Kechiruvchanlik ruhga dori va badanga rohatdir. Qalblarni yorituvchi ezgulik shu'lalari aynan kechirimlilikdan porlaydi. Og'rigan chehralarga rozilik tabassumi bilan boqsangiz, ular yorishadi, shod bo'ladi.
Gohida sizga yomonlik qilgan odamni kechirish qiyindek ko'rinadi, u xoh do'stingiz, yaqiningiz bo'lsin, xoh ishdagi yoxud darsdagi sherigingiz bo'lsin. Kechirib yuborish sizni hiqdu adovat tuyg'ularidan xalos etib, o'rniga rohat va xotirjamlik kabi shirin tuyg'ularni olib keladi.
Kechiruvchan bo'lish aslo hurmatingizni yo'qotishingizni anglatmaydi, haqlaringizdan kechganingizni ham yoki xorlikka rozi bo'lganingizni ham bildirmaydi. Buning tamoman aksi!
Boshqalarning aybiga ko'z yumish rohat va xotirjamlik eshiklarini ochadi hamda muhim ishlarga qo'l urishingizga imkon yaratadi. Odamlarning yomonligini, har xil gap-so'zlarini o'ylab, siqilib yurmaysiz.
Imom Shofeiy rahimahulloh bir she'rida shunday deydi:
Uzoq bo'lgach kek-adovat ta'midan,
Halos bo'ldim dushmanchilik g'amidan.
Qalbingizni musaffo aylang, uni gina-adovat hislaridan poklang, bunday yomon tuyg'ular qalbingizga o'rnashishiga qo'yib bermang!
Kimda-kim sizga nisbatan xatoga yo'l qo'ysa, haqqingizni poymol qilsa, uning yaxshi xulqlarini, oliy sifatlarini yodga oling. U bilan o'tgan yaxshi xotiralarni, sizga bergan yordamlarini esga oling. Bu uni kechirishingizda, unga yana bir bor imkoniyat berishingizda sizga qo'l keladi!
U bilan o'rtangizda bo'lgan mojaroning tafsilotlarini o'ylab, vaqtingizni ketkazmang. Zero bu muammoni hal qilib bermaydi, uni chigallashtirgani qoladi.
Kimdir sizni tanqid qilsa, mavzuni shaxsiyatga burmang, masalaga e'tibor qarating va fikringizni unga ochiq-ravshan tushuntirib bering.
G'azab bilan hukm qilmang, chunki g'azab o'z fikringizni to'g'ri, boshqalarning fikrini xato deb bilishga olib boradi.
G'onidiy aytadi: “Biz shaxslarga dushman emasmiz, xatolarga dushmanmiz”.
Kechiruvchanlikni onalardan, otalardan, jufti-halollarimizning muhabbatidan, do'stlarimizning vafosidan o'rganishimiz mumkin. Ular dunyoni shodlik va saodatga to'ldiradilar. Odamlar orasida mehr-muhabbatni yoyadilar.
Yana shuni bilingki, yaxshi odamlar kelishmovchilik bo'lgan paytda jahl ustida qo'pol gaplarni gapirib, qasd olishni va'da qilishlari mumkin, lekin qasd olishga fursat bo'lganda qalblari yumshab: “Kim afv etib isloh qilsa, uning ajri Allohning zimmasidadir” (Sho'ro surasi, 40-oyat), deb aytadilar.
Yaratuvchimiz Allohning kechirimidanda kattaroq kechirim bormi?! “Avf etsinlar, o'tib yuborsinlar. Alloh sizlarni mag'firat qilishini xush ko'rmaysizlarmi?! Alloh o'ta mag'firatli, o'ta rahmli Zotdir”(Nur surasi, 22-oyat).
Doktor Hasson Shamsi Poshoning "Metin qoyalar" kitobidan
G'iyosiddin Habibulloh, Ne'matulloh Isomov tarjimasi.
دثنا العباس الدوري نا يعقوب بن إبراهيم بن سعد نا أبي عن صالح عن ابن شهاب قال: حدثني عبد الحميد بن عبد الرحمن بن زيد أن محمد بن سعد بن أبي وقاص أخبره أن أباه سعد بن أبي وقاص أخبره قال: استأذن عمر على رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم وعنده نساء من قريش يكلمنه ويستكثرنه عالية أصواتهن على صوته فلما استأذن قمن يبتدرن الحجاب فأذن له رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم ورسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم يضحك فقال عمر: أضحك الله سنك يا رسول الله قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: ”عجبت من هؤلاء اللاتي كن عندي ثم سمعن صوتك ابتدرن الحجاب“ قال: قلت: يا رسول الله كنت أحق أن يهبن ثم قال عمر: أي عدوات أنفسهن تهيبنني ولا تهبن رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم قلن: نعم أنت أغلظ وأفظ من رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم قال رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم: ”والذي نفسي بيده ما لقيك الشيطان قط سالكا فجا إلا سلك فجا غير فجك“.
Sa’d ibn Abu Vaqqos aytadi: “Umar Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamning huzurlariga izn so‘radi. Huzurlarida qurayshlik ayollar bo‘lib, u zotga ovozlarini ko‘tarib gapirayotgan va u zotdan ko‘p narsa talab qilayotgan edi. Umar izn so‘ragach, ular shoshilib to‘sinishga tushishdi.
Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam unga izn berar ekanlar, kuldilar. Umar: “Alloh sizni kuldiraversin, yo Allohning Rasuli!” dedi.
U zot: “Huzurimdagi manavilardan ajablandim, ovozingni eshitiboq to‘sinishga shoshib qolishdi”, dedilar.
Umar: “Yo Allohning Rasuli, hayiqishiga siz haqliroq edingiz-ku”, dedi. So‘ngra: “Ey o‘z joniga dushmanlar! Mendan hayiqasizlar-u, Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamdan hayiqmaysizlarmi?” dedi.
Ular: “Ha. Sen Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallamga qaraganda qo‘pol va dag‘alsan-da”, deyishdi.
Rasululloh sollallohu alayhi va ’alaa olihi vasallam: “Jonim “qo‘li”da bo‘lgan Zotga qasamki, shayton biror yo‘lda ketayotib, qachonki senga yo‘liqsa, sening yo‘lingdan boshqa yo‘lda yuradi”, dedilar.
Abu Said Haysam ibn Kulayb Shoshiyning
“Musnadi Shoshiy” asaridan
Davron NURMUHAMMAD tarjimasi