manbalar asosida Saidabror Umarov tayyorladi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

12.03.2025   2808   3 min.
Rasululloh ﷺ qanday qiroat qilardilar?

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).

Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).

Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.

Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).

Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).

Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).

Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.

Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).

Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).

Davron NURMUHAMMAD

[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.