Alloh taologa beadad shukrlar bo‘lsinki, yaqin fursatlarda aziz vatandoshlarimiz, ota-onalarimiz Islomning beshinchi ustuni va farzi sanalmish Haj amallarini bajarib bag‘rimizga qaytishadi. Ulardan duo olish, Baytulloh, Arafot, Mino haqida, shuningdek janobi Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning masjidlari hamda ravzalari xususida eshitish maqsadida uzoq yaqindan qarindosh-urug‘, tanishu-notanishlar, hojilarning ziyoratiga chog‘lanadi. Tabiiyki, urf-odatlarimizga ko‘ra hojilarni kutib olish uchun dasturxonlar yoziladi. Aslida, xalqimiz "hoji to‘y" deb ataydigan bunday yig‘inlar dinimizda mavjud emas. Shunday bo‘lsada so‘nggi paytlarda "hoji chaqirdi" va "hoji to‘y"lar yil sayin ko‘paymoqda. Mazkur ziyofatlarning esa foydali jihatlaridan ko‘ra zararli oqibatlari ko‘proq. Jumladan, ulamolar agar hoji hajga borganligini xalqqa ovoza qilish va shu orqali shuhrat topishni ko‘zlab mehmon chaqirib yig‘in qilsa bu albatta RIYODIR deganlar.
"Hoji to‘y"larning yana bir salbiy jihati undagi isrofgarchilik va ziyofatda haddan oshishdir.
Dinimizda har qanday amalda mo‘tadillikka rioya etish targ‘ib qilinadi, isrofgarlik esa qattiq qoralanadi. Bu haqda Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qilgan:
«Qarindoshga, miskin va yo‘lovchiga (xayr-ehson qilish bilan) haqlarini ado eting va isrofgarchilikka mutlaqo yo‘l qo‘ymang! Chunki isrofgarlar shaytonning birodarlaridir. Shayton esa Parvardigoriga o‘ta noshukr edi» (Isro surasi, 26-27-oyatlar).
«Ular (Rahmonning suyukli bandalari) ehson qilganlarida isrof ham, xasislik ham qilmaslar, (tutgan yo‘llari) buning o‘rtasida — mo‘tadildir» (Furqon surasi, 67-oyat).
Demak, hojilarimizni kutib olar ekanmiz, manmanlik, kibr va maqtanish bilan, "odamlar ko‘rib qo‘ysin hoji bo‘lganimni" yoki "ota-onamni hoji bo‘lganligini hamma bilsin" degan fikrlardan yiroq bo‘lib, isrof, takabburlik va g‘ururdan xoli, Alloh taoloning shariati va Payg‘ambarimiz alayhissalomning sunnatlariga mos ravishda amallarini ko‘paytirish haqiqiy hojilarga xosdir. Chunki, Haj amalini bajarib eson-omon vataniga qaytgan musulmon o‘zgalarga ibrat o‘laroq hayot kechirmog‘i, taqvodor kishilardek amal qilmog‘i lozim.
Saidabror Umarov
Kecha, 29 aprel kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari xalqaro konferensiya doirasida Iordaniya bosh muftiysi Ahmad Ibrohim Hasanot hamda Qirol Abdulloh II nomidagi Imomlar malakasini oshirish instituti direktori Abdusattor Alquda bilan uchrashuv o‘tkazdilar.
Muloqotda ikki davlat o‘rtasidagi hamkorlik yildan-yilga rivojlanib borayotgani, mamlakatlar rahbarlarining do‘stona aloqalari turli yo‘nalishlardagi munosabatlarga zamin bo‘layotgani, aloqalarni rivojlantirish bo‘yicha “Yo‘l xarita” ishlab chiqilgani, unda diniy ta’lim, zamonaviy fatvo ishlab chiqish bo‘yicha vazifalar belgilanganiga urg‘u qaratildi. Shuningdek, mehmonlarga Davlatimiz Rahbari sa’y-harakatlari bilan amalga oshirilayotgan diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlar haqida ma’lumot berildi.
Diniy idora Fatvo markazi ulamolari mazkur institutdagi o‘quvlarda muntazam ishtirok etib kelayotgani, iordaniyalik ulamolar mamlakatimizdagi anjumanlarda doimiy qatnashib kelayotgani, xususan, Islomiy ilmlar dorulfununi doktori Shayx Saloh Abul Hoj faolligi uchrashuvda alohida ta’kidlandi.
Iordaniya muftiysi zaminimizdan Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Imom Moturidiy kabi mutafakkirlar yetishib chiqqani, yurtimiz ulamolari din rivojiga katta hissa qo‘shgani, Islom aqidasini himoya qilishdagi beqiyos xizmatlariga urg‘u qaratdi.
Ahmad Ibrohim Hasanot Samarqandda o‘tayotgan konferensiyaning dolzarbligi haqida gapirib, bugungi kunda moturidiylik ta’limotini chuqur o‘rganishni taqozo etayotgani, moturidiylik maktabining ilm-ma’rifat, mo‘tadillik va bag‘rikenglik g‘oyalarini keng targ‘ib etishdagi o‘rnini yuqori baholadi. Shuningdek, u o‘zbekistonliklar fayzu baraka, ilm-ma’rifatni arab olamidan emas, balki o‘zlarining o‘tmishdagi buyuk mutafakkirlari merosidan olishlari eng to‘g‘ri yo‘l ekanini izohladi.
Imomlar malakasini oshirish instituti direktori Abdusattor Alquda ushbu o‘quv dargohi masjid imom-xatiblari tayyorlanishi va ularning malakasi oshirish, diniy qadriyatlarni targ‘ib qilish, ekstremizm va buzg‘unchi g‘oyalarga qarshi kurashish ishlari bilan shug‘ullanishini bildirdi.
Uchrashuv nihoyasida zamonaviy fatvolarni ishlab chiqish, diniy soha xodimlari malakasini oshirish va ilmiy-tadqiqot olib borishda hamkorlikni rivojlantirishga kelishib olindi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati