Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Avgust, 2025   |   17 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:59
Quyosh
05:28
Peshin
12:33
Asr
17:24
Shom
19:32
Xufton
20:54
Bismillah
11 Avgust, 2025, 17 Safar, 1447

Qabrlar ustiga Qur'on o'qiydigan elektron jihozlarni o'rnatish

29.01.2024   829   4 min.
Qabrlar ustiga Qur'on o'qiydigan elektron jihozlarni o'rnatish

 Cavol: Ba'zi insonlar o'tganlarining qabrlari ustiga doimiy Qur'on tilovat qilib turuvchi chiplarni o'rnatib qo'ymoqdalar. Shu ish joizmi, ushbu tilovatlardan mayyitga savob etadimi?

 Javob: Bismillahir rohmanir rohiym.

Ushbu savolning javobida ikkita muhim jihatni mulohaza qilish lozim. Birinchisi Qur'oni karimni ulug'lash va tilovat qilinganda unga quloq tutish. Ikkinchisi tilovatdan mayyitlarga manfaat etishi.

1. Qur'oni karim mo'min-musulmonlarga buyuk ne'mat va tengi yo'q in'omdir. Alloh taolo Qur'oni karimni bunday sifatlaydi: «… Bu (Qur'on) imon keltiradigan qavm uchun Robbingizdan ko'rsatmalar, hidoyat va rahmat (manbai)dir»» (A'rof, 203). Alloh taolo: «Qur'on o'qilganda uni tinglangiz va sukut saqlangiz! Shoyad (shunda) rahm qilingaysiz!» deydi (A'rof, 204).

Mazkur oyatdan Qur'on tilovat qilinganda tinglash va jim turish vojib ekani ma'lum bo'ladi. Kalomullohni tafakkur va xushu bilan tinglash muqaddas dinimiz talabidir. Qur'oni karimni tinglash qalbga shifo bo'lib, insonni toat-ibodat va taqvoga boshlaydi. Natijada banda Alloh taoloning rahmat va mag'firatiga erishadi. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taoloning kitobidan bir oyat tinglasa, unga bitta savob ko'paytirilib beriladi. Kim Qur'on tilovat qilsa, unga qiyomat kuni nur bo'ladi”, dedilar” (Imom Ahmad rivoyati).

2. Ahli sunna val jamoa e'tiqodiga ko'ra toat-ibodatlarning savobi marhumlarga etib boradi. Hususan, marhumlarga Qur'on tilovatining savobini bag'ishlash joiz va uning savobi ularga etib boradi.

Imom Subkiy bu xususda quyidagilarni aytadi: “Qabr ustida ma'lum muddat yoki ma'lum miqdor qiroat qilib berish uchun ijara kelishuvi joizdir. Chunki qiroat vaqtida rahmat yog'ilgani uchun mayyit manfaat oladi. Qabrdagi mayyit bu borada tirik kabi bo'ladi. Unga qiroatdan keyin duo qilinsa yoki savobini bag'ishlansa ham, bu ishlarni qilmasa ham Qur'on manfaati etadi... Agar savobini bag'ishlasa bu ham duoga kiradi va o'lik bundan foyda oladi”.

Yuqoridagi iboralardan qabrdagi marhumlarga tilovat savobi etib borishi uchun tilovat qiluvchi kishi tilovatning savobini unga bag'ishlashi kerak bo'ladi. Elektron jihozlardagi tilovatda esa bu narsa topilmaydi. Lekin qabr yonida tilovat qilinsa u erga rahmat yog'ishi, shu e'tibordan qabrdagi mayyitga manfaat etishi umid qilinadi.

Ulamolar bu ikki jihatni hisobga olgan holda bu kabi jihozlarni qo'yish Qur'on karimga hurmatsizlik holatini keltirib chiqarmasligi hamda odamlarga tashvish keltirmasligini shart qiladilar. Masalan, uning yonida qabr kavlansa va boshqa mayyit dafn qilinsa yoki odamlar ziyorat yoki boshqa yumushlari uchun kelib unga quloq solmasalar, Qur'oni karimni eshitib jim turish buyrug'iga zid ish bo'ladi. Natijada ular va bunga sababchi bo'lgan insonlar gunohkor bo'lib qoladilar. Bunday holatlarda Qur'on tilovat qilib turuvchi jihozlarni qabr ustiga qo'yish joiz emas. Buning o'rniga inson o'zi tilovat qilib bag'ishlashi, imkoni bo'lsa qabristonga borib, qabrni ziyorat qilgach tilovat qilsa, maqsadga muvofiq bo'ladi. Shunda o'zi uchun ham, mayyit uchun ham savob hosil bo'ladi. Shu mulohazalar e'tiboridan qabrlar ustiga bunday jihozlarni qo'yish tavsiya etilmaydi. Vallohu a'lam.

 O'zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

​313 ta hayotiy ziynat qoidalari (2-qism)

11.08.2025   778   6 min.
​313 ta hayotiy ziynat qoidalari (2-qism)

313 ta hayotiy ZIYNAT qoidalari

ni

ULUG‘  USTOZ  ULAMOLARIMIZ  bayon  qilib  berganlar:

             (2-qism)

101)  Saxiylik – boyning ziynati.

102)  Ochiqqo‘llik – saxiyning ziynati.

103)  Ko‘p yig‘i – xavf va qo‘rqishning ziynati.

104)  Ulug‘vorlik – poshsholar ziynati.

105)  Minnatni tark qilish – ehsonning ziynati.

106)  Halollik – ishning ziynati.

107)  Xushu’ – namozning ziynati.

108)  Do‘ppi – o‘zbekning ziynati.

109)  Bunyodkorlik – mehnatning ziynati.

110)  Savod – bilimning ziynati.

111)  Ilm – insoniyatning ziynati.

112)  Sabr – balo-ofatning ziynati.

113)  Donolik – tajribaning ziynati.

114)  Mulohazalilik – fikrning ziynati.

115)  So‘zda turish – erkakning ziynati.

116)  Vaqtga rioya – mas’uliyatning ziynati.

117)  Qalb musaffoligi – yaxshi insonning ziynati.

118)  Tinchlik – yurtning ziynati.

119)  Birdamlik – millatning ziynati.

120)  Hur fikr – erkinlikning ziynati.

121)  Toat-ibodat – ruhning ziynati.

122)  Adolat – davlatning ziynati.

123)  Ibrat – o‘tganlar hayotining ziynati.

124)  Xotira – inson qadrining ziynati.

125)  Qalb yumshoqligi – rahm-shafqatning ziynati.

126)  Yaxshi so‘z – zabonning ziynati.

127)  Bardosh – sinovlarning ziynati.

128)  Quvonch – yurakning ziynati.

129)  Qanoat – hayotning ziynati.

130)  Hushyorlik – ongning ziynati.

131)  Qalb tozaligi – imonning ziynati.

132)  Yaxshi niyat – amalning ziynati.

133)  Hayotbaxsh so‘z – dilning ziynati.

134)  Qanoatlilik – qo‘shnining ziynati.

135)  Yo‘lboshchilik – jamoaning ziynati.

136)  Tinch uyqu – xotirjamlikning ziynati.

137)  Yaxshi uyqu – sog‘lomlikning ziynati.

138)  Halol mehnat – dehqonning ziynati.

139)  Tashakkur – insoniylikning ziynati.

140)  So‘zda tozalik – tilning ziynati.

141)  Tarbiya – kelajakning ziynati.

142)  Ibratli hayot – avlodning ziynati.

143)  Mehr-muhabbat – turmushning ziynati.

144)  Hurfikrlilik – zamonaviylikning ziynati.

145)  To‘g‘rilik – hukmning ziynati.

146)  Salohiyat – yoshlarning ziynati.

147)  Quvvat – jasurning ziynati.

148)  Harf tanish – bolalikning ziynati.

149)  Diqqat – o‘qishning ziynati.

150)  Ulug‘ orzu – qalbning ziynati.

151)  Bardoshlik – darveshning ziynati.

152)  Qaytmaslik – otaning ziynati.

153)  Vafodorlik – xotinning ziynati.

154)  Qanoatlilik – ko‘ngilning ziynati.

155)  Ishonch – oilaviy munosabatlarning ziynati.

156)  Hamkorlik – jamiyatning ziynati.

157)  Ijodiylik – yoshlarning ziynati.

158)  Tiniqlik – keksalarning ziynati.

159)  Tiniq fikr – keksaning ziynati.  

160)  Tarbiya – ota-onaning ziynati.

161)  Tuzuk fikr – yoshning ziynati.

162)  Haqiqatni aytish – olimning ziynati.

163)  Botiniy poklik – zohidning ziynati.

164)  Ilojsizlikka chora – mohir ustaning ziynati.

165)  Chin dildan ishlash – yaxshi ishchining ziynati.

166)  Hurmat – barcha insoniy aloqalarning ziynati.

167)  Tuzuk yo‘l – sayohatning ziynati.

168)  Tartib – poshshoning ziynati.

169)  Tezkorlik – savob izlaguvchining ziynati.

170)  Mevadorlik – daraxtning ziynati.

171)  Qanot – qushning ziynati.

172)  Qanoatli mehnat – ishbilarmonning ziynati.

173)  Qahrdorlik – yovuzning ziynati.

174)  Umumiylik – insoniyatning ziynati.

175)  Go‘zal so‘z – so‘zlashuvning ziynati.

176)  Ustoz – ilm yo‘lining ziynati.

177)  Savol – bilim olishning ziynati.

178)  Xotira – millatning ziynati.

179)  Vijdon – inson qalbining ziynati.

180)  Yuzdagi nur – taqvoning ziynati.

181)  Suvdagi tozalik – hayotning ziynati.

182)  Yaxshi niyat – har bir ishning ziynati.

183)  Yaxshi do‘st – tanlovning ziynati.

184)  Sahar – ibodat vaqtining ziynati.

185)  Ilk qadam – bolalikning ziynati.

186)  Yaxshi zehn – aqlning ziynati.

187)  Suzuvchi bulut – osmonning ziynati.

188)  Bedorlik – vatan posbonining ziynati.

189)  Vatan – millatning ziynati.

190)  Qalb nuri – imonning ziynati.

191)  Savob – har bir yaxshi ishning ziynati.

192)  Sevgi – qalb muvozanatining ziynati.

193)  Tilak – duoning ziynati.

194)  O‘zaro tushunish – oilaviy baxtning ziynati.

195)  Baxt – shukrning ziynati.

196)  Yordam berish – insoniylikning ziynati.

197)  Ibratli so‘z – ustozlikning ziynati.

198)  Hushyor ko‘z – kuzatuvchanlikning ziynati.

199)  Boshqalarni tinglash – hurmatning ziynati.

 200) Qariyalar duosi – avlodning ziynati.

             (Davomi bor...)

Ibrohimjon domla Inomov

 

 

                                                                                                                                                           

Ibratli hikoyalar