Voqeamiz qahramoni “Islom elchisi” laqabini olgan Mus’ab ibn Umayr roziyallohu anhudir.
U Makkaning, Qurayshning asl yigitlaridan bo‘lib, Islomga ilk kirgan peshqadamlardan edi. Uning kunyasi Abu Abdulloh, to‘liq ismi Mus’ab ibn Umayr ibn Hoshim ibn Abdumanof ibn Abduddor ibn Qusay ibn Kilob Qurashiy Abdariydir. Badr jangida qatnashgani uchun Badriy ham deyiladi.
U Arqam ibn Abu Arqamning hovlisida Islomga kirdi. Ammo buni qavmi va onasidan yashirdi. Onasi uning musulmon bo‘lganini bilgach, uyga qamab qo‘ydi. Ammo Mus’ab o‘z dinidan voz kechmay, barcha qiyinchiliklarga sabr qildi. Buni ko‘rgan onasi uni uyidan chiqarib, oiladagi pullarni ishlatishdanuni man qildi.
Islomdan oldin u o‘zining yoqimli yuzi, xushbichimligi, go‘zal muomalasi, qiimmat liboslari va xushbo‘y atiri bilan barchadan ajralib turardi. Hatto uni “Makka ahlining eng xushbo‘y yigiti” deyishardi.
Islomga kirgach, Makkada musulmonlarga tazyiqlar kuchayganda u Habashistonga ko‘chib ketadi. Keyinchalik Birinchi Aqaba bay’atidan so‘ng Madinai Munavvaraga hijrat qiladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uni Madinadagi musulmonlarga Islomni, Qur’onni ta’lim berish uchun yuboradilar. Shu bois uni “Muqri’” (Qur’on ustozi) ham deyiladi. U sababli Madinadagi ansorlarning ulug‘laridan bo‘lmish Sa’d ibn Muoz roziyallohu anhu hamda Usayd ibn Xuzayr roziyallohu anhular Islomga kirishadi. Keyingi Aqaba bay’atida Mus’ab roziyallohu anhu ansorlar bilan birga Makkaga keladi.
Mus’ab ibn Umayr roziyallohu anhu Madinaga borgach, Islom dinini, Qur’onni va Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamni ansorlarga tanitdi, o‘rgatdi. Bir yil ichida Madina xalqi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni sog‘inib, ko‘zlarida yosh bilan kutadigan sodiq mo‘minlarga aylandilar. Bularning barchasi Allohning fazli edi. Mus’ab roziyallohu anhuning da’vati, ta’limoti sabab bo‘ldi.
Voqeamiz qahramoni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bilan birga Badr va Uhud g‘azotlarida ishtirok etdi. Uhudda musulmonlarning bayroqdori bo‘lib, bayroqni oldingi safda ko‘tarib bordi. Jangda mushriklar bilan bayroqni ko‘targan holda urishdi.
Mushriklardan Ibn Qami’a degan kimsa uning bayroq ushlab turgan o‘ng qo‘liga qilich uradi. Qo‘l uzilib tushgach, darhol bayroqni narigi qo‘liga oladi. Boyagi mushrik bu qo‘lga ham qilich zarbasini beradi. Bu qo‘l ham uzilgach, bayroqni qo‘lni tepa qismlari bilan bag‘riga bosib oladi. Keyin mushrik uning ko‘ksiga nayza urgach, buyuk sahobiy shahid bo‘lib yerga yiqiladi. O‘shanda u taxminan 40 yoshda edi.
Urush tugagach, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam boshchiliklarida sahobalar shahid bo‘lgan musulmonlarni izlab topishga kirishadilar. Mus’ab roziyallohu anhuning jasadi ustiga kelganlarida ikki olam sarvari sollallohu alayhi vasallamning muborak ko‘zlaridan yosh to‘kila boshlaydi. Mus’ab roziyallohu anhu Makkada boy, moddiy tomondan bekamu ko‘st edi. Uhud kuni esa uni kafanlashga hatto mato topilmadi. Ustidagi kiyimi unga kafanlik bo‘ldi. U bilan boshini yopilsa, oyog‘i ochilib qolar, oyog‘ini yopilsa, boshi ochilib qolardi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Islom dini qanday vafodor va fidokor insonlarni yetishtirganini ko‘rib, ko‘zlariga yosh oldilar. Keyin o‘sha mato bilan boshini yopishga, oyog‘ini esa izxir degan o‘simlik bilan berkitishga amr qildilar.
Ha, u barcha boyligini Alloh va Rasulining roziligi uchun Makkada qoldirib kelgan edi. Mus’ab vafot etar ekan, o‘zidan hech narsa qoldirmadi.
Bir kuni Mus’ab roziyallohu anhu ustiga qo‘y terisidan yopinib olgan holida Nabiy sollallohu alayhi vasallam tomonga yurib kelayotganida, uni ko‘rgan Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh qalbini munavvar qilgan bu kishiga qaranglar! Men uni ota-onasi eng yaxshi taomlar va eng pokiza ichimliklar bilan boqayotganini ko‘rgandim. Allohga va Uning Rasuliga bo‘lgan muhabbati uni sizlar ko‘rib turgan shu holatda yurishga undadi” dedilar.
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam Uhud kuni shahid etilgan Mus’ab roziyallohu anhuning yonidan o‘tayotganlarida, Alloh taoloning ushbu oyatini tilovat qildilar:
مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلاً
“Mo‘minlardan Allohga bergan va’dalariga sodiq qolgan kishilar bordir. Bas, ulardan ba’zilari ajalini topdi. Ba’zilari esa, intizor bo‘lib turibdi. Ular biror narsani almashtirmadilar” (Ahzob surasi, 23-oyat)
Mus’ab roziyallohu anhuning ayoli Hamna bint Jahsh bo‘lib, mo‘minlarning onasi Zaynab bint Jahsh roziyallohu anhoning singillari edi. U ayol ham hadis rivoyat qilgan, sahobiya ayolardan edi.
Alloh taolo Islom uchun jonini bergan, fidokorlik ko‘rsatgan Mus’ab roziyallohu anhudan va barcha sahobalardan rozi bo‘lsin!
Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Mana, bu yilgi Haj safarini ado qilish uchun yurtimizdan otlangan barcha ziyoratchilar muqaddas amallarni bajarib, eson-omon vatanga qaytdilar. Bu ulug‘ safar nihoya topgan bo‘lsada, uning xotirasi doimo yodda qoladi.
Yurtimizdan 15 000 dan ziyod, Farg‘ona viloyatidan esa 1600 dan ortiq mo‘min-musulmonlar Haj amallarini ado etdilar. Ziyoratda bo‘lgan hojilarning ayrimlari taassurotlarini bo‘lishdi.
Ibrohimjon Rustamov:
– Hojilarning ulug‘ safarga yo‘l olishida hujjat ishlaridan tortib, shifokor ko‘rigidan o‘tishgacha barcha jarayonlar tizimli va xavfsiz tashkil etildi. Madinai munavvaraga kelib, amallarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ravzalariga kirish bilan boshlash biz uchun juda xursandlik bag‘ishladi. O‘zimizning va yuborilgan salomlarni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hamda hazrati Abu Bakr va Umar roziyallohu anhularga yetkazdik. Duolarda yurtimiz tinchligi, el farovonligi, yaqinlarimiz va barcha yurtdoshlarimizning xayrli holati uchun iltijo qildik.
Ziyoratlar chog‘ida Uhud va Qubo masjidi, ikki qiblali masjid va boshqa muqaddas joylar sayohat qilindi. Ilmiy suhbatlar va tarixiy voqealar qalbimizga chuqur ta’sir qildi. Madinadagi vaqtimiz ibodat bilan o‘tdi.
Makkai mukarramaga avtobuslarda “Labbayka” sadolari ostida yo‘l oldik va shu kuniyoq guruhimiz bilan to‘liq Umra ibodatini ado etdik. Mino, Arofot, Muzdalifa va Ka’ba atrofidagi ibodatlar davomida jamoaviy duo va zikrlar bilan tavof qilish, guruhimiz tartibi hamda birdamligi boshqalar uchun ham ibrat bo‘ldi.
Shu ulug‘ safarda o‘zimni musulmon va o‘zbekistonlik sifatida baxtli his etdim. Hotirjam ibodat qilishimga yaratilgan imkoniyatlar uchun yuragimdan shukronalar aytdim. Guruhimizdagi har bir ziyoratchi yurt tinchligi, oilalar barakati, farzandlar saodati uchun chin dildan duo qildi.
Bu safar biz uchun buyuk imkoniyat bo‘ldi. Barcha tashkilotchilar, yo‘lboshchilar, xizmatchilar va, albatta, davlatimiz rahbariyatiga chuqur minnatdorlik izhor etamiz. Kelgusida manaviyat targ‘ibotchisi sifatida vatanimga va xalqimga sidqidildan xizmat qilishda davom etaman, insha Alloh.
Qurbonali Aripov:
— Haj safari juda chiroyli o‘tdi. Juda ham hursandmiz. Prezidentimizga shunday sharoitlarni yaratib berganliklari uchun minnatdorchilik bildiramiz. Yurtimiz uchun duolar qildik, muqaddas ziyoratni ado etishga imkon bo‘lgan kunlarga shukronalar aytamiz. Endilikda mahallamizda yoshlarga ta’lim-tarbiya berishda, ma’naviyat targ‘ibotida faol ishtirok etamiz. Ezgu ishlarga bosh-qosh bo‘lishga harakat qilamiz.
Hojilarning ulug‘ safarga kelishida hujjat tayyorlashdan tortib shifokor ko‘rigidan o‘tishda tizimli ish tashkil etib, namunali holda xavfsizligimizni ta’minlab, bizni safarga kuzatishdi.
Tolibjon O‘rmonov:
— Men avval ziyoratga borganlardan eshitgan-bilganlarimga taqqoslasam, buyilgi ziyorat umuman o‘zgacha bo‘ldi. Ishchi guruh, elikboshilar xizmatini alohida qayd etish kerak. Davlat rahbarining hojilarga bergan e’tibori hammani xursand qildi.
Muborakxon Inomova:
— Taassurotlarimni til bilan ifodalay olmayman, Madinai munavvara, Makkai mukarrama kabi ulug‘ dargohlarga avvalo qadamim yetgani men uchun katta baxt. Ayniqsa, yurtboshimizni bizni ortimizda turib hol-ahvol so‘ragani, bizga tabrik yo‘llaganlaridan ko‘zimga yosh oldim. Juda ham quvondim, shunday prezidentim borligidan.
Qaysi bir hoji bilan suhbatlashmang yuzida xursandchilik va shukronalik ifodasini ko‘rasiz. Alloh barchalarini ibodatu duolarini qabul qilsin!
Rahmatulloh Jalilov
tayyorladi