Alloh taologa beadad shukrlar bo‘lsinki, yaqin fursatlarda aziz vatandoshlarimiz, ota-onalarimiz Islomning beshinchi ustuni va farzi sanalmish Haj amallarini bajarib bag‘rimizga qaytishadi. Ulardan duo olish, Baytulloh, Arafot, Mino haqida, shuningdek janobi Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning masjidlari hamda ravzalari xususida eshitish maqsadida uzoq yaqindan qarindosh-urug‘, tanishu-notanishlar, hojilarning ziyoratiga chog‘lanadi. Tabiiyki, urf-odatlarimizga ko‘ra hojilarni kutib olish uchun dasturxonlar yoziladi. Aslida, xalqimiz "hoji to‘y" deb ataydigan bunday yig‘inlar dinimizda mavjud emas. Shunday bo‘lsada so‘nggi paytlarda "hoji chaqirdi" va "hoji to‘y"lar yil sayin ko‘paymoqda. Mazkur ziyofatlarning esa foydali jihatlaridan ko‘ra zararli oqibatlari ko‘proq. Jumladan, ulamolar agar hoji hajga borganligini xalqqa ovoza qilish va shu orqali shuhrat topishni ko‘zlab mehmon chaqirib yig‘in qilsa bu albatta RIYODIR deganlar. 

"Hoji to‘y"larning yana bir salbiy jihati undagi isrofgarchilik va ziyofatda haddan oshishdir. 

Dinimizda har qanday amalda mo‘tadillikka rioya etish targ‘ib qilinadi, isrofgarlik esa qattiq qoralanadi. Bu haqda Alloh taolo Qur’oni karimda shunday marhamat qilgan:

«Qarindoshga, miskin va yo‘lovchiga (xayr-ehson qilish bilan) haqlarini ado eting va isrofgarchilikka mutlaqo yo‘l qo‘ymang! Chunki isrofgarlar shaytonning birodarlaridir. Shayton esa Parvardigoriga o‘ta noshukr edi» (Isro surasi, 26-27-oyatlar).

«Ular (Rahmonning suyukli bandalari) ehson qilganlarida isrof ham, xasislik ham qilmaslar, (tutgan yo‘llari) buning o‘rtasida — mo‘tadildir» (Furqon surasi, 67-oyat).

Demak, hojilarimizni kutib olar ekanmiz, manmanlik, kibr va maqtanish bilan, "odamlar ko‘rib qo‘ysin hoji bo‘lganimni" yoki "ota-onamni hoji bo‘lganligini hamma bilsin" degan fikrlardan yiroq bo‘lib, isrof, takabburlik va g‘ururdan xoli, Alloh taoloning shariati va Payg‘ambarimiz alayhissalomning sunnatlariga mos ravishda amallarini ko‘paytirish haqiqiy hojilarga xosdir. Chunki, Haj amalini bajarib eson-omon vataniga qaytgan musulmon o‘zgalarga ibrat o‘laroq hayot kechirmog‘i, taqvodor kishilardek amal qilmog‘i lozim. 

Saidabror Umarov