14 sentyabr kuni «Hilol-nashr» nashriyotida fazilatli shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahimahullohning navbatdagi kitobi taqdimoti o‘tkazildi. U kishining qalamiga mansub ushbu kitob «Olam va odam, din va ilm» deb nomlangan.
Taqdimot tadbiri an’anaga muvofiq Qur’oni karim tilovati va duoi xayrlar qilish bilan boshlandi. So‘ngra so‘zga chiqqanlar mazkur kitobning yozilish tarixi, unda ko‘tarilgan masalalar, jamiyat va inson hayotidagi ahamiyati haqida fikr-mulohazalarini bildirdilar.
«Olam va odam, din va ilm» muallifning vafotidan keyingi nashr qilingan to‘rtinchi kitobi.
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahimahullohning o‘g‘li Ismoil Muhammad Sodiq muallif hayotligida ta’lif va tarjima qilgan va vafotidan keyin nashr etilayotgan kitoblar haqida ma’lumot berdi.
Shuningdek, 2 ta tarjima kitoblari ham nashr qilingan. Bundan tashqari hali nashr qilinmagan 2 ta ta’lif va 13 ta tarjima — jami 15 ta kitoblari bor. «Islomda uch balo: Islom giyohvandlik, aroqxo‘rlik va kashandalikka qarshi» nomli kitobni o‘zlari ta’lif qilgan. Shuningdek, umrlari oxirida qazo va qadar nomli kitob ham yozgan. Tarjima kitoblardan aksari ulamolarning asarlaridan qismlarni masjid imomlari, madrasa mudarrislariga o‘tilgan darslar asosida tuzilgan. Xususan, ulardan biri Hakim Termiziyning «Nodir asarlar» va «Yangi hayot» deb tarjima qilingan «Muridlar odobi» kitoblaridir. Shuningdek, zamonamiz ulamolaridan bo‘lgan shayx Taqiy Usmoniyning «Zamonaviy fiqhiy muomalalar bahslari» deb nomlangan kitoblari ham hazrat tomonidan tarjima qilingan.
Hazrat bu kitobni 2014 yil 4 iyul juma kuni yozib tugatgan. Mana oradan besh yildan ziyod vaqt o‘tib ushbu kitob nashr qilindi».
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Davlatimiz rahbarining shu yil 14 martdagi “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Imom Moturidiy, Imom Buxoriy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan tashkil etilgan anjumanda dunyoning o‘ttizga yaqin davlatidan muftiylar, islomshunos va dinshunos olimlar, diniy-ma’rifiy soha vakillari ishtirok etmoqda.
Anjuman munosabati bilan o‘tkazilgan brifingda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita axborot xizmati rahbari – matbuot kotibi Ilhom Ma’rupov konferensiya va uning doirasidagi tadbirlar haqida ma’lumot berdi.
– Mamlakatimiz taraqqiyotining yangi bosqichida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan jamiyatda diniy bag‘rikenglik, millatlararo totuvlik va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, buyuk alloma va mutafakkirlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish bo‘yicha puxta o‘ylangan izchil islohotlar amalga oshirilmoqda, – dedi I.Ma’rupov. – Ushbu ezgu ishlarning uzviy davomi sifatida 2025 yil 29-30 aprel kunlari Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilmoqda.
So‘nggi yillarda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar natijasida O‘zbekistonda moturidiyshunoslik ilmiy maktabi shakllandi, desak to‘g‘ri bo‘ladi.
Konferensiyaning ahamiyati va dolzarbligi haqida gapirganda bugungi kunda quyidagi omillar Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotini chuqur o‘rganishni taqozo etayotganini alohida qayd etish lozim:
– muqaddas islom dini niqobi ostida faoliyat yuritayotgan radikal guruhlar harakati kuchayib borayotgan bugungi sharoitda xalqaro maydonda Imom Moturidiy ta’limotini o‘rganishga e’tibor oshmoqda;
– moturidiylik maktabining bag‘rikeng g‘oyalari, asrlar davomida mintaqamiz xususiyatlariga mos holda shakllangan insonparvar ta’limoti radikalizmga qarshi kurashning ta’sirchan va samarali vositasi sifatida baholanmoqda.
Konferensiya 3 ta shu’bada faoliyat olib boradi:
Birinchi shu’ba “Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosining islom ilmlari rivojidagi o‘rni” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda Imom Moturidiy, moturidiy allomalari va izdoshlari hayot yo‘li, Movarounnahr kalom ilmi maktabi rivojlanish tarixi haqida bahs-munozaralar, ilmiy muzokaralar bo‘lib o‘tadi.
Ikkinchi shu’ba “Moturidiylik ta’limotida umuminsoniy qadriyatlar talqini” mavzuida bo‘lib, u Moturidiylik ta’limotida ilgari surilgan g‘oyalar, jumladan, bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat nazariyalarining shakllanishiga oid munozaralarni o‘z ichiga oladi.
Uchinchi shu’ba “XXI asrda moturidiylik ta’limotining ahamiyati” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, u Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosida ko‘tarilgan mavzularning bugungi kundagi dolzarb muammolarni hal qilishdagi ilmiy va nazariy ahamiyatiga oid bahs-munozaralarni qamrab oladi.
Anjuman yakunida Imom Moturidiy ilmiy merosi va moturidiylik ta’limotini o‘rganishni yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha nufuzli olimlarning taklif va tashabbuslari asosida yakuniy deklaratsiya qabul qilinadi.
Bugun anjuman qatnashchilari uchun Samarqand shahridagi muqaddas qadamjolar va tarixiy-madaniy yodgorliklarga sayohat ko‘zda tutilgan.
G‘.Hasanov, A.Isroilov (video), O‘zA muxbirlari